Мазмұнға өту

Гротеск

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Гротеск (фр. grotesgue- таңғажайып, өзгеше келбетті, итал. grotta - үңгір) - шынайы, нақтылы өмір мен фантастиканың шарпысуынан, әдепкі және таңғажайып оқиғалардың, кейіпкерлердің тоғысуынан тұратын, жақсы мен жаманды, қайғы мен күлкіні, т.б. шендестіруге құрылатын, әжуа, күлкіге ерекше мән берілетін көркемдік бейнелеу тәсілі. Түпкі мағынасы грот (үңгір) деген сөзден шыққан, себебі, ескі заманнан қалған үңгірлерде кездесетін, адамның келбетін, жануарлар мен өсімдіктердің әлпетін батыстырып, бір-бірімен араластыра бейнелеген әшекейлі өрнек-суреттер осылай аталған. Кейін гротеск "комедиялық шығарманың бір түрі" деген мағынаны да беретін болды. Гротеск тәсіл ретінде әр түрлі жанрдағы шығармаларда орын алып, жан-жақты дамып, өрістей түсті. Тура мағынасында ақиқаттан алшақ кету болғанымен, өмірде болатын шындық жағдайды айрықша тапқырлықпен, есте қаларлықтай әсерлі етіп жеткізеді.[1][2]

Гротеск өнер шығармасы (карикатура, достық әзіл). Онда асыра көрсету элементтері болады. Сондай-ақ газет немесе кітап баспа әріпінің аты. Ол бас тақырыптарды, айдарларды, тақырыпшаларды теруге пайдаланады. Гротескалық баспа әріптердің тобына шабылған, журналдық шабылған, байырғы және плакаттық баспа әріптер жатады. Олардың бәрі де баспа әріптік стандарттың бесінші тобына қосылады.[3]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. “ Қазақ әдебиеті. Энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы: «Аруна Ltd.» ЖШС, 2010.ISBN 9965-26-096-6
  2. Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет. ISBN 9965-822-10-7
  3. Баспа және полиграфия терминдерінің түсіндірме сөздігі / С. Медеубекұлы, Б. Омарова, Р. Әбдиева. - Алматы: «Сөздік-Словарь», 2013. - 232 б.