Дхирубхай Амбани

Дхирубхай Амбани
Dhirubhai Ambani
Туған кездегі есімі	Dhirajlal Hirachand Ambani
Туған күні	28 желтоқсан 1932 (1932-12-28)
Туған жері	Үндістан, Гуджарат, Чорвад
Қайтыс болған күні	6 шілде 2002 (2002-07-06) (69 жас)
Қайтыс болған жері	Үндістан, Мумбай
Азаматтығы	Үндістан
Компаниясы	Reliance Industries
Лауазымы	президент

Дхирубхай Амбани (ағылш. Dhirubhai Ambani ; 1932 ж. 28 желтоқсан — 2002 ж. 6 шілде) — үндіс кəсіпкері, «Reliance Industries» компаниясының негізін салушы, миллиардер. Осы компанияның арқасында Амбани əулеті 2007 жылы $60 млрд иеленді жəне байлығы бойынша əлемдегі екінші əулет болды.

Жас кезі

Дхираджлал Хирачанд Амбани 1932 жылдың 28 желтоқсанында Чорвада елді мекенінде Хирачанд пен Джамнабен Амбанидің отбасында дүниеге келген. Отбасындағы бесінші бала болды. 17 жасында ол туған қаласынан кетіп, Йемендегі Аден қаласына, «A.Besse & Co» компаниясына жұмыс істеу үшін көшіп келді.

Мансабының басталуы

Амбани Үндістанға 1958 жылы қайтып оралды жəне Мумбайда дəмдеуіштер сату ісін ашты. Аздаған пайда тапқаннан кейін өз ақшасын тігін өнеркəсібіне салып, Ахмедабад өнеркəсіп аймағында өз зауытын ашты. 1966 жылы Амбани «Reliance Industries» компаниясын ашты, кейінірек бұл компания ірі жұмыс беруші болып, 2012 жылы Үндістан салықтық жинағының 5%-ын қамтамасыз етті.

Reliance Industries

«Reliance Industries» компаниясы əрекетінің негізгі бағыты мұнай-газ саласы болды. Сонымен қатар, кəсіп энергетика, химиялық өнеркəсіп, тігін өнеркəсібі жəне т. б. салаларға дейін кеңейді. Компания биржа нарығына 1977 жылы шықты.

1982 жылы Калькуттадан шыққан «аюлар» деп аталған брокерлер тобы халық арасындағы «Reliance Industries» компаниясы акция бағаларын сақтап тұруға тырысады»,-деген əңгімеге сүйеніп, бағаны түсіру мақсатында сатылымдарды бастады. Алайда, халық арасында «Friends of Reliance» (Компания достары) атанған басқа адамдар тобы акцияларды жоғары бағаға сатып алуды жалғастырды. Нəтижесінде, «аюлар» əрбір сатылған, бірақ сатушысына қайтып оралған акция үшін айыппұл төлеуі керек болды. Бұл жағдайдың өзі акция бағаларының аспандауына əкелді. Биржа əкімшілігі оны үш күнге жауып, мынадай шешім қабылдайды: əрбір сатылмаған акция үшін төленетін 35 рупий айыппұлдың көлемін 2 рупийге дейін төмендетті. Қалған акция бөлігін нарықтық бағаға сатып алуы керек болды. «Аюлар» шарттарды орындады, кейін анықталғандай, сатып алған акцияларын Амбаниге сатып жатыр екен. Амбани осы жағдайдың арқасында айтарлықтай пайда тапты.

Осы жағдайдан кейін халық Амбанидің қаржылық операцияны орындау үшін қаржыны қайдан тапқанын білгісі келді. Парламентке есепті қаржы министрі Пранаб Мукерджи берді. Оның хабарлауы бойынша 1982-1983 жылдар аралығында «Reliance Industries» компаниясына резидент болып табылмайтын азамат жалпы сомасы 200 миллион рупий болатын қаржы құйған. Ақша көптеген компаниялар арқылы жіберілген, олардың көпшілігі Мэн аралында тіркелген болатын. Компаниялардың барлығы Үндістанда кең таралған Шах тегіне тіркелгенді анықталды. Үндістан Резервтік Банкінің тексеруіне сəйкес, Reliance компаниясы ешқандай заңсыз транзакциялар жүргізбеген.

Ауруы жəне өлімі

1986 жылы Дхирубхай Амбани инсульт болып ауырады, нəтижесінде, оның оң қолы сал болып қалды. Денсаулығына байланысты кəсібін өз ұлдары Анил мен Мукешке тапсырады. 2002 жылдың 24-маусымында орын алған екінші инсульт оның комаға түсуіне алып келді, осылайша, бір аптадан кейін, яғни 2002 жылдың 6-шілдесінде Дхирубхай Амбани дүниеден өтті.

Оның өлімінен кейін оның ұлдары компанияны бөліп алды: Мукеш Амбани «Reliance Industries Limited» компаниясын алса, Анил Амбани «Reliance Anil Dhirubhai Ambani Group» компаниясын басқарды.

Құрмет

1996, 1998 жəне 2000 жылдары «Asiaweek» журналында шығарылған Азияның ең ықпалды азаматтары тізімінде Амбани кіргізілген болатын.

1998 жылдың маусымы— көшбасшылықтың аса көрнекті үлгісін көрсеткені үшін Уортондық бизнес мектебінің «Декан медалін» алды. Амбани осы медальді алған бірінші үндіс азаматы болды.

«The Times of India» газеті 2000 жылы өткізген сауалнама нəтижелері бойынша Амбани барлық ғасырлардың ұлы байы атағын алған.

2000 жылдың қарашасы — Үндістан химия өнеркəсібін өркендеткені үшін «Chemtech Foundation» жəне «Chemical Engineering World» компанияларының атынан «Ғасыр адамы» атағын алған.

2001 жылдың тамызы — корпоративтік басқарудағы жетістіктері үшін «Economic Times Awards» сыйлығын алған.

«XX ғасыр азаматы» —Үндістандық сауда-өнеркəсіптік палаталар федерациясының сыйлығы.

2011 жылдың қазаны — қайтыс болуынан кейін «ABLF Global Asian Award» сыйлығы берілген.