Біратар

Біратар - мылтықтың оқ-дәрісін сақтауға қолданылатын дәрі сауытша. Ол мүйіздерден жасалып, жуан жақтарымен ортақ ағаш түпке орнатылған екі шақшадан тұрады. Әр шақшасында бір атуға өлшеніп салынған дәрісі болады. Шақшалардың ағаш түбінде тігінен тесік жасалып, одан мойынға асуға арнапған ұзын тері қауысбаудың екі ұшы өткізіліп, ұштары түйіледі. Біратардың шақшаларының ауыздары теріден оралып жасалған тығындармен жабылады. Тығындар иықбауға байланған жіңішке қайыс бауларға бекітіледі. Иықбауға тағы бір кішкене жіңішке қайыспен пистон салуға арналған тері сауытша ілінеді. Сауытшаның аузы басы жарты сфера формалы жасалған ағаш тығынмен жабылады. Сауытша ілінген жіңішке қайыстың бір ұшы оның тығынының ортасынан, ал екінші ұшы сауытшаның бір бүйіріндегі тесіктен өткізіліп байланған. Бұл біратардың әр шақшасында бір атуға өлшеніп салынған дәрі болды. Біратарды қазақтар 19 ғасырда қолданып, мойынға асып алып жүрген. Осындай біратардың бірнешеуін мойнына асып қойған аңшы немесе жауынгер қажет кезінде сәл еңкейіп мылтық таңдайына оқты сала қояды.

ҚР MOM қорында XIX ғасырда жасалған біратар сақтаулы. Мүйізден жасалған екі бөліктен тұратын ұзынша шақша жуан жақтарымен ағаш түпке орнатылып кигізілген. Мойынға немесе белдікке ілетін қайыс бауы шақша мен тері тығынды да ортасынан біріктіріп тұр. Біратардың шақшалары ауыздары теріден оралып жасалған тығынмен жабылады. Өлшемдері: ұзындығы 14,3 см, диаметрі 3,5 см. Басындағы тығынының ұзындығы 6 см, ені 1,4 см.