Мазмұнға өту

Евгений Харлампиевич Чикаленко

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Евгений Чикаленко
Євген Чикаленко
Чикаленко, 1897 жыл
Чикаленко, 1897 жыл
Туған күні

21 желтоқсан 1861 (1861-12-21)

Туған жері

Перешоры, Херсон
губерниясы
, Ресей империясы

Қайтыс болған күні

20 маусым 1929 (1929-06-20) (67 жас)

Қайтыс болған жері

Прага, Чехословакия

Ұлты

украин

Қызметі

қоғам қайраткері, филантроп, жер иеленуші, көсемсөзші, меценат

Осы үшін белгілі

Орталық рада шақырылымы негіздеушілерінің бірі, украин ұлттық жандануына қосқан үлесі

Евгений Харлампиевич Чикаленко (укр. Євген Харлампійович Чикаленко; 21 желтоқсан 1861 жыл, Перешоры20 маусым 1929 жыл, Прага) — украиндық қоғам қайраткері, филантроп, жер иеленуші, көсемсөзші және меценат. 1917 жылы Орталық рада сайланымы бастамашыларының бірі болған.[1] XX ғасырдың басында болған Ресей империясындағы жалғыз украинтілді газеталарын қаржыландырғаны арқылы ол украин ұлттық жандануына үлкен үлес қосты.[2]

Чикаленко түрлі салаларда меценат еді: Уманец-Комаровтың Орыс–Украин сөздігін (Львов, 1893–1898) қаржыландырды; 1000 рубль сыйлық бергені және гонорарын төлегенімен Киев ескісі (укр.) (Киевская старина) журналына көмектесті; украин жазушыларына көмектесу мақсатымен Львовтағы Даниил Мордовцев қорын құрды; революциялық украин партиясының Львовтағы «Селянин» («Ауыл адамы») газетін қаржыландырды; Львовтағы Академия үйі негіздеушілерінің бірі болды.

Орталық рададағы мүшелігі кезінде Чикаленко еврей қоғамының украин ұлттық қозғалысына қосылғанын қалады, оған қоса, еврейлер мен украиндар арасындағы шиеленісті болдырмау үшін еврейлердің Ресей орыстандыруына дейін украинша сөйлегенін айтып жүрді.[3]

Украинтілді баспаларды қаржыландыруға дайын болған Чикаленко, оған қоса, украин тұлғалары салынған Илья Репин суреттеріне тапсырыс беретін: Михаил Коцобински, Михаил Грушевский, Владимир Винниченко, Иван Франко мен Ольга Кобылянская сияқтылар.[4]

Ресейдің Украинаға басып кіруінен кейін Киевтегі Пушкин көшесі Евгений Чикаленко құрметіне аталып кетті.[5]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Shapoval, Yuriy. Authentic Stories: A Pocket, Ukraine, and Yevhen Chykalenko  (ағыл.), Kyiv Post (28 June 2022). Тексерілді 23 тамыздың 2023.
  2. Chykalenko, Yevhen. Canadian Institute of Ukrainian Studies. Тексерілді, 23 тамыз 2023.
  3. Hyrych, Ihor; Telvak, Vitalii; Telvak, Viktoria; Yanyshyn, Bohdan (2022). "Jews and the Ukrainian National Liberation Movement of the 19th – Early 20th Centuries". Codrul Cosminului XVIII (2): 289-308. doi:10.4316/CC.2022.02.03. https://codrulcosminului.usv.ro/wp-content/uploads/2022/12/Article.3.Vol_.28-2.pdf. Retrieved 2024-08-05. 
  4. Євген Чикаленко: хто це та чому про нього мають знати всі українці  (укр.). viche.ck.ua. Тексерілді, 17 сәуір 2025.
  5. Putin, Pushkin and the decline of the Russian empire, Financial Times (19 тамыз 2023). Тексерілді 23 тамыздың 2023.