Ыбырайым Жайнақов
| Ыбырайым Жайнақов | |
| Туған күні |
Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
|---|---|
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні |
Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
| Білімі |
Верный ерлер гимназиясы |
| Діні | |
| Партиясы | |
Ыбырайым Жайнақов (туған жылы белгісіз, бұрынғы Жетісу облысы Верный уезі — өлген жері белгісіз) — Алаш қозғалысының қайраткері.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Верный ерлер гимназиясын бітірген.
Жетісу облысы басқармасында тілмаштық қызмет атқарған.
Қоғамдық саяси әрекеттері[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1911 жылы 21 қазанда Жайнақовтың бастамасымен Жетісу облысының болыстары және құрметті ақсақалдарының кеңесі өтіп, онда облыс әкімшілік пен қоныстандыру басқармаларының іс-әрекеттері жөнінде және саяси іздестіру бөлімдерінің облыстағы көшпелі халықтың ісіне араласпауы туралы Ресей империясының астанасы Санкт-Петербургтегі Мемлекеттік дума мүшелеріне өтініш айтып, өкілдер жіберу мәселесі шешілді. Нәтижесінде көрнекті қазақ зиялыларының бірі Барлыбек Сыртанов Санкт-Петербургке барып, Мемлекеттік думаның Мұсылман фракциясы мүшелеріне Жетісудағы жергілікті халықтың өтініш-тілектерін білдіріп қайтты.
Жайнақов Бүкілресейлік мұсылмандар съезінің даярлануына және өтуіне ат салысты. Ол Ресей патшасының 1916 жылғы 25 маусым жарлығына байланысты шиеленіс туындаған жағдайда халықтың көтеріліске шықпауын жақтады.
1916 жылы 14 шілдеде Верный қаласында Үлкен Алматы болысына қарасты жергілікті халық өкілдерінің мәжілісін ұйымдастырушылардың бірі ретінде халықтың көтеріліске шығып босқа қырылмауын, мәселенің бейбіт түрде шешілуін халыққа түсіндірді.
1917 жылы Жайнақов Ақпан төңкерісінен кейін елдегі қоғамдық-саяси өзгерістерге белсене араласты. Сол жылы Жетісу облысы қазақ комитетінің төрағасы болып сайланды.
1917 жыл 12 — 23 сәуірінде 81 делегат қатысқан Жетісу облысы қазақ 1-съезін даярлап өткізуге көп еңбек сіңіріп, съезге төрағалық етті.
1917 жылы 19 шілдеде Уақытша үкіметтің Жетісу облыстық комиссарының орынбасары болып тағайындалды.
1917 жылғы 1-, 2-жалпықазақ съездерінің жұмысына белсене араласты. Бүкілресейлік Құрылтай жиналысына Жетісу облысынан депутаттыққа ұсынылды.
1917 жылы шілде, тамыз айларында Ә.Бөкейханов, М.Шоқаев, Ж.Досмұхамедов, Х.Досмұхамедовтермен бірге Жайнақов Челябинск қаласында өткен Сібір үкіметі мен Құрылтай жиналысының мүшелері комитетінің мәжілісіне қатысты.
1916 жылғы ұлт-азаттық қозғалысынан кейін босқыншылыққа ұшырап, Қытайға ауған Жетісудың жергілікті қазақ және қырғыз халықтарын отанына қайтару, оларға көмек көрсету, ашаршылыққа тап болған Жетісудың жергілікті халықтарын азық-түлікпен қамтамасыз ету, қоныс аударушылар мен жергілікті халықтың арақатынасын реттеу ісіне қазақ және қырғыз зиялыларымен бірге ат салысты.
1918 жылы 10 — 31 тамыз аралығында Лепсі қаласында өткен Жетісу облысы қазақтарының 2-съезіне төрағалық етті, съезге жиналғандарға қазақ және қырғыз тілдерінде облыстық газет шығаруды ұсынды.
Большевиктер билік басына келіп, елдегі қоғамдық-саяси жағдайдың өзгеруіне байланысты Жетісудағы Алаш қозғалысының көрнекті қайраткерлерімен бірге Қытайға қоныс аударып, сол жақтан большевиктерге қарсы қарулы қарсылық ұйымдастыру әрекеттерін қолдады. Жайнақовтың қайтыс болған жері белгісіз.[1][2]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7
- ↑ Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3
|
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|