Детекторлау
Детекторлау — модуляцияланған жоғары (тасымалдаушы) жиіліктегі тербелістен төмен жиіліктегі тербелісті бөліп алу процесі. Детекторлау тасымалдаушы жиіліктегі тербелістің модуляциялану (амплитудалық, жиіліктік, фазалық) түріне қарай сигналды біржақты өткізетін немесе сызықтық емес өткізгіштік сипаттағы электрондық құралдар (құрылғылар) арқылы жүзеге асырылады. [1]
Қосымша[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Радиоқабылдағыштың антеннасында барлық радиотаратқыштан, найзағайдың разрядынан, электрлік аспаптар мен электрлік қозғалтқыштар жұмыс істегенде шығатын ұшқындық разрядтан келетін электромагниттік толқындар жоғары жиілікті әлсіз индукциялық токты қоздырады. Сондықтан да белгілі бір радиохабарды ғана тыңдау үшін тізбекке тербелмелі контурды қосу арқылы қажетті жиіліктегі толқынды бөліп алады.
0л тербелмелі контурдағы конденсатордың сыйымдылығын өзгертіп, контурдың меншікті тербеліс жиілігі антеннадағы козған еріксіз тербелістердің жиілігіне сәйкестендірілу арқылы, яғни резонанс нәтижесінде жүзеге асырылады. Жоғары жиілікті модуляцияланған электромагнит толқынды қабылдағыш антенна ұстаған соң, дыбыс жиілігіндей тербелістерді күрделі сигналдан бөліп алу керек. Демодуляцияны немесе детекторлеуді жүзеге асыратын құрылғы ретінде біржақты өткізгіштік қасиеті бар — детектор қолданылады. Детектордың рөлін жартылай өткізгішті диод немесе транзистор да атқара алады.
Ең қарапайым радиоқабылдағыш немесе детекторлы радиоқабылдағыштың жұмыс істеу принципін қарастырайық. Жоғары жиілікті модуляцияланған тербелістер антеннадан 1 резонанстық контур 2 арқылы детекторға 3 келіп түседі (3.23-сурет). Детектор тізбегінде графигі 3.24-суретте көрсетілген амплитудалары әр түрлі қысқа мерзімді импульстер тізбегі түрінде электр тогы туады. Осындай импульстер тізбегін дыбыс жиілігіндей айнымалы токқа түрлендіру үшін конденсатор 4 пен резисторды 5 пайдаланады. Әрбір жарты период сайын жоғары жиілікті ток импульсі конденсаторды зарядтайды. Ал импульстер арасында конденсатор резистор арқылы разрядталады. Конденсатордың сыйымдылығы және резистордың кедергісі дұрыс таңдалынып алынса, онда резистор арқылы дәл таратқыш станциядағы дыбыс жиілігіндей айнымалы ток өтеді. Дыбыстағышта немесе телефон мембранасында берілген дыбыстар қайталанады.[2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ISBN 9965-36-448-6
- ↑ Физика: Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-Ф49 математика бағытындағы 11 сыныбына арналған оқулық /С. Түяқбаев, Ш. Насохова, Б. Кронгарт, т.б. — Алматы: «Мектеп» баспасы. — 384 бет, суретті. ISBN 9965-36-055-3
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
|
Бұл — электроника туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |