Дөң хромит кендерінің тобы
Дөң хромит кендерінің тобы - Ақтөбе облысы Хромтау ауданында орналасқан. Қоры бойынша дүние жүзіндегі ең ірі хромит кендерінің бірі. 1936 жылы ашылған, қазіргі кезге дейін игеріліп келеді.
Геологиялық құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дөң хромит кендерінің тобында 80-ге жуық кен орындары мен кен көздері барланған. Олар екі субмеридиандық белдем құрайды. Бұл белдемдер Кемпірсай базит-ультрабазит массивінің оңтүстік бөлігінде тереңде тоғысып, бірыңғай кентасты-магмалық жүйе түзеді.
Сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Массив жыныстары құрамына қарай габбро-пироксенит-дунит формациясына жатады, мұнда ультрабазиттер (дунит, гарцбургит, верлит, пироксенит) массивтің ядросы, ал габброидтар жоғары және ядроаралық бөлігін құрайды. Пішіні линза, желі, ұя тәрізді болып келетін дунит серпентиниттері мен гарцбургиттердегі кен денелерінің ұзындығы ондаған м-ден 1500 м-ге дейін, қалыңдығы бірнеше м-ден 150 м-ге дейін, ал тереңдігі 1400 м-ге жетеді.
Минералдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Кен түзуші негізгі минералдары: магно-хромит типті хромшпинелид, серпентин және оливин. Кентастың сапасы өте жоғары: Cr2O3– 52 – 60%, тұтас кентастарда 64,5%-ға дейін, сеппелі жыныстарда 45 – 52%-ға дейін. Хроммен қоса Tі, Mn, Nі, Co, Cu, V сияқты ілеспе элементтер де кездеседі. Кен орны, негізінен, ашық әдіспен өндіріледі. [1]