Дархан (қала)
Басқа мағыналар үшін Дархан деген бетті қараңыз.| Қала | |||||
| Дархан | |||||
| моңғ. Дархан ᠳᠠᠷᠬᠠᠨ | |||||
 | |||||
| |||||
| Әкімшілігі | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ел | |||||
| Облыс | |||||
| Әкім |
Сундуйжав Насанбат | ||||
| Тарихы мен географиясы | |||||
| Координаттары |
49°28′08″ с. е. 105°57′27″ ш. б. / 49.46889° с. е. 105.95750° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°28′08″ с. е. 105°57′27″ ш. б. / 49.46889° с. е. 105.95750° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
| Құрылған уақыты | |||||
| Жер аумағы |
103[1] км² | ||||
| Теңіз деңгейінен биіктігі |
704[2] м | ||||
| Климаты |
жартылай құрғақ[3] | ||||
| Уақыт белдеуі | |||||
| Тұрғындары | |||||
| Тұрғыны |
▼74 784[4] адам (2025) | ||||
| Ұлттық құрамы | |||||
| Конфессиялар | |||||
| Ресми тілі | |||||
| Сандық идентификаторлары | |||||
| Телефон коды |
+976 (0) 137 | ||||
| Пошта индексі |
213800 | ||||
| Автомобиль коды |
ДА | ||||
|
darkhan.mn (моңғ.) | |||||
Дархан шекарасы
| |||||
 Ортаққордағы санаты: Дархан | |||||
Дархан (моңғ. Дархан) - Моңғолияның үшінші үлкен қаласы, Дархан-Уул облысының орталығы, іргесі 1961 жылы қаланған.
Географиялық орналасуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Моңғолияның солтүстігінде, Хара-Гол және Шарын-Гол өзендерінің арасында орналасқан.
Ұланбатыр қаласынан солтүстікке қарай 186 км жерде орналасқан.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қаланың аты айтып тұрғандай, ол Моңғолияның солтүстік аумақтары үшін өнеркәсіп орталығы болуды көздеді.
Қаланың іргетасының алғашқы тасы 1961 жылы 17 қазанда қаланды. Қаладағы алғашқы өнеркәсіптік ғимараттардың құрылысын 1962 жылы кеңестік және моңғол жұмысшылары бастады. 1963 жылы халық саны 22,8 мың адамды құрап, Моңғол Халық Республикасындағы екінші ірі және өнеркәсіптік маңызды қала болды.
Қала алдын ала жасалған жоспар бойынша тұрғызылған , блоктар мен көпқабатты үйлердің тұрақты орналасуымен. Мұнда жасылдандыру бағдарламасы бойынша бірнеше мың көшет отырғызылды. Кейінірек қаланы дамытуға басқа социалистік елдер қатысты: КСРО, Болгария, Венгрия , ГДР, Польша және Чехословакия.
Қаланы және оның маңындағы елді мекендерді электр энергиясымен қамтамасыз ету үшін 1960 жылдардың ортасында осында (қаладан оңтүстікке қарай орналасқан) Шарынғол көмір кенішінің көмірімен жұмыс істейтін В.И.Ленин атындағы Дархан жылу электр орталығы салынды.
1970 жылдардың басында цемент зауыты, темірбетон зауыты, қой терісін тігу фабрикасы, ет комбинаты, жем зауыты және элеватор жұмыс істеді.
1984 жылы халық саны 64 мың адамды құрады, экономиканың негізін құрылыс материалдарын өндіру, жеңіл және тамақ өнеркәсібі құрады.[5][6][7]
Өнеркәсіп
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дарханның негізгі өнеркәсібі - көмір өндіру . Мұнда металлургия , химия және құрылыс сияқты бірнеше ауыр өнеркәсіп салалары бар.[8]
Мәдениеті
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Харагин монастырьі ескі қаладағы бөрене үйінде орналасқан ; ол жақында қайтадан белсенді болды Будда монастырь .
Сонымен қатар, қалада Дархан-Уул облысының мұражайы бар . Дәстүрлі халық өнерінің мұражайы деп те аталатын бұл мұражайда археологиялық олжалар, дәстүрлі киімдер, діни артефактілер және таксидермия жинағы бар .
Қалада моңғолдардың ұлттық рәміздік аспабы аттың бас скрипкасының ескерткіші бар.
Білім
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дархан - Моңғолиядағы екінші үлкен білім беру орталығы, бұл қала халқының білім деңгейін өте жоғары етеді. Дархан-Уул облысында 10 жоғары оқу орны, 25 орта мектеп, 14 балабақша, Басқару және дамыту институты, Өңірлік кәсіпкерлікті дамыту орталығы және Өсімдіктану және ауыл шаруашылығы мамандарын даярлау ғылыми-зерттеу институты жұмыс істейді.
Саясат
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дарханда Азық-түлік, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп министрлігі орналасқан.[9]
Инфрақұрылым
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Қалаға Дархан жылу электр орталығы қуат береді. Ағынды су жақын маңдағы өзенге жіберілмес бұрын Дархан тазарту зауытында тазартылады. Қалаға Дархан жалпы ауруханасы қызмет көрсетеді.
Қаланың көрікті жерлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дархан қаласының көрікті жерлері бар, олар туристерге және қала тұрғындарына арналған:
- Дархан 50 кешені
- Мориин Хуур кешені
- Менің Моңғолия саябағы
- Менің Монғолия саябақ стадионы
- Дархан-Уул облысының мұражайы
Қала тасымалдау жүйесі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дарханға солтүстікте Дархан-1 вокзалы, оңтүстігінде Дархан-2 вокзалы қызмет көрсетеді. Дархан төрт жолақты жол арқылы Ұланбатырға AH3 бойымен ұзындығы 204 км жалғасады.[10][11]
Туыстас қалалар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Дархан қаласының аумағы
- ↑ Дархан қаласының теңіз деңгейінен биіктігі
- ↑ Ағылшынша Уикипедия - Дархан
- ↑ Дархан қаласының халық саны
- ↑ Дархан // Үлкен энциклопедиялар кеңесі / ред. Прохорова А.М. 3-ши басылым. Т.7. М., «Советский энциклопедия», 1972 ж.
- ↑ Неменова Л. Алтын көктем // «Әлемде» журналдары, 1974 ж.8-11 б.
- ↑ Дархан // Үлкен энциклопедиялық сөздік (2 том). / ред. саны, w. ред. А.М. Прохоров. Том 1. М., «Советский энциклопедия», 1991ж
- ↑ Дархан
- ↑ Моңғолия Президенті Дархан қаласындағы Моңғолияның Азық-түлік, ауыл шаруашылығы және жеңіл өнеркәсіп министрлігінде болды.
- ↑ Дархан-Уул
- ↑ Премьер-министр Ұланбатыр-Дархан жолының құрылыс барысын тексерді