Бюсттер аллеясы (мемориалдық кешен)
 | |
| Орналасуы | |
|---|---|
| Ашылған кезі |
1987 |
| Мәртебесі | |
«Көрнекті қайраткерлер аллеясы» мемориалдық кешені — Алматыдағы ҚБТУ ғимараты жанындағы бюсттер аллеясы. Жетісу жерінде Кеңес үкіметін орнату қозғалысына қатысқандарға 1987 жылы орнатылған.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]«Көрнекті қайраткерлер аллеясы» мемориалдық кешені 1987 жылы Қазан төңкерісінің 70 жылдығына орай Ленин алаңында Жетісуда кеңес үкіметін орнату қозғалысының қатысушыларына, партия және кеңес қайраткерлеріне орнатылды.
Мүсіндердің авторлары атақты қазақстандық мүсіншілер: Т.С. Досмағамбетов, А.А. Исаев, Х.И. Наурызбаев, В.Ю. Рахманов, М.В. Раппопорт, А.Б. Татаринов и Ю.В. Хуммель; архитекторлар: А.К. Қапанов, К.Ж. Монтахаев, Ш.Е. Уәлиханов, В.Н. Ким, Ш. Өтепбаев и С. Фазылов.[1]
Әр қайраткерге граниттен жасалған призмалық тұғырға жеке қола бюст орнатылды. Барлық ескерткіштер жеке орналасқан. Тұғырлардың алдыңғы бөліктерінде ойып жазылған қолтаңбалары бар.[2]
Кешен Алматыдағы мәдени іс-шараларының негізгі орындарының бірі Астана алаңының құрамдас бөлігі болып табылады.[3]
Бюсттер тізімі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Әліби Жангелдин — Қазақстан Кеңестерінің құрылтай съезін ұйымдастырушылардың бірі және қатысушысы;
- Ораз Жандосов — 3-ші Түркістан дивизиясының саяси бөлімін басқарды және Жетісу облысы ревкомының құрамына кірді;
- Михаил Фрунзе — Шығыс майданының әскери комиссары;
- Амангелді Иманов — 1916 жылғы Орта Азия көтерілісінің қатысушысы;
- Тұрар Рысқұлов — Түркістан коммунистік партиясы мұсылман бюросының төрағасы;
- Мағазы Масанчи — Түркістан коммунистік жастар одағының мүшесі;
- Абдолла Розыбакиев — Ресей Коммунистік партиясы (большевиктер) Верный секциясының төрағасы;
- Валериан Куйбышев — Жұмысшы-шаруа қызыл әскері Шығыс майданының оңтүстік тобының Реввоенсовет (РВС) мүшесі;
- Сәкен Сейфуллин — РКФСР Қырғыз АКСР Халық Комиссарлары кеңесінің төрағасы (Үкімет басшысы);
- Дмитрий Фурманов — Верный көтерілісін басуға қатысты.
Тарих және мәдениет ескерткіші
[өңдеу | қайнарын өңдеу]2010 жылғы 10 қарашада Алматы қаласының жергілікті маңызы бар тарих және мәдениет ескерткіштерінің мемлекеттік тізімі бекітілді, онымен қоса бұрынғы мәселе бойынша барлық алдыңғы шешімдердің күші жойылды деп танылды.[4] Бұл қаулыда Бюсттер аллеясының жергілікті маңызы бар ескерткіш мәртебесі сақталды. Күзет аймақтарының шекаралары 2014 жылы бекітілді.[5]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Достопримечательности Алматы. Мемориальный комплекс «Аллея Выдающихся Деятелей».
- ↑ Мемориальный комплекс «Аллея Выдающихся Деятелей».
- ↑ Мемориальный комплекс «Аллея Выдающихся Деятелей». almaty.zagranitsa.com.
- ↑ Постановление Акимата города Алматы от 10 ноября 2010 года N 4/840 «Об утверждении Государственного списка памятников истории и культуры местного значения города Алматы».
- ↑ Решение ХХХI сессии маслихата города Алматы V созыва от 10 сентября 2014 года N 261 «Об утверждении границ охранных зон, зон регулирования застройки и зон охраняемого природного ландшафта объектов историко-культурного наследия города Алматы».
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
