Джанан Дагдевирен

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Джанан Дагдевирен
түр. Canan Dağdeviren
Туған күні

4 сәуір 1985 (1985-04-04) (39 жас)

Туған жері

Ыстанбұл, Түркия

Ғылыми аясы

Материалтану, физика, биоинженерия

Жұмыс орны
Альма-матер
  • Хаджеттепе Университеті,
  • Сабанджи Университеті,
  • Урбана-Шампейндегі Иллинойс университеті,
  • Гарвард университеті
Ғылыми жетекші
  • Джон А. Роджерс,
  • Роберт С. Лангер (постдокторант)
Несімен белгілі

Электромеханикалық жүйелер, микро өндіріс, конформды электроника, пьезоэлектрлік биомедициналық жүйелер

Марапаттары


  • MIT Technology Review Innovators Under 35 (TR35), «өнертапқыш» санаты,
  • Forbes 30-дан 30-ға дейін, ғылым санаты,
  • Жас ғалымдарға арналған «Ғылым және ғылыми өмір» сыйлығы, «трансляциялық медицина» санатының жеңімпазы,
  • Жас зерттеушілерге арналған NARSAD сыйлығы,
  • NSF мансап сыйлығы

Джанан Дагдевирен (1985 жылы 4 мамырда дүниеге келген) – түрік академигі, физик, материалтанушы және Массачусетс технологиялық институтының (MIT) доценті, қазір ол LG компаниясының медиа өнер және ғылым саласындағы мансапты дамыту бойынша профессоры. Дагдевирен Гарвард қоғамы тарихындағы Гарвард университетінің стипендиаттар қоғамының кіші мүшесі болған алғашқы түрік ғалымы. Факультет мүшесі ретінде ол MIT Media Lab-те өзінің Conformable Decoders зерттеу тобын басқарады[1]. Топ материалтану, инженерия және биомедициналық инженерия қиылысында жұмыс істейді. Олар басқа қолданбалармен қатар сезіну, іске қосу және энергия жинау үшін қызығушылықтың мақсатты объектісімен тығыз интеграцияланатын механикалық бейімделген электромеханикалық жүйелерді жасайды[1]. Дагдевирен табиғат пен адам ағзасынан алынған өмірлік маңызды ақпарат физикалық үлгілердің әртүрлі формаларында «кодталған» деп санайды. Оның зерттеулері осы үлгілерді пайдалы сигналдарға және/немесе энергияға «декодтауға» болатын сәйкес келетін декодерлерді жасауға бағытталған[1].

Ерте өмірі

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Джанан Дагдевирен 1985 жылы 4 мамырда Түркияның Ыстанбұл қаласында дүниеге келген. Ол үш ағайындының ең үлкені, екі інісі бар. Джанан бастауыш білімін Измитте аяқтады, сол жерде орта мектепте оқып бастады. Алайда оның отбасы 1999 жылғы Измит жер сілкінісінен кейін қаладан көшіп кетуге мәжбүр болды және ол орта білімін Аданада жалғастырды.

Дагдевиренді жас кезінен ғылыми ізденістерге баулыған. Discover Magazine журналына берген сұхбатында ол жартастарды қиратып, ұшқын шығаруға қызығатынын есіне алып: «Сіздің бұл материалды деформациялап, ұшқын шығарасыз деген ой маған ұнады. Бұл өте қызықты болды» дейді[2]. Шабыттың тағы бір көзі Мари Кюридің өмірі туралы әкесі берген кітаптан алынған. Дагдевирен Кюридің ғана жұмысына емес, оны «ғылыми махаббат» деп санайтын күйеуі Пьер Кюридің зерттеулеріне де қатты қызыққан. Пьер және оның ағасы – Жак 1880 жылы алғаш рет пьезоэлектрді сипаттаған болатын. Бұл тұжырымдама кейінірек Дагдевиреннің көптеген жеке жобалары мен қосымшаларының қозғаушы күші болды.

Соңында, оның жұмысының негізінде Дагдевиреннің өз отбасы жатыр. Шабыттың алғашқы көзі 28 жасында жүрек жеткіліксіздігінен қайтыс болған атасы туралы білуі болды. Тіпті жас қыз болса да, ол бір күні оның естелігін құрметтеу үшін ұқсас денсаулық мәселелерін декодтау және бақылайтын технологияны жасаймын деп өзіне уәде берген[3].

Білімі және академиялық мансабы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Джанан Дагдевирен Анкарадағы Хаджеттепе университетінде физика инженериясы бойынша білім алып, 2007 жылы бітірді. Ыстанбұлдағы Сабанжы университетінде ғылым магистрі дәрежесін алды және АҚШ-та оқу үшін Фулбрайт стипендиясын жеңіп алды[4]. Осы стипендиямен ол Урбана Шампейндегі Иллинойс университетінде материалтану және инженерия саласында зерттеу жүргізуді таңдады, онда ол үлгілеу әдістерін зерттеуге және пьезоэлектрлік биомедициналық жүйелерді құруға назар аударды. Мұнда ол әзірлеген жобалардың бірі механикалық энергияны ішкі ағзалардың қозғалыстарынан электр энергиясына түрлендіретін, медициналық құрылғыларды қуаттандыруға арналған үйлесімді, пьезоэлектрлік энергия жинағыш болды. Ол жұмсақ және икемді және жүрекке, сондай-ақ басқа жұмсақ тіндерге сәйкес келеді[5]. Бұл технология имплантацияланған электрониканың батареясының қызмет ету мерзімін ұзартады немесе батареяны ауыстыру қажеттілігін жояды, пациенттерді қайталанатын операциялардан және хирургиялық асқынулардың қаупінен сақтайды. Дагдевирен 2014 жылдың тамыз айында PhD дәрежесін алды[6]. Оның кеңесшісі Джон А. Роджерс болды, ал оның кандидаттық диссертациясының тақырыбы «Ферроэлектрлік/пьезоэлектрлік материалдар икемді/созылатын/киюге болатын/имплантацияланатын сенсорлар, жетектер, механикалық энергия жинағыштар, түрлендіргіштер, микрофабрика» болды[7].

Содан кейін Дагдевирен Кембриджге, Массачусетс штатына барып, Гарвард университетінің ғылыми қызметкерлер қоғамында кіші ғылыми қызметкер болды-Гарвард қоғамының тарихындағы алғашқы түрік ғалымы, сонымен қатар Кох институтының Массачусетс технологиялық институтының интегративті онкологиялық зерттеулер бойынша ғылыми қызметкері болды[8]. Оның постдокторлық кеңесшісі MIT институтының профессоры Роберт С. Лангер болды[9].

Дагдевирен 2017 жылы MIT факультетіне ассистент профессор ретінде қосылды. Ол әр семестрде сәйкес келетін құрылғылар бойынша курстан сабақ берді[10] және сонымен қатар бірінші курстың кеңесшісі ретінде қызмет етті.

Жақында оны Швейцарияның Цюрих қаласында тек шақыру бойынша қол жетімді жыл сайынғы симпозиумда World Minds қауымдастығының алдында сөйлеуге шақырды. Оның соңғы зерттеулері мен жетістіктері оның World Minds есебінде жинақталған[11].

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. a b c Conformable Decoders. Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  2. https://www.discovermagazine.com/technology/how-flexible-sensors-might-begin-to-read-the-bodys-language
  3. How Flexible Sensors Might Begin to Read the Body's Language  (ағыл.). Discover Magazine. Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  4. Canan Dagdeviren - An Inspiring Story (en-US). U.S. Embassy & Consulates in Turkey (17 қаңтар 2015). Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  5. Canan Dagdeviren  (ағыл.). Science | AAAS (1 December 2016). Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  6. Canan Dağdeviren kimdir?  (түрік.). Milliyet (February 8, 2017). Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  7. Дагдевирен, Канан (21 января 2015 г.). Ферроэлектрические/пьезоэлектрические гибкие механические накопители энергии и растягивающиеся эпидермальные датчики для медицинских применений (диссертация). Иллинойсский университет в Урбане-Шампейне.
  8. https://conformabledecoders.media.mit.edu/mission.html
  9. The Koch Institute: Robert S. Langer. ki.mit.edu. Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  10. Conformable Decoders. conformabledecoders.media.mit.edu. Тексерілді, 10 ақпан 2020.
  11. https://www.youtube.com/watch?v=KWoqAgsQBsg&t=2s