Деци-

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Деци- — Он есе кішірейгендікті көрсететін қосымша. Атауы латынның decimus — оннан бір бөлігі сөзінен шыққан. 1795 жылы ресми түрде қабылданды, бірақ бұл қосымша оған дейін де кеңінен қолданылды. [1][2] Белгілеу: қазақ «д», халықаралық «d». Көбінесе ұзындықты (дециметр), дыбыс қаттылығын (децибел) өлшеу үшін қолданылады.

Кесте 1 — SI префикстері
Атауы йотта- зетта- екса- пета- тера- гига- мега- кило- һекто- дека-
Халықаралық
белгілеуі
Y Z E P T G M k h da
Еселігі 1024 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 101
Атауы деси- сенти- милли- микро- нано- пико- фемто- атто- зепто- йокто-
Халықаралық
белгілеуі
d c m µ n p f a z y
Еселігі 10−1 10−2 10−3 10−6 10−9 10−12 10−15 10−18 10−21 10−24

Тағы қараңыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. The SI brochure Мұрағатталған 14 тамыздың 2017 жылы.
  2. https://www.bipm.org/en/CGPM/db/11/12/ Мұрағатталған 8 сәуірдің 2020 жылы. Resolution 12 of the 11th CGPM (1960)]
Метрлік префикстері
Префикс Символы 1000m 10n Ондық Қысқа шкаласы Ұзын шкаласы Кейін[n 1]
иотта Y 10008 1024 1000000000000000000000000 септиллион квадриллион 1991
зетта Z 10007 1021 1000000000000000000000 секстиллион триллиард 1991
екса E 10006 1018 1000000000000000000 квинтиллион триллион 1975
пета P 10005 1015 1000000000000000 квадриллион billiard 1975
тера T 10004 1012 1000000000000 trillion billion 1960
гига G 10003 109 1000000000 billion milliard 1960
мега M 10002 106 1000000 миллион 1960
кило k 10001 103 1000 мың 1795
хецто h 10002/3 102 100 жүз 1795
деца da 10001/3 101 10 он 1795
10000 100 1 бір
деси d 1000−1/3 10−1 0.1 оннан бір 1795
сенти c 1000−2/3 10−2 0.01 жүзден бір 1795
милли m 1000−1 10−3 0.001 мыңнан бір 1795
микро μ 1000−2 10−6 0.000001 миллионнан бір 1960
нано n 1000−3 10−9 0.000000001 billionth миллиардтан бір 1960
пико p 1000−4 10−12 0.000000000001 триллионнан бір billionth 1960
фемто f 1000−5 10−15 0.000000000000001 квадриллионнан бір billiardth 1964
атто a 1000−6 10−18 0.000000000000000001 квинтриллионнан бір триллионнан бір 1964
зепто z 1000−7 10−21 0.000000000000000000001 секстиллионнан бір триллиарттан бір 1991
иокто y 1000−8 10−24 0.000000000000000000000001 септиллионнан бір квадриллионн бір 1991
  1. The metric system was introduced in 1795 with six prefixes. The other dates relate to recognition by a resolution of the CGPM.