Еділ-Теңіз қазақтар жері
| Еділ-Теңіз қазақтар жері | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты |
1919 |
| Таратылған уақыты |
1921 |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
қазақтар, татарлар, ноғай-қарағаштар, орыстар адам |
| Ресми тілдері |
қазақша, татарша. орысша |
Еділ-Теңіз қазақтар жері — 1919-1921 жылдары болған Бөкей губерниясының құрамындағы әкімшілік бірлік (аймақ).Еділ-Теңіз қазақтар жері халқының барлығы дерлік көшпелі болғандықтан, бұл аймақта әкімшілік орталық болған жоқ.
Еділ-Теңіз қазақтар жері 1919 жылы 21 қарашада Астрахан уезінің Әбубәкір мен Семибугровск болыстарынан және негізінен қазақтар тұратын Астрахан губерниясы Краснояр уезінің Арқар, Жарық, Синеморская, Тіленді болыстарынан құрылды. Оны басқару үшін бес адамнан тұратын Қырревкомнан арнайы комиссия (ревком) тағайындалды. 1920 жылы Астрахань губерниясының тағы 4 болыс: Ганюшкин, Сафоновск, Самхинск және Николаевск Еділ-Теңіз қазақтар жеріне берілді.
Астрахан губерниясы мен Қырревкомның (Халық Комиссарлары Кеңесі мен Бүкілресейлік Орталық Атқару Комитеті) атқару комитетіне қатысты бұл шешімді жоғары органдар бекітпегендіктен, Қырревкомның ықпалы саяси және мәдени жұмыстармен, сондай-ақ халыққа білім беруді орнатумен ғана шектелді.
Еділ-Теңіз қазақтар жері 1921 жылдың шілдесінің соңына дейін, Қырғыз АКСР құрылғанға дейін өмір сүрді. Оның жерлері (аумағы шамамен кейінгі Астрахан облысы Володар ауданына сәйкес келетін Арқар болысынсыз) көп бөлігі осы республиканың Бөкей губерниясы II Теңіз маңы уезіне өтті.
Әдебиет[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Сапожников В. В., Шишкин Б. К. Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі туралы анықтама (тамыз 1920 ж. - желтоқсан 1936 ж.) / Базанова Ф. Н. — Алматы: Қазақ КСР ІІМ мұрағат басқармасы, 1959. — 1500 таралым.
- Аманжолова Д. А. Қазақ автономиясы: ұлт ұғымынан бастап кеңестік жолмен өзін-өзі анықтауға дейін (p. 125 Acta Slavica Iaponica, tomus 21, 2004 Hokkaido University)