Доллар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Доллар (ағылш. dollar) — Америка Құрама Штаттарының, Канаданың (Канада доллары), Аустралияның (Аустралия доллары) мемлекеттік қазыналық билеті. Басқа елдерде де (Жаңа Зеландия, Либерия, Эфиопия, Малайзия, Сингапур, Гайана, Ямайка, Тобаго және Гондурас, Гонконг) қолданылады. 1 доллар 100 центтен тұрады.

Ең алғашқы доллар АҚШ-та 1786 ж. күміс (24,34) доллар ретінде енгізілген. 1900 жылдан бастап долларға таза алтынның 1.50463 грамы теңестірілген. 1934 ж. доллар девальвацияға ұшырап, 40,94%-ке құнсызданды. Оның алғашқы алтындық баламы 1,6 г болса, 1900 ж. 1,5 г төмендеп, 1934 ж. таза алтынның 0,888 гр-ы болып белгіленді. Кейінірек долларлық шақалар айналыстан шығарылып, банкноттық ақша белгілерімен ауыстырылды. 1954 жылдан бастап АҚШ-тың төлем балансының үздіксіз тапшылығына, алтын қорының азаюына және құнсызданудың үздіксіз көтерілуіне байланысты доллардың сатып алу қабілеті төмендеді. 1993 ж. 1 доллар 0.1039 грамм алтын шамасында болды. Бүгінде айналыста 100, 50, 10, 5, 1 долларлық федералды резервтік билеттер және 10, 5, 2, 1 долларлық күміс сертификаттар, 10, 5, 2, 1 мыс-мырыш центтері пайдаланылады.

Қазіргі заманғы теорияларда және өзгертілген жазуда «US» нұсқасын қарастырады.

«Доллар» атауымен валюталар

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Суреті Валюта коды Атауы Айналыстағы пайдалану мерзімі Ел Айналыстағы номиналы
Сурет:Australian 100note front.jpg AUD Австралия доллары 1966 Аустралия банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллара
Сурет:Bahamas 25 cents-2.JPG BSD Багам доллары 1966 Багам аралдары банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 5, 10, 15, 25 цент
Сурет:Barbados 1 dollar-2.JPG BBD Барбадос доллары 1973 Барбадос банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 5, 10, 25 цент, 1 доллар
BZD Белиз доллары 1973 (Британдық Гондурастың доллары ретінде 1885—1973 жылдары) Белиз банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
BMD Бермуд доллары 1970 Бермудалар банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
BND Бруней доллары 1967 Бруней банкноттар: 1, 5, 10, 50, 100
монеталары: 1, 5, 10, 20 және 50 цент
жоқ Вест-индия доллары 1935—1964 Барбадос, Британдық Гвиана, Тринидад және Тобаго, Британдық Желдіңөті аралдары, Британдық Желдіңасты аралдары, Вест-Индия Федерациясы, Ямайка
Сурет:East carribean dollar rev.jpg XCD Шығыс-кариб доллары 1965 Антигуа және Барбуда, Доминика, Гренада, Монтсеррат, Сент-Китс және Невис, Сент-Люсия, Сент-Винсент және Гренадины, Ангилья банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 2, 5, 10, 25 цент, 1 доллар
жоқ Гавай доллары 1847—1903 Гавайи
GYD Гайана доллары 1965 ж. Гайана банкноттар: 20, 100, 500, 1000, 5000
монеталары: 1, 5, 10 доллар
HKD Гонконг доллары 1845 ж. Гонконг банкноттар: 10, 20, 50, 100, 500 және 1000
монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10 доллар
ZWC Зимбабве доллары 1981—2009 Зимбабве Аса жоғары инфляцияға байланысты 2009 жылы 30 маусымда зимбабве доллары Зимбабве Резервтік Банкының шешімімен өзінің өмір сүруін тоқтатты.
KYD Кайман аралдарының Доллары 1972 Кайман аралдары банкноттар: 1, 5, 10, 25, 50, 100
монеталары: 1, 5, 10, 25 цент
Сурет:Loonie reverse view.png CAD Канада доллары 1858 Канада банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 5, 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар
жоқ Кирибати доллары 1979 Кирибати банкноттар: жоқ
монеталары: 1, 5, 10, 25 цент, 1, 2 доллара
LRD Либерия доллары 1944 Либерия банкноттар: 1, 5, 10, 20, 50 және 100
монеталары: 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
жоқ Малай және Британдық Борнео доллары 1953—1969 Малай Федерациясы, Сингапур, Саравак, Солтүстік Борнео, Бруней
жоқ Малай доллары 1939—1953 Бруней, Джохор, Кедах, Келантан, Перлис, Сингапур, Стрейтс Сетлментс, Тренгану, Федеративтік малай мемлекеттері, Малай Одағы, Малай Федерациясы
Халықаралық доллар
жоқ Монғол доллары 1921—1925 Богдо-хан Моңғолиясы банкноттар: 10, 25, 50, 100
NAD Намибия доллары 1993 Намибия банкноттар: 10, 20, 50, 100 және 200
монеталары: 1, 2, 5, 10, 20 және 50 цент, 1, 2 және 5 доллар.
жоқ Ниуэ доллары 2009 Ниуэ банкноттар: жоқ
монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
NZD Жаңа Зеландия доллары 1967 Жаңа Зеландия, Ниуэ, Кука аралдары, Токелау, Питкэрн. банкноттар: 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2 доллар
жоқ Ньюфаундленд доллары 1858—1949 Ньюфаундленд.
Сурет:50 долларов Островов Кука аверс.jpg жоқ Кука аралдары доллары 1972 Кука аралдары банкноттар: 3, 10, 20, 50
монеталары: 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5 доллар
жоқ Питкэрн аралдары доллары 1988 Питкэрн аралдары банкноттар: жоқ
монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 25, 50, 250 доллар
жоқ Бұғаздар доллары 1904—1939 Колония Стрейтс-Сетлментс, Біріккен Малай Султанаттары, Бірікпеген Малай Султанаттары, Саравак, Бруней және Солтүстік Борнео.
жоқ Родезия доллары 1970—1981 Зимбабве
жоқ Саравака доллары 1858—1953 Саравак
жоқ Солтүстік Борнео доллары 1882—1953 Солтүстік Борнео
SGD Сингапур доллары C 1967 Сингапур банкноттар: 2, 5, 10, 50, 100, 1000
монеталары: 1, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
SBD Соломон аралдарының доллары 1977 Соломон аралдары банкноттар: 2, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
USD АҚШ доллары 1792 АҚШ, Бермуды, Бонайре, Британдық Виргин аралдары, Шығыс Тимор, Зимбабве, Маршалл аралдары, Палау, Панама, Пуэрто-Рико, Саба, Сальвадор, Синт-Эстатиус, Тёркс және Кайкос, Микронезия Федерациялық Штаттары, Эквадор банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100
(ограничено 500, 1000, 5000, 10 000, 100 000)
монеталары: 1, 5, 10, 25, 50 цент, 1 доллар
жоқ АКШ доллары 1861—1861 АКШ банкноттар: 5, 10, 50 цент, 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000 доллар
4 сынамды 50 цент номиналымен монеталары; 12 сынамды монеталардың номиналымен 1 цент
SRD Суринам доллары 2004 Суринам банкноттар: 1, 2Үлгі:Дробь, 5, 10, 20, 50, 100 доллар
монеталары: 1, 5, 10, 25, 100, 250 цент
жоқ Тайвань доллары 1946—1949 Тайвань
TWD Жаңа тайвань доллары 1949 Тайвань банкноттар: 100, 200, 500, 1000, 2000
монеталары: ½, 1, 5, 10, 50
Сурет:Tt dollar.gif TTD Тринидада және Тобаго доллары 1964 Тринидад және Тобаго банкноттар: 1, 5, 10, 20, 100
монеталары: 1, 5, 10, 25 және 50 цент
Сурет:Доллар Тувалу.jpg TVD Тувалу доллары 1976 Тувалу банкноттар: жоқ
монеталары: 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
FJD Фиджи доллары 1969 Фиджи банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100
монеталары: 1, 2, 5, 10, 20, 50 цент, 1 доллар
жоқ Цзяо-Чжоу доллары 1907—1914 Цзяо-Чжоу
жоқ Эфиопия доллары 1945—1976 Эфиопия
JMD Ямайка доллары 1969 Ямайка банкноттар: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500, 1000
монеталары: 1, 5, 10, 20
жоқ Жапон оккупациялық доллары 1942—1945 Сингапур, Британдық Малайя, Солтүстік Борнео, Саравак, Бруней, Бирма

АҚШ

Зимбабве

Тағы қаараңыз

[өңдеу | қайнарын өңдеу]