Дәрілік авран

Дәрілік авран

Дәрілік авран (Бұзартүзер лат. Gratiola officinalis) - биіктігі жарты метрге жететін, бақажапырақ тұқымдасына жататын шөп тектес өсімдік.

Сипаты

• Сабағының жоғарғы жағы төрт қырлы.
• Тамыры көлбеу өседі.
• Жапырақтары кезектесіп орналасқан, отырмалы, ұштары сүйір, шеттері ара тісті, жіңішкелеу келеді.
• Гүлдері ақ немесе ашық қызыл түсті, гүл сабақтары ұзын, жапырақтарының қуысында орналасқан. Гүл тәжі сары түтікшеге ұқсайды.
• Мамыр-шілде айларында гүлдейді.
• Жемісі қыркүйек айында піседі.
• Өзендердің, көлдердің жағаларындағы ылғалды жерлерде, суармалы шабындықтарды, ормандардың шеттерінде өседі.

Емдік қасиеті

Дәрі үшін авранның жерге түскен бөлігін гүлдеген кезінде жинап алады және оған қосымша тамырын да пайдаланады.

• Құрамында грациозид, грациамид, грациотоксин атты гликозидтер, сапониндер, органикалық қышқылдар, майлар бар.
• Бұл өсімдіктен жасалған дәрілердің несеп айдайтын, іш жүргізетін, құстыратын, ішек құрттарын түсіретін қасиеттері бар. Осыған байланысты шемен ауруын, бауыр және тамақ ауруларын, геморройды, подаграны емдеу үшін пайдаланады.
• Терінің көптен жазылмай жүрген ауруларын, қышыма қотырды да емдейді.
• Сығылып алынған жас сөлін майға араластырып дене сыртындағы жараларға жағуға да болады.

Сақтық шаралары

Дәрілік авран улы.

• Егер мөлшерін аздау етіп алса іш жүргізеді, көптеу етіп алса құстырады.
• Басқа өсімдіктермен араластырып жеп қойған жағдайда малдың ішінен қан кетеді, құсады, кейде өліп те кетеді. Сондықтан дәрілік мақсатқа аса үлкен сақтықпен, тек дәрігердің рұқсатымен ғана қолданылады.