Жалпақтал ауданы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Аудан
Жалпақтал ауданы
Әкімшілігі
Ел

 Қазақстан

Кіреді

Орал округі, Батыс Қазақстан облысы

Енеді

8 ауылдық округ

Әкімшілік орталығы

Жалпақтал

Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты

1928—1930, 1935—1997

Жер аумағы

10,7 мың км²

Тұрғындары
Тұрғыны

16 234 адам (2009)

Жалпақтал ауданы — 1928-1930 және 1935-1997 жылдары болған Қазақ КСР-інің (1936 ж. дейін — Қазақ АКСР, 1991 ж. бастап — Қазақстан Республикасы) Орал округі мен Батыс Қазақстан облысының (1962-1992 жж. — Орал) әкімшілік бөлінісі. Орталығы - Жалпақтал ауылы (1936 жылға дейін - Сламихино, 1936-1993 жылдары - Фурманово).

Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Сламихин ауданы 1928 жылы 17 қаңтарда Қазақ АКСР Орал округінің құрамында құрылды. Оның құрамына Сламихин мен Орал губерниясы Бөкей уезі Глиненская болысының бір бөлігі кірді.

1930 жылы Сламихин ауданы жойылып, оның аумағы Жаңақала және Талов аудандары арасында бөлінді[1].

1935 жылы 9 қаңтарда Батыс Қазақстан облысының құрамында Сламихин ауданы қалпына келтірілді. 1936 жылы 9 ақпанда Фурманов ауданы болып өзгертілді[2].

1951 жылғы мәліметтер бойынша аудан құрамына 9 ауылдық кеңес кірді: Балықты, Будённый, Қарақоға, Қарасу, Көктерек, Таскүтір, Тентек, Төртпішен және Фурманов.

1962 жылы 24 мамырда жойылған Жаңақала ауданы аумағының бір бөлігі Фурманов ауданына қосылды[3].

1986 жылғы мәлімет бойынша ауданда 9 ауылдық кеңес болған: Жаңажол, Қарасу, Қараөзен, Көктерек, Красный партизан, Сарықұдық, Талдыапан, Талдықұдық, Фурманов.[4]

1993 жылы 18 маусымда Фурманов ауданы Жалпақтал ауданы болып өзгертілді[5].

1997 жылы 17 маусымда Жалпақтал ауданы таратылды[6].

Тұрғындары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жалпақтал ауданы тұрғындары, адам
1939[7] 1959[8] 1970[9] 1979[10] 1989[11]
17 789 16 418 31 620 19 764 21 125

1939 жылғы санақ бойынша ауданның ұлттық құрамы келесідей болды: қазақтар - 76,5%, орыстар - 15,1%, татарлар - 3,7%, украиндар - 2,4%[12].

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі туралы анықтама (1920 ж. тамыз - 1936 ж. желтоқсан) / Базанова Ф. Н. — Алматы: Қазақ КСР ІІМ мұрағат басқармасы, 1959. — Б. 205-206. — 282 б. — 1500 таралым.
  2. Қазақстанның әкімшілік-аумақтық бөлінісі туралы анықтама (1920 ж. тамыз - 1936 ж. желтоқсан) / Базанова Ф. Н. — Алматы: Қазақ КСР ІІМ мұрағат басқармасы, 1959. — Б. 228. — 282 б. — 1500 таралым.
  3. КСРО Жоғарғы Кеңесінің тізімдемелері. № 23 (1110), 1962 ж.
  4. Қазақ КСР. 1986 жылғы 1 қаңтарға әкімшілік-аумақтық бөлінісі
  5. Қазақстан Республикасының жеке әкімшілік-аумақтық бірліктерінің атауын өзгерту туралы. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесі Пpезидиумының 1993 жылғы 18 маусымдағы қаулысы. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  6. Ақтөбе, Батыс Қазақстан, Қызылорда және Қостанай облыстарының әкімшілік-аумақтық құрылымындағы өзгерістер туралы: Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 17 маусымдағы № 3550 Жарлығы.  (орыс.). TengiNews. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  7. 1939 ж. Бүкілодақтық халық санағы. КСРО одақтас республикаларының аудандары, қалалары мен ірі ауылдары халқының ұлттық құрамы. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  8. 1959 ж. Бүкілодақтық халық санағы. 1959 жылғы 15 қаңтардағы жағдайына сәйкес одақтас республикалардың аймақтары (РКФСР-ден басқа) бойынша қалалар мен басқа елді мекендердің, аудандардың, облыс орталықтарының және ірі ауылдық елді мекендердің нақты халқы. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  9. 1970 жылғы 15 қаңтардағы жағдайына сәйкес одақтас республикалардың аймақтары (РКФСР-ден басқа) бойынша қалалар мен басқа елді мекендердің, аудандардың, облыс орталықтарының және ірі ауылдық елді мекендердің нақты халқы. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  10. 1979 ж. Бүкілодақтық халық санағы. 5000 адамнан астам халқы бар одақтық және автономиялы республикалардың, автономиялы облыстар мен округтардың, өңірлердің, облыстардың, аудандардың, қалалық елді мекендердің, ауыл-аудан орталықтарының және ауылдық елді мекендердің халқының нақты саны (РКФСР-ден басқа). Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  11. 1989 ж. Бүкілодақтық халық санағы. КСРО одақтас республикаларының және олардың аумақтық бірліктерінің жынысы бойынша халқы саны. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.
  12. 1939 ж. Бүкілодақтық халық санағы. КСРО одақтас республикаларының аудандары, қалалары мен ірі ауылдары халқының ұлттық құрамы. Тексерілді, 14 қыркүйек 2020.