Дөңгелектеу

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Дөңгелектеу - нақты оң санды белгілі бір дәлдікпен оның жуық мәнімен немесе басқа бір нақты оң санмен ауыстыру. Дөңгелектеудің екі түрі бар: кемімен дөңгелектеу, мұнда дөңгелектенетін санның оң жағындағы белгілі бір разрядтан кейінгі барлық цифрлары түгелімен алынып тасталады; артығымен дөңгелектеу, мұнда сақталатын разрядтың соңғы цифры 1-ге өсіріледі де, ал қалған цифрлары алынып тасталады. Сандарды дөңгелектеудің төмендегі ережесі қолданылады: егер санды дөңгелектегенде алынып тасталатын цифрлардың біріншісі цифрларының бірі болса, онда сақталатын ақырғы цифр өзгермейді, ал егер алынып тасталатын цифрлардың біріншісі цифрларының бірі болса, онда сақталатын ақырғы цифрға 1 қосылады. Мысалы, санын ондық разрядқа дейінгі дәлдікпен дөңгелектесек 20 болады. Ал 29,65 санын сондай дәлдікпен (ондық разрядқа дейінгі) дөңгелектесек 30 болады.

Артығымен дөңгелектеу[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Қалдырылатын соңғы цифрға бір (1) қосылады; бұл мынадай үш түрлі жағдайда болады:

  1. егер алмастырылатын цифрдың алғашқысы -тен артық цифрларына тең болса, мысалы, ;
  2. егер алмастырылатын алғашқы цифры болмаса, мысалы, ;
  3. егер алмастырылатын алғашқы цифр -ке тең болса, одан соң нөл цифрлары болса, бұған қосымша алмастырылатын цифрдың алдында тақ цифр тұрса, мысалы, .[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Математикалық ойашар", "Қазақ энциклопедиясы" Алматы, 2009 ISBN 9965-893-25-X