Ерте темір дәуір обасы

Ерте темір дәуір обасы - Қожатоғай ауылынан оңтүстік-шығыста 15 км жерде, үлкен жотаның үстінде. Обалар саны 12. Олар оңтүстік-тен солт.-ке карай тізбектеле орналаскан. Оңт-тегі екі оба топырақтан үйілсе, қалған обалар таспен үйіліп тұрғызылған. Біз обаларды оңтүстіктен- солтүстікке қарай белгіледік. №1 оба аумағы 30x30 м, биік. 1 м.

№2 оба аумағы 15x16 м, биікт. 70 см. №1 мен №2 оба арасының қашықтығы 220 м. №3 оба №2 обадан 70 м қашықтықта, кіші оба таспен қоршалған, үз. 7 м, биікт. 40 см. №4 оба №3 обадан 60 м кашыктықта көл. 6x3,50 м. келген. Бұл обаның ортасы төртбұрыш түрінде 80 см терендікте казылған. №5 оба осы обалардың ішіндегі көлемдісі, бұл оба №4 обадан 80 м қашықтықта, үш қоршаудан тұрады. Сыртқы қоршау екі қатар, тасты қырынан қалап тұрғызып, ортасын топырақпен толтырған. Қоршаудың ортасы топырак үйіліп, оның үстіне көлемі 8,80 м келген тас қоршау жасаған оба биікт. 60 см. №6 оба №5 обадан 60 м қашықықта, бұл оба топырақпен үйіліп, ортасына көл. 8 м келетін дөңгелек тас қоршау жасалған. Оба биіктігі 60 см келген.

№7 оба №6 обадан 25 м қашықтықта көл. 11 м, биікт. 80 см. Обаның ортасына көл.6 м дөңгелек етіп тас қалаған. Осы обадан 40 м жерде №8 оба бар, аумағы 25,60 м, биікт. 70 см. Бұл оба екі қатарлы тас қоршаумен дөңгелек етіп қоршалған. Қаланған екі қатар тастың арасы 70 см келген. Обаның ортасында көл. 5,60 м болатын екінші дөңгелек тас қоршау бар. ішкі қоршаудың солтүстігінде көл. 3 м келген. Есік орнына ұқсас ойық бар.

№9 оба осы обадан 36 м жерде орналасқан. Көлемі 11 м, биікт. 30 см. Обаның ортасында көлемі 7 м келген дөңгелек тас қоршау бар. №10 оба солт.-батысқа қарай сол шығыңқы орналасқан. №9 обамен арасы 19 м қашықтықта орналаскан. Көл. 9,50 м, биікт. 20 см. Обаның ортасында көл. 6,30 м келген дөңгелек тас қоршау бар. №11 оба №10 обадан 13 м қашықтықта орналасқан. Аумағы 4 м, биікт. 40 см. Бұл обаның айналасы дөңгелек етіліп тас қоршаумен қоршалған. № 12 оба № 11 обадан 20 м жерде дөңгелек пішінді болып орналасқан. Көл. 6,70 м, биікт. 40 см, ішкі жағында көл. 5,5 болатын тас қоршау бар.