Бәс
Бәс ( салт.) Ел ішінде ертеден келе жатқан қызықты салт пен әдеттің бірі - бәс тігу. Бұл ас пен тойда ғана емес әр уақытта бола беретән қызықты бәсеке. Бәстің түрі де көп болады. Мысалы күш сынасу, ауыр тас көтеру, өгізді , түйені көтеру, судан жүзіп өту, бір қойдың етін өзі жеп кету , күрес,мергендәк сайысы , жаяу жарыс т.б. Бәс шарттары бойынша оған бәйге тігіледі. Бәйгені ұтылған жақ немесе ұйымдастырушылар төлейді. Оған дәмелілер қатысады. Бұл көпшілік алдында өтеді. Бәс жеңімпаздары құрметке бөленеді, мақтау алады. Оның есімін де жұрт ұмытпай айтып жүреді. Мысалы , XIX ғасырдың орта кезінде Шығыс Қазақстанда өмір сүрген Малмақ деген өте күшті адам бір үлкен аста салмағы 700 келідей тасты көтеріп әкелген. "Малмақ,көтерген тас" деп аталатын осы ескерткіш бұл күндері Үржар ауданы жерінде жатыр.Карон палуанмен бәсте Балуан Шолақ 51 пүт кір тасын көтерген. Арқанын әйгілі палуаны Таңатқан Дүйсекейұлы бәске тігілген атан өгізді көтеріп алып кеткен.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1. Қазақ халқының салт-дәстүрлері кітабы, Атамұра 2011ж.
2. http://www.koshpendi.kz/index.php/turmysdasturleri/sharuashylyk-dasturler/