Жанартау шынысы

Жанартау шынысы , обсидиан — жанартау лавасының жер бетінде тез суып, кристалданбай қатаюынан пайда болатын тау жынысының Химиялық құрамына қарай ультранегізді, негізді, орта, қышқыл, сілтілі болып бөлінеді. Жанартау шынысы химилық құрамына, суу ортасына байланысты ажыратылады. Құрамында SіO2-нің мөлшері көп, өте тұтқыр, қышқыл риолит лава түрлерінің қатаюы кезінде обсидиан деп аталатын Ж. ш. түзіледі. Ал сирегірек кездесетін SіO2-ге кедейлеу базальттық лавалар шыны түрінде қатып, мөлдір емес қара базальтты жанартау шынысы — тахилит түзеді. Лава сулы ортада қатқан жағдайда жанартау шынысының құрамында су көптеу болады (мыс, пехштейн, яғни шайыртас). Кеуекті жанартау шынысы пемза деген атпен белгілі. Перлит жанартау шынысының құрамында 3 — 5%-ке дейін байланысқан су болады, ол өнеркәсіпте қолданылады. Жанартау шынысының шыны өндірісінде және құрылыс материалы ретінде қолданылады. Кендері Солтүстік Қазақстанда (Торғай), Шығыс Қазақстанда (Семейтау, Тарбағатай, Зайсан), Алматы (Жоламан, Малайсары), Оңтүстік Қазақстан, Жамбыл облыстарында белгілі.