Геодезиялық торап

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Геодезиялық торап (орыс. Геодезическая сеть) — жер үстіндегі геодезиялық пункттер жүйесі. Олардың өзара жағдайы геодезиялык өлшеулер негізінде координаттық және абсолюттік биіктік жүйесінде аныкталады. Геодезиялық торап триангуляция, полигонометрия, трилатерация әдістерімен немесе олардың үйлесуінен құрылады. Топографиялық суретке түсіруде, біркатар инженерлік-техникалык тапсырмаларды орындауда, әскерлерді топогеодезиялық істермен қамтамасыз етуде, Жердің көлемі мен өлшемін зерделегенде пайдаланады.[1]

Қосымша[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Геодезиялық торап - жер бетінде бекітілген және координаталары өте жоғары долдікпен анықталған тірек пункт- терінің жүйесі. Геодезиялық торап мемлекеттік геодезия- лық, геодезиялық жиілендіру және түсіру тораптары болып бөлінеді. Геодезиялық торап топографиялық түсірулер мен карталарды жасаудың, сонымен қатар іздеу және құрылыс жұмыстарып жүргізудіц пландық және биіктік негізі болып есептеледі.

Геодезиялық тораптарды байланыстыру[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Геодезиялық торап пункттерінің плаидық координаталары триангуляция, трилатерация, полинометрия әдістерімен, ал биіктік координаталары I, II, III және IV кластық нивелирлеумен анықталады. Триангуляция әдісі геодезиялық торапты үшбұрыштар арқылы құруға негізделген және осында орбір үшбұрыштың үш бұрышы өлшенеді. Трилатерацияда үшбұрыштардың қабырғалары және бұрыштары өлшенеді, ал полигонометрияда сынық сызық қабырғаларының ұзындықтары мен олардың бұрылу бұрыштары өлшенеді.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл
  2. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: География және геодезия. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007. — 264 бет. ISBN 9965-36-367-6