Ер Жәнібек (жыр)

«Ер Жәнібек» – тарихи жыр. Жәнібек Бердәулетұлы‎ның жоңғар қалмақтарына қарсы күресі баяндалған.

Жырдың бір нұсқасы «Ер Жәнібек» деген атпен 1995 жылы «Жұлдыз» журналының 5-, 6-сандарында, «Мәдени мұра» бағдарламасы бойынша шыққан «Бабалар сөзі» сериясының 27-томында (2006) жарияланған. Сондай-ақ Жәнібек батыр туралы аңыз-әңгімелердің бір шоғыры тарихи жырлардың бірінші томында жарық көрген (1913). Атақты Үмбетей жырау «Бөгембай өлімін Абылай ханға естірту» атты толғауында Жәнібектің Абылай тұсында өмір сүрген батыр екенін айтса, тарихшы Құрбанғали Хамидтің «Тауарих хамса» кітабында да Жәнібектің Абылай заманында болған батыр екені баяндалады. Жыр Жәнібектің әкесі ерте қайтыс болғандықтан, оның тәрбиесі нағашы атасы Қаз дауысты Қазыбек бидің қолына өтуінен басталады. Он сегізге келіп, күш-қайраты толысқан кезінде жоңғарлар шабуыл жасайды. Жәнібек те Абылай қолына қосылып, жорыққа аттанады. Жәнібек жаумен беттескен сайын ерлік жасап, өзінің нағыз батыр екенін танытады. Жырда Жәнібек жердің бүтіндігі, елдің тәуелсіздігі үшін күрескен ер ретінде сипатталады. Жәнібек батыр ғана емес, айтулы шешен адам ретінде көрінеді.^[1]^[2]