География және табиғатты пайдалану факультеті (ҚазҰУ)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
География және табиғатты пайдалану факультеті
Қазақ ұлттық университеті
Құрылған жылы 1947
Деканы г.ғ.д., Сальников Виталий Григорьевич
Орналасқан жері ҚазҰУ қалашығы, Алматы қ., Әл-Фараби даңғ., 71
Ресми сайты www.kaznu.kz

География және табиғатты пайдалану факультетіӘл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті факультеті. 1947 жылдың күзінде құрылды.

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1947 жылы тамыз айында ҚазҰУ-да геология-география факультеті (кейіннен – география факультеті) құрылды. Бұл кезде факультет құрамында екі – геология және география бөлімдері болды. 1960 жылы геология бөлімінің жабылуына байланысты факультеттің аты география болып өзгертілді.

Факультет құрамына 5 кафедра енеді:

  • География, жерге орналастыру және кадастр кафедасы
  • Картография және геоинформатика кафедрасы
  • Метерология және гидрология кафедрасы
  • Туризм кафедрасы
  • Энергия экология кафедрасы

Факультетте метеорологиялық лабораториялық-оқу орталығы жұмыс істейді. Лаборатория меңгерушісі – Шишкина Т.П. География факультеті МЖБС-қа (ГОСО) сәйкес лицензиялы және тұтынушылардың талабын қанағаттандыратын білім беру қызметін атқарады. Факультет келесі мамандықтар бойынша мамандар даярлайды: 2010-2011 оқу жылдарынан бастап факультетте тәжірибелік бағдарламалар бойынша студенттер даярлануда. Оқу үрдісіндегі оқытылатын элективті пәндердің 60%-ы жалпы оқытылатын пәндердің жалпы санына қосылды. Сонымен қатар, жаңа оқу жылынан бастап факультетте жаңа мамандықтар ашылды: 5В090300 – Жерге орналастыру (4жыл) және 5В090700 – Кадастр (4жыл). Бұл мамандықтар бойынша оқу жобалары мен оқу бағдарламалары экономикалық, әлеуметтік және саяси география кафедрасында дайындалады.Сонымен, кредиттік технологияның тәжірибелі бағдарламасы бойынша оқытуда 2010-2011 жылдан бастап факультетте келесі мамандықтар бойынша 3 деңгейлі білім берілуде: >> Мамандарды дайындау факультетте тек күндізгі бөлімде ғана жүргізіледі. 2009-2010 оқу жылдары аралығында факультетте оқыған студенттердің саны (осы жылдың соңына таман) бакалавриатта 1134 адам, магистратурада 53 адам және PhD докторантурада 7 адам білім алуда, соның ішінде грант иегерлері 943 студент (83,2) және 191 студент (16,8) келісім шарт бойынша білім алуда. География ғылымы – қазіргі заманғы университеттік білімнің ажырамас бөлігі. 2009 жылғы 75 жылдық мерейтойын Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіндегі география факультеті де мол жетістіктермен қарсы алуда. 63 жылдық тарихы бар факультетте 5 000 астам мамандарды географиялық саланың геоморфолог, метеоролог, гидролог, гляциолог, эколог, картограф, туризм менеджері бойынша даярлады. Факультет түлектері геология, экономика, экология салалары бойынша, Қазгидромет жүйесінде, су шаруашылығы, жоғары және жалпы білім беретін орта мектептерде қызмет атқарады. Факультет тарихы Қазақстанның география ғылымына зор үлес қосқан ғалым-географтардан бастау алады. Атап айтсақ, проф. В.А. Соколов, проф. М.Ж. Жандаев, проф. Г.Г. Муравлев, доц. З.П. Коженкова, проф. В.И. Коровин, проф. А.В. Чигаркин, т.б. ҚазМУ ректоры қызметін атқарған Ө.А.Жолдасбековтің география факультетінің қалыптасуына қосқан үлесі мол. География факультетінің ғылыми беделі осы сала бойынша жоғары білікті мамандар даярлауымен ерекшелінеді. Республика шеңберінде физикалық география, биогеография және топырақ географиясы; экономикалық, әлеуметтік және саяси география; геоэкология; құрлық гидрологиясы, су ресурсы және гидрохимия мамандықтары бойынша бірлескен (ҚР ҒжБМ География институымен) докторлық және кандидаттық диссертациялық кеңестер бар. Жоғарыдан аталған мамандықтар бойынша ғылыми мамандарды даярлау аспирантура, докторантура, PhD бөлімдері бойынша жүзеге асырылады. Факультет ғалымдарының ғылыми зерттеулері географиялық ғылымдардың теориялық дамуымен және практикалық қажеттілігімен анықталады. Қазақстанның табиғи ресурстарын кешенді зерттеу, оларды табиғатты қорғау мәселелерін шешуде ұтымды пайдалану география факультеті ғалымдарырының ғылыми ізденіс бағыты болып саналады. Ландшафтану, геоморфология, ландшафт геохимиясын зерттеу, Қазақстан өзендерінің гидрологиялық режимі, атмосфералық ауа ластануының алдын-алу іс-шаралары мен ауа райын болжауды әзірлеуде, геоэкология және гляциология, өндірістік күштердің аумақтық орналасуын, туризм теориясын дамыту салалары бойынша аса ірі жетістіктерге қол жеткізген. География факультетінің қазіргі құрылымының қалыптасуы, профессор-оқытушылар құрамы мен ғылыми әлеуетінің пайда болуы бірнеше кезеңдерді қамтиды. География факультеті өзінің тарихы дамуының барлық кезеңдерінде Қазақстан экономикасымен тығыз байланыста болып, оның қажеттілігін қанағаттандыратын Республикадағы жоғары біліктілікті мамандарды ғылыми, инженер, география саласының оқытушы мамандарын даярлауда қамтамасыз еткенін атап айту маңызды болып табылады.

Оқу-әдістемелік қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ұйым және оқу барысының, факультеттiң ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруының негiзінде университеттiң даму стратегиясы жатыр. Кредиттік оқу жүйесiнiң барлық сатылары бойынша жаңа эксперименталдi бағдарламаға өту - есептi мерзiм барысындағы оқу процесін қамсыздандырудың ерекшелігі болды. География факультетінің алдына қойған басты мақсаты - факультет және университет имиджін, білім сапасын жақсарту, бәсекеге түсу қабылеттілігін және тартымдылығын арттыру. Факультетте географиялық пәндерді жоғарғы оқу орындарында оқыту мәселелері бойынша жүргізілетін әдістемелік семинар ұйымдастырылған. Сонымен қатар факультетте география ғылымында туындап жатқан мәселелер бойынша теоретикалық семинар өз жұмысын атқаруда. Мамандарды дайындауға бағытталған оқу үрдісін жүргізуге қажетті оқу-әдістемелік құралдар, соның ішінде МЖОБС, бакалаврлар, магистранттар және докторанттарды мамандық бойынша дайындаудағы типтік оқу жоспарлары толығымен география факультетінде бар. Әр мамандықтың төл-құжаты, жалпы және арнайы (элективті) пәндердің толық жинақ тізімі және әрбір оқу түрлері бойынша сабақ беретін мұғалімдер тізімі және нұсқаулықтары берілген. Факультетте 5 компьютерлік класс жұмыс жасайды. Олардың үшеуінде орташа және қуаттылығы жоғары компьютерлермен жабдықталған. Ал тағы біреуінде арнайы дәрістер өткізу үшін интерактивті тақта орналастырылған. Барлық компьютерлік аудиториялар «Интернет» жүйесіне қосылған. Сонымен қатар әрбір кафедрада интернет желісіне қосылынған. Метерология кафедрасында орналастырылған ПЭЕМ университеттің гидрометеорологиялық орталығынан алынатын мәліметтерді жинап, өңдеу, ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу және «Синоптиктің жеке жұмыс орнын» ұйымдастыру үшін пайдаланылады. Оқу үдерісінде ГАЖ технологиялары белсенді түрде қолданылуда. Компьютерлік карта құрастыру бағдарламаларының арнайы пакеттері: Mapinfo, Corell Drau, ArkView, Geographic Transformer, ArkGis, CorelXara, сонымен бірге (далалық практикадағы түсірім жұмыстарында) жер новигациясы (GPS) аспабы қолданылады. Оқу үдерісін ұйымдастыруда деканатттың бірнеше бағыты ұсталынды: кредиттік технология аясында оқу үдерісін жоспарлауды жетілдіру; оқу пәндерінің құрылымдық-логикалық және өзара байланыстылығы принципін ескеру; мамандарды тұтынушыға және мамандардың еңбек рыногында қажеттілігіне қарай дайындау принципі; білім беру қызметі сапасын арттыру; сапа менеджментін ендіру; ПОҚ-мен және студенттермен тұрақты жұмыс жүргізу.

Ғылыми-зерттеу қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жоғарғы білім беру жүйесінің жаңа даму кезеңінде студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарының өзектілігі артуда және келешек мамандарды кәсіби дайындаудағы маңызды компонентке айналуда. Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары алынған білімдерін толық іс-жүзінде игеріп, іске асырып, өзінің даралығын, шығармашылық қабілеттіліктерін дамытатын және өзін-өзі дамытуға дайындығын көрсетуге көп септігін тигізеді. Қазіргі заман талаптарына сай географиялық мамандықтар бойынша кәсіби біліктілігі жоғары мамандарды дайындауда студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстары (СҒЗЖ) мен жас ғалымдардың іс-әрекеттері белсенді түрде шығармашылық қызметке тарту болып табылады. Қазіргі таңда жас ғалымдардың құрамына 57 жас ғалым кіреді, соның ішінде: 14 г.ғ.к., 7 –PhD докторант, 17 – магистрант және 22 – аға оқытушылар. СҒЗД қатысуқан студенттердің саны - 350 (35%) Түрлі конференцияларда қатысқан студенттер саны – 27 Жарық көрген ғылыми мақалалардың саны – 70 Ғылыми мақалалардың саны – 12, тезистер - 10 Республикалық олимпиадаларға қатысқан студенттердің саны – 20 (6 жеңімпаз) Ақылы жобаларға қатысатын студенттердің саны – 5 Конгреске қатысушы студенттердің саны - 225 Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің тарихын жетік білуші деген тақырыптағы жарысқа қатысушылардың саны – 50

Ғылыми бағыттары

Факультетте 101 ОПҚ мүшесінің ішінде жасы 40-қа жетпеген 36 жас ғалым жұмыс жасауда, жалпы санның 35%-ын құрайды. Соңғы 5 жыл ішінде жас ғалымдардың саны 15% - дан 35% -ға артты. Жас ғалымдардың бастамасымен факультетте 43-тен астам түрлі шаралар өткізілді, соның ішінде жарыстар, семинарлар, түрлі кездесулер, пікір-таластар, дөңгелек үстелдер. География факультетінің ғылыми жұмысының негізгі бағыттары: ҚР аумағының табиғи ортасының қалыптасуындағы физикалық-географиялық, антропогендік және техногендік факторларды зерттеу; ҚР-да агроландшафттану жүйесін дамыту (ландшафттарға бейімделген егіншілік жүйесін дамыту); Қазақстан аумағында экологиялық-геоморфологиялық процестердің даму заңдылықтарын анықтау және оларды картографиялау; Оңтүстік-Шығыс Қазақстандағы тау аралық қазаншұңқырларындағы қолайсыз экологиялық-геоморфологиялық процесттерді картографиялау; ҚР халқын орналастыру және аумақтық кеңістіктік орналастыру мәселелері, ҚР экономикалық-географиялық аудандастыру және аймақтық жобалау, ҚР-ның геодемографиялық мәселелері; Қазақстан экономикасын құрылымдық қайта құрудағы географиялық мәселелер, ҚР аудандарының дамуындағы әлеуметтік-экономикалық және экологиялық мәселелер; Орталық Азия аймағындағы және бүкіл әлемде қалыптасқан геосаяси жағдай; ГАЖ технологияларын экономикалық-географиялық, әлеуметтік-географиялық зерттеулерде пайдалану мәселелері; Қазақстан Республикасындағы табиғат қорларын пайдалану мәселелері; Қазақстанның таулы аймақтарының гидрологиялық жағдайы, континенттік ойыстарда қалыптасқан гидрологиялық жағдайлар, Қазақстан Ресбуликасының трансшекаралаық және гидроэкологиялық мәселелері (қорларды бағалау мен Қазақстанның табиғи суларын антропогенді және климаттық өзгерістерге негізделген жағдайларда пайдалануды бағалау); ҚР аумағындағы қауыпті метеорологиялық құбылыстар мен процестердің қалыптасу заңдылықтары мен құбылымының белсенділігін зерттеу; Қазақстан Республикасында туризмді аумақтық ұйымдастыруда туындайтын теориялық және тәжірибелік мәселелерді зерттеу.

Ғылыми жобалар мен зерттеулер

2008 жылдың қарашасында GFZ «INWEnt»-Халықаралық мамандығын жетiлдiру және дамыту, Германия және Гельмгольцтiң ортасы, Потсдам халықаралық ұйымымен келiсiм шартқа қол қойылды - Германдық география ғылымдарының ғылыми - зерттеу ортасы. «Орталық Азиясындағы табиғи дүлей апаттарының Шекарааралық сипатын бағалап, сақтап қалуы» және «Cross Border Natural Disaster Prevention in Central Asia» атты бiрлескен халықаралық ғылыми жобаларына қатысты «Бақылаушы комитеттiң бiрiншi мәжiлiсiнде» «INWEnt» орындаушылары болып доцент Г.Н.Нюсупова, доцент Н.Н.Керiмбай профессор Ш.М.Надыров бекіліген. Осы уақытқа еуроодақтың университеттерiмен бірге «аймақтық энергетикасының басқару» магистрлерiн бiрлесе әзiрлеу мақсатында TEMPUS IV жобасына қатысу қолға алынуда. School of Geography University Nottingham университетімен бірлесе атқарылып жатқан «Inspire BRITIJ» бағдарламаның негізінде профессор В.Г. Сальников, доцент Р.Т. Бексеитованың басшылығымен 2009-2011 жылға арналған «Climate change impacts on land degradation and society in Kazakhstan» атты жоба іске асырылуда.

Ғылыми зертханалар

География факультетінде метеорология кафедрасында оқыту метеорологиялық орталығы қызмет атқаруда, оның құрамына кіреді: оқыту метеорологиялық орталығы; метеорологиялық өлшемдер жасау әдістеме зертханасы; метеорологиялық болжамдарды геоақпараттық орталықпан байланыстыруша оқыту бюросы. Оқыту метеорологиялық орталығында оқу барысында өлшеулер жүргізіледі, өңдеу, атмосфераның төменгі қабатының метеорологиялық сипаттамаларын кодтау іске асырылады. Жазғы уақытта метеорологиялық орталық бакалавриаттың төменгі курсында оқитын студенттердің тәжірибе өту орталығы ретінде пайдаланылады. Орталықта жұмыс жасау студенттерге оқу барысында алған білімдерін тәжірибе жүзінде бекітіп, тәжірибе жинап, университетті бітіргеннен кейінгі өндірісте жұмыс жасауын жеңілдетіп, тез бейімделуіне септігін тигізеді.

Әлеуметтік-тәрбие қызметі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жоғары бiлiмнiң жүйесi тәлiм-тәрбие әзiрлеуге мәдени, творчестволық саналы маман кең бiлiмдi жоғары бiлiмдi бағытталған бiртұтас процесстер болатын адамның социализациясының ең маңызды институты бүгiн сияқты қаралады. Өрендер студенттiк жылдарда мәдениеттiң құндылықтарына өте белсене араласады, қоғамдық-саяси қызметтер дағдыланады, қарым-қатынастың шеңберлерiн интенсивтi түрде кеңейтедi. Бұл маңызды сызық өнер, әрекет және iздестiру кезiнде ұтымды формалар және бiлiмдердiң дербес табуының әдiстерiнiң өнерпаздығының мадақтауы болып табылған жоғарғы мектептiң өмiрiнiң ерекше құрылысы мүмкiндiк туғызады. Факультеттегi тәрбиелiк жұмыс бекiтiлген жоспар бойынша жүргiзiледi. Бұл барлық болжалды шаралардың жүзеге асыруында көмектесетiн студенттiк активтiң таңдаулары аға оқытушы кураторлардың кеңестiң төрағасының сайлауы.н жыл. Ж.Н.Әлиева ) және оқу жылы бiрiншi курстер, №4-шi жатақханадағы факультеттiң оқытушыларының кезек кестесiнiң құрастыруы үшiн кураторлардың тағайындауы ақырына дейiн. Әдетiншенi оқу жылының бiрiншi күнi бiлiмнiң күннен бастайды. Студенттердiң сарайындағы қазандары басында бiрiншi курстердiң оларға салтанатты жағдайда факультеттiң студенттерiмен студенттiк билеттер және күштермен қолға берiледi сақнаға бейiмделген ұсыныс ұйымдасатын студенттерiнде арнау жүргiзiледi. Барлық белгiлi күндерге кеш, жаңа жылғы бал, мерекенi қоса, арнаулы Халықаралық әйел күнi, Наурыздар жүргiзiледi. үлкен жұмыс "Ашық дверей\\\лердiң күнiне" \\\ға да жүргiзiледi. Әрбiр кафедрамен кафедраның табысы туралы жарнамалық буклеттер, стендтердi шығарылады, кәсiби бағдарлау Webларды сайланады - кафедралар, қызметкерлер туралы мәлiметi бар сайт, талапкерлерге оқу барысы, талаптар. Факультетке педагогикалық тәжiрибе жүргiзiлетiн мектептердiң оқушылары бұл № 10, 37, 146, 39, 51 және қатардың мектебi басқа шақырады. Обжещития студенттiк кеңес (динардың Ондабаевiнiң бiрiншi курсiнiң студентiнiң төрағасы) 7 адамнан тұрады. Ай сайын 20 сандар алдыңғы айға есептермен анықталатын жатақхананың тұрғындарының жиналысы сонымен бiрге ағымдағы мәселелердi талқыланады жүргiзiледi. Осылай, мерекелiк даталарға факультет сияқты, бұл жерде демалыстың кешi, тақырыптық кештер жүргiзiледi: "Географии\\\ға интернет" \\\, "Наркотикам\\\ жоқ" \\\, тағы басқалар "рубежом\\\ға тұрмыс-салт, Қазақ мәдениетi" \\\. Мерекелергеғана емес, қазiрге қажет тақырыптарға да қабырғаның газеттерiн шығарылады. Белсендi жұмысты, бiрге студенттiк профкоммен, студенттердiң маслихаты, төраға да өткiзедi. Маслихаттың мүшелерiнен тысқары, активтерге топтардың барлық старостасы да кiредi. Сенбiлер бойынша жетi сайын маслихаттың мәжiлiстерi жүргiзiледi. үлгерiмнiң мәселесi, пәндердi бұл жерде талқыланады, әр түрлi шаралардың бағдарламалары өндейдi. Әр түрлi шараларда олар iске қосу үшiн дарынды студенттер ендiгәрi старосталардан кейiн бiлiнедi.

Кафедралары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Факультетте 5 кафедра қызмет істейді.

Тұрақты даму жөніндегі ЮНЕСКО кафедрасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Картография және геоинформатика кафедрасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазiргi жертанудың ең маңызды бағыттарының бiрi геоморфология болып табылады. Геоморфологиялық мәселенiң теориялық және қолданбалы сұрақтарының дамытуына, Қазақстан аумағында геоморфологиялық құрылысытың таныстыруына маңызды үлес бiздiң университетке тиелі, геоморфология және картографияның кафедрасының географтарды енгiздi. Геоморфологияның кафедрасының қалыптасуын алғашқы кезең және факультетiнiң картографиясының ғалымдарының ғылыми үлесi туған жерлерiнiң географиялық және геологиялық курстер бойынша дала геологиялық барлау жұмыстарының әдiстемесiнiң өңдеуi, оқу-әдiстемелiк оқу құралдары және өңдеулердi құрастыру көмбе қатарларының онына ашуында болады. Мүдде ең үлкен (Я.А.Шувалов доцент) топография бойынша (А.А.глаголеволар кәсiби) петрографияның төңiрегiдегiн зерттеу, (А.Я.Авров ) мұнайлы-газды туған жерлерiнiң өңдеуi, (В.А.сұңқарлар кәсiби) полиметалл кендерiнiң туған жерлерiнiң зерттеуi, оқу құралдарының құрастырулары шақырады тағы басқалар. Физикалық географияны кафедраның базасында 1974 жылдағы геоморфологиясының кафедрасы, Жандаева М.Ж.профессор М.Ж.Жандаевтiң географиялық ғылымдардың докторы, ҚРдың ғылымының еңбегiне лайық қайраткерiнiң меңгерушi бұл кафедрасы әрекет бойынша бiрiншi меңгерушi жалғыз (1974-1988) геоморфологияның кафедрасының Қазақстан болған ашық болды. Пiкiрлестердiң маман-геоморфологтердi әзiрлеудi хабардың биiк деңгей қабiлеттi нығайтылған iскер ұжымын жасалды. (тағы басқалар доцент К.З.қарттар, В.Д.Колодько, А.М.Нысанов, Ю.А.Богомяков, Т.Д.Срайылов, С.А.Құсайынов, Л.К.веселово, Н.Сейiтов) тәжiрибелi оқытушылармен қатар геоморфологтер Мәскеу шақырған.н жыл. В.В.Сливкин.Р.Т.Бексейiтова н жыл.н жыл. И.Н.Шмарова.н жыл. Н.Н.Керiмбай ) және д қазақ мектептерiмен.н жыл., А.Р.Медеу.н жыл.С.Б.Қуанышбаев.н жыл. А.Г.Кушимов. Әртүрлi жылдарда кафедралармен меңгердi: (1988-2000 жылда) доцент Л.К.веселово; (2000-2001 жылда) профессор А.Р.Медеу; (2002-2004 жылда) доцент С.Б.Қуанышбаев; (2004-2008 жылда) доцент Р.Т.Бексейiтова; 2008 кафедрамен дәл қазiр меңгередi.н жыл., доцент Н.Н.Керiмбай.

Ғылыми бағыттары

Ғылыми-зерттеу жұмысының жоспарында кафедраның негізгі ғылыми-зерттеу бағыттары көрсетілген. Барлық ғылыми жұмыстар төменгі екі фундементалды тақырыптарда жүргізіледі:

«Қазақстан Республикасындағы егін шаруашылығының адаптивті-ландшафты жүйелерін құрудағы ГАЖ технологиясы негізінде аймақтық талдаудың әдістемесін құрастыру» (жетекші – доц. Керімбай Н.Н.); «Оңтүстік-Шығыс Қазақстанның таулы ойпаңдарының қолайсыз экологиялық-геоморфологиялық процестерін картографиялау» (жетекші – Веселова Л. К.); «Қазақстан аймақтарындағы экологиялық-геоморфологиялық процестердің даму заңдылықтары және оны картографиялау" (Бексеитова Р. Т., Көшім А. Ғ.).

Жоғарыда айтылған бағыттарды кафедраның СҒЗЖ негізге алады. Жыл сайын өтетін университеттің «Ғылым әлемі» атты студенттік ғылыми конференциясына кафедра студенттері қатысып, 2 студент жүлделі орынға ие болды. ҒЗЖ-ның нәтижелері оқу үрдісінде пайдаланады, дәрістік және лабораториялық, практикалық сабақтардың мазмұнын құрап, кейбір арнайы курстардың мазмұнына енеді, мысалы, Геоморфологиялық картографиялау, Экологиялық-геоморфологиялық картографиялау, Жер бедерін жүйелі талдау, Геоморфологиялық зерттеулердің әдісі, Экологиялық геоморфология, Таулы аймақтардың морфйоқұрылымдық талдауы, Тегістелу беттері және т.б. пәндер.

Ғылыми жетістіктері

Кафедраның ғылыми зерттеулері негізгі, нақты және де қолданбалы мәселелерді қамтиды, олар шаруашылықта өте маңызды. Олапрдың ең негізгілері мыналар: қазіргі уақыттағы палеогеоморфогенез; флювиальды геоморфологиялық жүйелердің және шашыранды пайдалы кен орындарының қалыптасуы мен дамуы, жер бедерін құрушы процестер мен жер бедерінің картографиялық үлгілерін құру; экологиялық геоморфология және оны жүйелі талдау мәселелері; мұнай-газ аймақтарын игерудегі геоморфогенез мәселелері. Геоморфология және картография кафедрасының жұмысы теориялық және қолданбалы жағынан ерекшеленіп ТМД-ның геоморфологиялық Орталықтарына танымал болды, сонымен қатар РҒА География институтына, Мәскеулік, Қазандық, Киевтік, Санкт-Петербургтық орталықтар мен басқа да университеттерге, шетеғлдік геоморфологтарға танымал болды (Қытай, АҚШ,Венгрия). Кафедрада ғылыми зерттеулерді қамтамасыз ететін Геоинформациялық лаборатория құрылған, мұнда студенттер мен магистралер геоинформациялық картографиялау ғылыми саласында білімдерін тереңдете алады. Құрастырған карталарын плоттер арқылы басып шығаруға мүмкіншіліктері бар. 2001 жылдан бастап 2 жылда бір рет «Жандаев оқулары» атты ғылым-практикалық конференция жүргізіледі. 2011 жылдың сәуір айында кезекті «Жандаев оқулары» «Климаттағы глобальды өзгерулер және экзоморфогенездің экологиялық тенденциялары» атты тақырыпта өтті. Өткізілген конференцияға тек қана Қазақстан мен ТМД өкілдерімен қатар шет елдің ғалымдары қатысты (Италия, Бельгия, Ұлыбритания, Германия және т.б.). Осы жылдың 19-20 мамырда UNI GIS (Австрия) бірігіп «ГИС в Центральной Азии» әлемге ГАЖ саласындағы белгілі ғалымдардың қатысуымен халықаралық симпозиум ұйымдастырылып жатыр. Бұл симпозиумға Австрия, Германия, Великобритания,БАӘ, Ресей, Тәжікстан, Кызгызстан және т.б. елдердің жетекші ғалымдары қатысу жоспарланған.

География, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіндегі 2011 жылдың қыркүйегінен бері жүргізіліп жатқан жіктемелік өзгерістерге байланысты география факультетінде жаңа – география, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы құрылды. Бұл кафедра физикалық география, геоморфология, экономикалық, әлеуметтік және саяси география кафедраларының мамандықтарын біріктіру негізінде құрылды. Кафедраның құрылымы мен атының өзгеруі 2010 жылы жаңа – «Жерге орналастыру» және «Кадастр» мамандықтарының ашылуына байланысты болды, осы себептен факультеттің атауына да өзгеріс енгізілді, қазір факультет география және табиғатты пайдалану факультеті деп аталады Кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамының мамандығы мен мамандануы негізінде төмендегі ғылыми бағыттар (мектептер) қалыптасты: - физикалық география және геоэкология саласында – Қазақстанның геоэкологиялық аудандастырылуы; табиғи ортаның аумақты шаруашылық игеруге тұрақтылығын кешенді бағалау; табиғатты қорғау шараларын жасау және оларды ГАЖ-технологиялар негізінде картографиялау; - экономикалық, әлеуметтік және саяси география саласында – Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарын экономикалық-географиялық тұрғыдан бағалау; халықтар географиясы және демография; қоғамды аумақтық ұйымдастыру проблемалары және табиғи-ресурстық әлеуетін басқару проблемалары; Қазақстан Республикасының геосаяси және геоэкономикалық проблемалары. Кафедрадағы «Жерге орналастыру» және «Кадастр» мамандықтары жаңа ғылыми бағыт және еліміздің табиғи-ресурстық әлеуетін мүмкіндігінше толық, тиімді пайдалануды ұйымдастыруды және егіншілік мәдениетін өсіру жағдайларын жасауды, жерді қорғауды, мемлекеттік органдардың жерді пайдалану және жылжымайтын мүлікті пайдалану саласындағы шешімдерін іске асыруды қамтитын мемлекеттік шаралар міндеттерін орындау болып табылады. Кафедра түлектері әртүрлі жоғарғы оқу орындарында, ғылыми-зерттеу институттарында, жобалау ұйымдарында, ұлттық компанияларда, жеке корпорацияларда – ҚР БҒМ География институтында, Қазақтың стратегиялық зерттеулер институтында, ҚР жер ресурстарны басқару жөніндегі Агентствосында, ҚР БҒМ Экономика институтында, Тұрақты даму институтында, Қазақстанның қолданбалы экология агентствосында, «Терра» арақашықтықтан зондтау және ГАЖ орталығында, Ғарыштық зерттеулер институтында және т.б. жерлерде жұмыс істейді. Кафедра мен оның түлектері арасында «кері байланыс» ҚазҰУ бітірушілері ассоциациясын құру арқылы жүзеге асырылуда.

Ғылыми бағыттары

Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысы оқу-әдістемелік құралдар, мақалалар, жыл сайын ғылыми-әдістемелік конференцияларға қатысу, студенттерді ғылыми конференцияларға дайындауда, студенттердің курстық және дипломдық жұмыстарына жетекшілік, жалпыға міндетті мемлекеттік білім беру стандартымен жұмысында, біліктілікті арттыру курсын өтуде, сонымен қатар магистрлік, кандидаттық және докторлық диссертацияларды жазу мен қорғау жұмыстарынан көрінеді.

Зерттеу бағыты Кафедраның ғылыми-зерттеу жұмысы келесі тақырыптар бойынша жүргізіледі: Проблемы пространственной организации территории и расселения населения РК, Қазақстан Республикасындағы геодемографиялық мәселелер, Қазақстан экономикасының қайта құрудағы туындайтын мәселелер; Экономикалық-географиялық, әлеуметтік- географиялық зерттеулерде ГАЖ технологияларын пайдалану қиыншылықтары; Деградацияға ұшыраған аридті және таулы аймақтардағы агроландшафттарды қайта қалпына келтіру мәселелері; Деградацияға ұшыраған жерлердің ландшафттарға бейімделген егіншілік жүйесінің әдіснамалық негізін құрастыру; Жер қорларын басқарудың экономикалық құрылымы; Қалалық жерге орналастырудың экономикалық құрылымы; Табиғатты пайдалануды басқару жүйесіндегі экономикалық-географиялық бағалау.

Рекреациялық география және туризм кафедрасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қазақстанда туризм индустриясы деген жаңа сала жолға қойылуда. Туризм туроператорлар мен турагенттіктер қызметі, қонақүй шаруашылығы, қоғамдық тамақтандыру, халықаралық әрі ішкі көлік, ойын-сауық пен шопинг сияқты іс-әрекеттерді қамтиды. Туризм кафедрасы 1996 жылы 1-ші желтоқсан күні әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география факультетінде алғашқы туризм кафедрасының меңгерушісі г.ғ.д. Ердәулетов Станислав Рамазанұлының бастауымен құрылды. Туризм кафедрасы Қазақстан туризм саласы үшін кәсіби мамандарды даярлайды.

Бүгінгі таңда кафедрада профессор г.ғ.д. С.Р.Ердәулетов; доценттер т.ғ.к. А.М. Артемьев, г.ғ.к. Қ.Ә.Искакова; г.ғ.к. Ж.Н.Алиева, г.ғ.к. З.М.Әбішева, г.ғ.к. Ш.Т.Абдреева, г.ғ.к. Ә.С.Ақтымбаева; г.ғ.к. А.Г.Аблеева, г.ғ.к.. А.С.Бейсембинов., г.ғ.к. А.А.Жакупова; аға оқытушылар М.І.Жылқыбаева, А.К.Уварова, А.Р.Жұмаділов, Ү.Т.Көшкімбаева Д.К.Сабиров, Ж.Қ.Тоймбаева, А.Ш.Шәкен, Р.С.Айтеленов, оқытушы Г.Р.Айжолова, сондай-ақ, кафедра мамандары А.Байжөкенова, А.Баймұрзаева және т.б. жұмыс атқарады.

Қазіргі кезде кафедра жұмысының жүйесі мынадай: бакалавриат («050902 – Туризм» мамандығы) – магистратура («6N0902 – Туризм» мамандығы). PhD докторантурасының ашылуы күтілуде. Мамандандырылу бағыты:

  • халықаралық туризм
  • ішкі туризм
  • қонақжайлылық менеджменті
  • туристік кәсіпорын менеджменті

Қазіргі кезде туризм кафедрасында «Туризм» мамандығының оқу жоспарлары бойынша қазақ және орыс бөлімдерінің студенттері оқиды. ҚР БҒМ-мен бекітілген бакалавриат пен магистратура бойынша мемлекеттік стандарттар әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география факультеті туризм кафедрасы ұжымымен әзірленген. Қажетті оқу-әдістемелік құжаттарды, оқу және әдістемелік құралдарды қазақ және орыс тілдерінде баспадан шығару жұмысы жүргізілуде. Кафедра студенттері, магистранттары және оқытушылары факультеттің компьютерлік кластарын пайдаланады, сондай-ақ, кафедраның өз иелігінде Abacus атты брондау және резервілеу жаһандық жүйесін игеру бойынша компьютерлік класс бар. Кафедрада ҚазҰУ-нің Оқу-әдістемелік кеңесі жанындағы «Туризм» 050902 (бакалавриат) оқу-әдістемелік секция бөлімшесі (төрағасы профессор С.Р.Ердәулетов) істейді.

Ғылыми бағыттар

Ғылыми зерттеулердің бағыттары:

ҚР туристік-рекреациялық ресурстарын ғылыми тұрғыдан зерттеу және оларға баға беру; ҚР туризмінің дамуы мен аумақтық ұйымдастырылуының ғылыми қамтамасыздандырылу мәселелерін шешу; туризм дамуының педагогикалық-психологиялық мәселелерін зерттеу және оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеу; мемлекеттің туризм мен демалыс саласындағы әлеуметтік-экономикалық саясаты; ішкі және халықаралық туризмнің экономикасы мен аумақтық ұйымдастырылуы; рекреациялық аймақтардың аудандық жоспарлануы және туризм индустриясының кәсіпорындарын жобалау; рекреациялық картографиялау және туризм саласының жарнамалық-ақпараттық өнімді даярлау; туризм жүйесіне қажетті мамандарды даярлау мен қайта даярлау саласының саясаты және т.б.

Ғылыми зертханалар

Туризм кафедрасы жанындағы ғылыми-оқу туризм орталығы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті ректорының 1999 жылғы 25 мамырындағы №9 Бұйрығымен құрылды. Аталған орталық әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің құрылымдық шаруашылық-есептік бөлімшесі болып табылады. Орталық міндеттері: ғылыми-зерттеулер, туризм саласы мамандарын жүйелі түрде даярлау және біліктілігін жетілдіру, білім мекемелеріндегі оқу үрдісін оқу-әдістемелік материалдармен қамтамасыздандыру. Орталық келесі бағыттар бойынша қызмет көрсетеді: - туризм саласында ғылыми-зерттеу және сараптау-кеңес қызмет көрсету; - Қазақстан Республикасындағы туризмді дамыту бойынша жобалар мен мақсатты - оқу орындарына, туристік кәсіпорындар мен ұйымдарға, балалар-жасөспірімдер және жастар туризмі орталықтарына, туристік клубтарға ғылыми-әдістемелік көмек көрсету; - туристік кәсіпорындар мен ұйымдар қызметкерлерінің, оқу орындары оқытушыларының біліктілігін арттыру, тренингтерді өткізу; - қоғамдық туристік кадрларды (туристік жорықтар жетекшілерін, туризм түрлері бойынша нұсқаушыларды/гидтерді, экскурсия жүргізушілерін) даярлау; - оқу экскурсияларын және оқу-жаттығу жорықтарын ұйымдастыру сияқты қызмет көрсетеді. Орталықтағы оқу үрдісі Орталық мамандары, сондай-ақ шетелдік оқу орталықтарының мамандары әзірлеген оқу жоспарлары мен бағдарламалары негізінде ұйымдастырылады. Оқу бағдарламалары тыңдаушылар топтарының қалауына қарай таңдалған бағыт, мерзім, интенсивтілік, оқу-әдістемелік іс-әрекеттің басқа қырларының әрқайсысын ескеруімен қалыптастырылады.

Кафедраның фотогалерясынан

СПМУ профессоры А.И. Чистобаевпен Алматы бойынша экскурсия Abacus тұсаукесері
3 курс студенттерінің Ұлы Қытай Қорғанында Күмбел шыңы, 2010

Метеорология және гидрология кафедрасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

«Метеорология» мамандығы КСРО Гидрометқызмет Бас Басқармасының және Қазақ ГМҚБ (гидрометқызмет басқармасының) қолдауымен физикалық география кафедрасында 1960 жылы 1 қыркүйекте ашылған болатын. 1962 жылы 1 қыркүйекте өз алдына жеке кафедра болып құрылды. Кафедраны білікті оқытушы және әдіскер, ұйымдастыру қабілеті керемет физика-математика ғылымдарының кандидаты Зоя Петровна Коженкова басқарды.

Кафедрада оқу-лабораториялық метеорологиялық орталық (ОЛМО) жұмыс істейді. Оның құрамына оқу метееорологиялық станциясы, оқу ауа райы бюросы, метеорология және радиометеорологияға арналған оқу лабораториялары кіреді. 1 қырқүйек 1962 жылдың физико-математикалық З.П. Коженкова ғылымдардың жалтыр ұстаз және әдісші, кандидат басқарған метеорологиялар кафедрасы ашық. ҚазҰУ мүмкін-мүмкін біреу Орталық Азияның жоолардың ортасында біріншісілерден университеттерге Ұлы Хартияға қосты және кадрларға әзірлеулерге қазіргі үш баспалдақты жүйеге толық өтті. Кафедра метеорологиялар – жалғыз кафедра маман-метеорологтарды шығаратын Қазақстанда. Үйренулер құрылым.

Метеорологиялар кафедра Метеорологиялар кафедрасы профилді мамандандырумен метеорология және гидрометеорология мамандықтар бойынша мамандардың әзірлеп жатыр – метеоролог.

Кафедралар оқу-тәрбиелік процесстің әдістемелік қамтамасыз етулер. Деңгей мамандардың әзірлеулері сапалары биік талаптарға әрдайым жауап берді. Кафедралар ұжымы білім әртүрлі баспалдақтар үшін Метеорология және Гидрометеорология мамандық бойынша РК әртүрлі ұрпақтардың және бір үлгідегі бағдарламалардың білімдер Мемлекеттік бәріне міндетті стандарттардың өңдеушімен келіп жатыр. Соңғы 3 жылдың артында магистратура және бакалавриат үшін көп 22 жаңа курстың игерілген. 2009 жылда кафедра » ауа райыға өзгерістерге шарттарда Қазақстан Республикасы табиғи-жасанды кешендер орнықты дамыту қамтамасыз ету үшін энергияда және влагозапасов бұлтты жүйелерде қайта бастахатын көздерде түсінікті потенциалда бағада метеорологиялы және климаттық факторларға қолдануыларға ғылыми негіздерге « Жасау 2009-2011 жылдарға және выйграла тақырыпқа іргелі ғылыми зерттеулер өткізу бойынша конкурста қатысты.

Кафедралар Ғылыми жұмысы ғылыми және өндірістік Гидрометслужбы бөлімшелермен тар өзара әрекеттесуде әрдайым өтті. Кафедра табиғаттан қорғаудан Министрлікпен табысты ынтымақтасып жатыр және оның НИИ, ғылыми әзірлеулерде қатысу қабылдап жатыр. Мемлекеттік университеттерден метеорологиядан және климатологиядан кафедралармен байланыстар сүйеп жатыр Мәскеу, Қазан, Санкт - Петербург, Владивосток, Томск, Бишкек, Одесса т.д және. Метеорологтардан оқу мекемелерден, даярлайтын мамандардан басқа, метеорологиялар кафедрасы ғылыми-өндірістік ұйымдармен байланыс қолдап жатыр : Росгидрометцентром, ЗАО « ОПТЭК » (ж. НПО « Мэп Мейкерс », Мәскеу). Негізгі геофизикалық обсерваториямен онымен. А.И. (ж. Воейкова Санкт - Петербург).

Оқу-әдістемелік қызмет

Кафедра мұғалімдері әрқашанда КАЗҰУ ғана емес сонымен қатар ТМД және КСРО мемлекеттерінің түрлі жоғарғы оқу орындарындағы оқу-методика жұмыстарына белсенді араласуда. ҚР суверенитет алуымен халықаралық білім жүйесі дүниежүзілік оқу жүйесі талаптарына сай өзгеріске ұшырады. Сондықтанда жоғарғы метеорологиялық білім структурасы өзгеріп, екі сатылы жүйе енгізілуде: бакалавриат ( 4 жыл) және магистратура (2 жыл) Кафедра мұғалімдері оқу-методикалық, республикалық, ғылыми –методикалық және халықаралық конференцияларға қатысуда. Мамандарды даярлауда методикалық дәреже кезінде оқу тәрбие ісіне кафедра үлкен көңіл бөліп, жоғары сапа көрсетуде. Тек қана соңғы он жылдың өзінде келесідей кітаптар, монографиялар, методикалық және оқу пособиялары жарыққа шыққан: «Дамыған мемлекеттердің жоғарғы білім жүйесі: концепциясы, тарихы және логиканың дамуы», 2003 ж.; «Халықаралық метеқызмет және нарықтық экономика», 2003 ж. (В.С. Чередниченко); «Казахстанның эколого-климаттық потенциалы», 2007 ж.; «Атмосфера жағдайының мониторингі», 2007 ж. (В.Г. Сальников); «Бұлттар және жауын-шашындар», 2004 жыл және 2006 ж. екі бөліктен (Г.К. Турулина, С.Е. Полякова); «Синоптикалық метеорологиядан тестер» (В.В. Валькова, Л.М. Шушарина, Г.К. Турулина); «Бакалавр метеорологтар–екінші курстағы метеорологтарға арналған оку практикасын өткізу үшін методикалық жобалау», 2000 ж. (Э.Н. Гашинская, Л.С. Шевченко); «Физикалық метеорологиядан тест тапсырмалар жинағы», 2002 ж. (Э.Н. Гашинская, Л.С. Шевченко, С.Е. Полякова); « Шаруаны экономикалық метеорологиялық қамтамасыздау бойынша практикалық курс», 2001 ж. (Е.В. Боголюбова); «Физическалық метеорология. Атмосферадағы оптикалық құбылыстар», 2006 ж. (С.Е. Полякова); «Спутникалық өлшеудің теориясы және практикасы», 2007 ж. (А.В. Чередниченко); «Аэрологической диаграммаларды өңдеу және талдау», 2007 ж. (Л.М. Шушарина, А.С. Нысанбаева). Мемлекеттік тілде жарық көрген ғылыми кітаптар: «Радиометеорология», 2007 г. (B.C. Чередниченко, А.Р. Жумалипов); «Метеорология және климатология», 2001 г, 2007 г.; «Агрометеорология», 2008 г. (С.С. Байшоланов); «Жалпы метеорология», 2004 г. (С.С. Байшоланов, П.Ж. Кожахметов); «Атмосфералық фронттарды талдау үшін әдістемелік нұсқаулар», 2004 г. (В.В. Валькова, Л.М. Шушарина, А.С. Нысанбаева); «Аэрологиялық диаграмманы өңдеу және талдау», 2008 г. (Л.М. Шушарина, А.С. Нысанбаева, А.К. Жексенбаева); «Атмосфера статикасының негіздері», 2005 г. (О.В. Черникова, А.К. Жексенбаева, А.А. Абдылдаев). Кафедра коллективі мемлекеттік жалпығы бірдей ҚР түрлі жас шамасындағы және Метеорология және Гидрометеорология мамандағының түрлі білім деңгейінің бағдарламасының түрі бойынша білім стандартының құраушысы болып келеді

Ғылыми-зерттеу қызметі

Кафедра мына мамандықтар бойынша дайындықты қамтамасыз етеді: 050610 – Гидрометеорология (жоғарғы кәсіптік білім – бакалавриат – 4 жыл), 5В061200 – Метеорология (бакалавриат – 4 жыл) және 6М061200 - Метеорология (магистратура – 2 жыл). Оқыту түрі – күндізгі бөлім. Оқу зертханалары мен кафедраға тиесілі кабинеттердің жалпы ауданы 225 м2 –оның 40м2 кафедраға тиесілі. Метеорология кафедрасында метеорологиялық оку орталығы орналасқан (|ауданы 185м2), орталық құрамына келесілер кіреді: Метеорологиялық өлшемдердің зертханалық тәсілдері ( ауданы 114,60 м2 ) Аэрологиялық және радиометеорологиялық зертхана (ауданы 110,16м2) Оқу метеорологиялық алаң (спорткешен ішінде, ауданы 43м2 ) Геоақпараттық орталық метеорологиялық болжау оқу бюросы (ауданы 103, 117, 116, 66м) Барлық зертханалық жұмыстар қажет құрал –жабдықтармен жабдықталған және ПЭСМ Кафедрада ғылыми потенциалға үлкен көңіл бөлінеді.Кафедраның ғылыми жұмыстары Гидромет жұмысымен тығыз байланыста жүреді. Кафедра табиғатты қорғау министрлігімен және ҒЗИ үздіксіз жұмыс жасауда, ғылыми жұмыстарға араласып нормативті докуменент құрауға өз ұлесін қосуда. (В.С.Чередниченко). ИННОВАЦИАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ 2007 жылы ҚАЗҰУ география факультеті мен Ноттингам Университеті арасында халықаралық Британ Кеңес INSPIRE жобасы бойынша серіктестік орнатылды. Ноттингемма Университетімен серіктестігінің бірден бір маңызды бағыты болып ауа-райының өзгеруі және осы өзгерістерге байланысты жердің деградациясы сияқты көптеген ғылыми жұмыстарда максималды бірлесіп жұмыс атқару болып келеді. Жобаларды талдау мен келесі қабылданатын келісімдер ҚАЗҰУ география факультетінің докторантураларына Ноттингем Университетінде білім алуға мүмкіндік туғызуы мүмкін. Осы келісім аясында ҚАЗҰУ география факультетінің ғалымдары Ноттингем Университетінің жобаларына қатыса алады және жоба бөлген жеңілдік бойынша академиялық жыл кезінде қысқа мерзімді стажировкадан өтуге мүмкіндік туады. 2009 жылы маусым айында г.ғ.д. В.Г.Сальниковты «Бақылау мен білім аясында халықаралық стратегиялық серіктестік» арт-жобаны табысты іске қосқаны үшін БРИТАН КЕЛІСІМІ дипломмен марапаттады. Метеорология кафедрасының коллективі Мемлекеттік жалпыға бірдей ҚР білім стандарттын әзірлеушілер болып келеді. Келесі мамандық бойынша 5В061200–Метеорология (бакалавриат), 6М061200–Метеорология (магистратура), 6D061200–Метеорология (докторантура PhD). Сальников В.Г., Чередниченко В.С., Турулина Г.К. Гидрометеорология – 050610, 6N0610 ішкі секция мүшелері болып табылады. География мамандығының РУМС секциясының комиссиясы болып тағайындалған. Аға оқытушы Сулейменова Г.Т. ҚАЗҰУ «Геоақпараттық жүйе» бойынша квалификация жоғарылату курсынан өтті.

Ғылыми бағыттар

Кафедрада келесі бағыттар бойынша зерттеулер жүргізіліп жатыр :

- Қазақстан Республикасының атмосфералары ластанулары кеңістіктің-уақытша ерекшеліктері ;

- атмосферада қоспалардың таралулары метеорологиялы және климаттық шарттары ;

- жылға әр түрлі маусымдарға атмосфералар ластанулары климаттық потенциалдың өзгерістер кеңістіктің-уақытша заңдылықтары ;

- Қазақстанда тұнбалардың тәртіптің климаттық ерекшеліктері ;

- батыс Қазақстанда құрғақшылықтың ;

- Қазақстанға оңтүстік жартыда қатал қыстардың зерттеу ;

- Солтүстік Қазақстанның аумақтың үстінде бұлттылықтың және тұнбалардың кеңістіктің бөлу және мінездемелері ;

Ғылыми зертханалар

Метеорологиялық оқу орталығы

Метеорология кафедрасында метеорологиялық оқу орталығы жұмыс істейді, оның құрамына: метерологиялық оқу станциясы, метеорологиялық өлшеу әдістерінің бөлмесі, аэрология және радиометеорология бөлмелері, метеорологиялық болжаудың оқу бюросы кіреді. Оқу метеорологиялық станциясында жыл бойы атмосфераның жерге жақын қабатына меторологиялық сипаттамаларға талдау, өлшеу, өңдеу кодтау жүргізіледі. Оқу метеорологиялық станциясы жаз мезгілінде бакалавриаттың төменгі курс студенттерінің практика базасы болып табылады. Оқу метеорологиялық станциясы бірінші разрядты метеорологиялық станция жоспарына сәйкес жұмыс істейді. Ол өлшемдер мен талдауларға (өңдеуге) қажетті барлық метеорологиялық құралдармен қамтамасыздандырылған. 2010 жылдың наурыз айында Алматы қаласында ГМО–да Гидрометеорологиялық мониторинг орталағының мамандарымен, ВАЙСАЛ компаниясының өкілдерімен Қазақстанға келген Финляндияның ішкі сауда және даму министрлігінің құрамындағы делегацияысмен кездесу болды. Кездесуге «Skymax Techologies», компаниясының жетекшілері, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ метеорология кафедрасының меңгерушісі В.Г. Сальников, 2011жылғы қысқы Азияда ойындарының Дирекциясыннан және Алматы қаласының әкімшілігінің өкілдері қатысты. Ауа райын болжау үшін оқу метеорологиялық станциясынан алынған сол күнгі ауа райы мәліметтері мен «ГИС - Метео» ақпараттары қолданылады. Орталықтағы жұмыс студенттердің теориялық білімдерін тереңдетуге, практикалық жұмыстарды үйренуге және университетті бітіргенде өндірістік жағдайларға жылдам қалыптасуға көмектеседі.

Халықаралық қызмет

Метеорологиядан кафедрадан жүйелі істестіктен жүзеге асырып жатыр Казавиаметом, экологияның және ауа райыдың) әр түрлі бөлімдермен Казгидромета, КазНИИЭКом (Қазақ ғылыми - зерттеуші институтпен, және Ресейлік гидрометеорологиялық (ж. университетпен Санкт - Петербург) (ж. Росгидрометцентром, Мәскеу) НПО « Мэп Мейкерс » (ж., Мәскеу), Негізгі геофизикалық обсерваториямен онымен. А.И. Воейкова, Мемлекеттік гидрология (ж. институтпен Санкт - Петербург).

Осы уақыт табиғи ықпалдың астында ауа райы өзгерістер атмосфералық процесстер және, баға зерттеу РГГМУ бойынша бірлескен жобалар жүзеге асыру бойынша жұмыс хабар алып жатыр және төңіректегі орталарға халық шаруашылықтарға және қорғауларға қамтамасыз етулерге мүдделерде жасанды факторлардың. Қазгидромет орталығының жетекші мамандары қазақ бөлімінің бакалавриаттарына дәріс оқиды (Сулейменова Г.Т., Мадибеков А.С.). Кафедра магистранттары Қазгидромет архивіндегі мағлұматтарға сүйене ғылыми жұмыстар жүргізеді, мамандардан кеңес алады. Кафедрада ауа-райы бюросы қалыптастырылған, онда «ГИС – МЕТЕО» оқу бағдарламасы орнатылған, бағдарламаны НПО «Мэп Мейкерс» қызметкерлері құрастырған. Алматы қаласының ДГП «Казгидромет» МОС 008 бюджет бағдарламасы бойынша «Қоршаған ортаға бақылау жүргізу» автоматты комплексі СКАТ биология факультетінің 5 қабатында орналастырылған.

Профессор В.Г. Сальников келіп жатыр. Қазынаны « Хабаршы журналдың ғылыми редактордың, Топтама географиялық » және сонымен бірге Чередниченко В.С. « Гидрометеорология және » экология журналдың редакциялық алқалары мүшелермен келіп жатыр. Полякова С.Е. « Салмақ журналдың жауапты хатшымен

Халықаралық жобалар мен зерттеулер

Метеорологиялар кафедрасы Қазақстан Республикасымен Үкіметпен арасында экономикалық жағдаят істестіктерге Бағдарламаларға іске асыруда қатысу қабылдап жатыр және білімдерге және ғылымдарға облыста Ресейлік Федерациялар Үкіметпен 2008–2011 жж. Қазынамен арасында істестік туралы келісім қол қойған онымен. Мүмкін-мүмкін және Ресейлік мемлекеттік гидрометеорологиялық (РГГМУ) университетпен.

Ыдырауға себепші болатын синоптикалық жағдайлардың пайда болулар аймақтық және жергілікті атмосфералық айналымдың және шарттардың ерекшеліктердің айқындалулары немесе әуе ж. хауызда кірлеп қалатын заттардың жинақтауға Төңіректегі орталардың күйдің артына бақылаулар 008 « Өткізу бюджеттік бағдарлама РГП « Казгидромет » МОС бойынша Алматы биологиялық факультетке корпустарға 5 қабатта ҚҰЛАМА автоматты кешен » орнатты.

Представители фин фирмалар « Vaisalа ». Сәуірде Алматы оқу метеостанцию Қазынаны 2010 ж. кіріп-шықты және оның сәйкестік барлық талаптарға атап өтті, метеостанциям предъявляемым. Барулар нәтижемен серіктестікпен берілу көріндію 2009 жылы маусым айында г.ғ.д. В.Г.Сальниковты «Бақылау мен білім аясында халықаралық стратегиялық серіктестік» арт-жобаны табысты іске қосқаны үшін БРИТАН КЕЛІСІМІ дипломмен марапаттады. 2009 жылдың қараша айында В.Г. Сальников Ұлыбританиядағы Ноттингема Университетіне халықаралық жоба бойынша «International Strategic Partnerships in Research and Education» (INSPIRE) бағдарламасына қатысты.

Тәрбие-әлеуметтік қызметі

Кафедрада метеорологтар мен гидрометеорологтарды қазақ тілінде даярлаудың мүмкіндіктер ұйымдастырылған. Бұл үшін үлкен жұмыстар іске асырылуда, көптеген кітаптар , құжаттар қазақ тіліне аударылып, басылуда. Аудару шараларына белсенді үлес қосып жүрген кафедра оқытушылыры мен кафедра мамандары: Нысанбаева А.С., Оракова Г.О., Жумалипов А.Р., Жексенбаева А.К., Сулейменова Г.Т., Байхонова Т.А., Султанова С.Ж., Байжанова А.А., Қазгидромет орталығының үздік қызметкерлері қазақ бөлімінің бакалаврларына дәріс оқу мүмкіндіктері қарастырылған. Метеорологтардың болашақ жұмыстары туралы ДГП «Казгидромет» мамандары мен түлектер қатысатын арнайы кештер ұйымдастырылады. Ал төмен курс студенттері ДГП «Казгидромет» орталығы мен метеостанция жұмыстарымен танысады. Сонымен қатар үздіксіз қоршаған ортаны қорғау Министрлігі жетекшілерімен кештер ұйымдастырылады. Топтың кураторлары студенттермен бірге территорияны тазарту үшін сенбілікке шығады. Метеорология кафедрасы есеп беру кезеңінде әль-Фараби атындағы ҚазҰУ география факультетінің профориентациалық жұмысына белсенді араласты.Кафедрада профориентациалық жұмыс жұргізу үшін жоспар құрылған, жоспарға келесілер кіреді: Ақпараттық- жарнамалық кампанияларға қатысу; Профориентациалық жұмысына арналған жарнамалық материалдарды құрастыруға қатысу; Профориентациалық жиындарға қатысу; Ашық есік жиындарына қатысу; Метеорология кафедрасының беделін арттыратын жұмыстарға қатысу Кафедрада профориентациалық жұмыстар үшін мектептермен келісімдер бар және ұйымдармен кадрлар даярлауға арналған келісімдер бекітілген. Метеорология кафедрасында Қазгидрометпен бірлестік туралы Генеральды келісім бекітілген.Қазгидромет біздің түлектерге мемлекеттік тапсырыс береді. Сонымен қатар біздің мамандар атмосфераның физикасын меңгергендіктен, ал онсыз экологиялық анализ құру мүмкін емес болғандықтан ҚР экологиялық саласында сұранысы жоғары. Метеорология кафедрасы ақпараттық –жарнамалық кампанияларға қатысып және профориентациалық жұмыс үшін жарнамалық жұмыс ұйымдастыруда. студенттердің жеткен табыстарын және метеорология мамандары туралы қабырға газеттері шығарылуда. Метеорология кафедрасында оқу-зертханалық метеорологиялық орталық қалыптастырылған. ҚазҰУ оқу станциясы- реперлі станция. Станция метеоролог студенттердің оқу практикалық базасы болып келеді. Станция барлық талаптарға және ережелерге сай: ашық, тегіс жерде орналасқан. Станция барлық керек аспаптармен жабдықталған. Аспаптар жердегі, градиенттік, актинометрлік бақылаулар жүргізуді қарастырады. Жыл сайын мектеп оқушыларына арналған ҚазҰУ станциясында экскурсия ұйымдастырылып, оларды ауа- райын болжау жұмыстарымен таныстыру шаралары жүргізіледі.

Спорттық өмірі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Студенттердi және жастарды жалпы дене тәрбиесiне дайындау - университет қызметiнiң басым бағыттарының бiрi. р Бiлiм бөлiмдерiнiң спорткомитеттермен бірлеске жүргізетін жобалар дене шынықтыру базасының жан-жақты дамыуы және спорт әбден жетiлдiрулерiне көмектеседi.География факультетінің студенттерi факультетаралық спартакиадаларында қатысуда және оның дәлелі ретінде жүлделi орындарды иеленуі мысал бола алады. Географиялық факультеттiң қызметкерлерi университеттің спорттық iс-шараларына белсене қатысады. Жылма-жыл факультетiнiң қызметкерлерi университеттiң қысқы және жазғы спартакиадаларына қатысып және жүлделi орындарды иеленуде: әйел волейбол командасы - 1 орын; столда ойналатын теннис - 5 орын; шахматтар - 5 орын; бадминтон - 5 орын.

Сыртқы сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]