Жасылдар партиясы (АҚШ)
| АҚШ Жасылдар партиясы | |
| Green Party United States | |
.svg){kind=logo} | |
| Басқарушы орган | |
|---|---|
| Құрылған жылы | |
| Штаб-пәтері | |
| Идеологиясы |
Жасыл саясат |
| Мүшелер саны |
239 000 (2023) |
| Тұлғалар |
[[:Санат:АҚШ Жасылдар партиясы мүшелері|Санаттағы партия мүшелері]] (0 адам) |
| Сайты | |
Жасылдар партиясы (ағылш. Green Party of the United States) — америкалық солшыл саяси партия.
2001 жыл АҚШ-тың ерікті жасыл партиялары мен ұйымдарының бірігуінен кейін құрылудың ресми уақыты болып саналады. Бірақ бұл партиялардың кандидаттары бұрын 1996 және 2000 жылдардағы президенттік сайлауға қатысқандықтан, партияның бейресми білімі 1984 немесе 1991 жылдарға жатады.
Бұл партия әділдік және қоршаған ортаны қорғау қағидаттарына негізделеді. Социал-демократия бағыты бар, пацифизм мен бейбіт қатар өмір сүруді қолдайды.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]АҚШ-тағы алғашқы Жасылдар партиясы 1980 жылы құрылды. Жасылдар 2000 жылғы президенттік сайлауда ең үлкен жетістікке жетті, сол кезде елдегі танымал адвокат және белсенді Ральф Нейдер 2 883 105 дауыс жинады (шамамен 2,7 %). 2001 жылы АҚШ-тың әртүрлі «жасылдар» партиялары мен ұйымдарының мүшелері арасынан Надердің жақтастары бірігіп, Құрама Штаттарының «жасылдар» партиясын құрды (ағылш. Green Party of the United States), ол қазіргі уақытта елдегі «жасылдардың» негізгі ұлттық партиясы болып табылады.
Ballot Access News бюллетенінің хабарлауынша, «жасылдар» АҚШ-тың үшінші партиялары арасында екінші орында. 2012 жылдың қазан айында олардың жақтастары 250 682 сайлаушыны тіркеді (тіркелген сайлаушылардың 0,24%).[1] 2016 жылдың ақпанына қарай тіркелген қолдаушылар саны 242 023 адамға (0,24%) дейін азайды. 2016 жылға қарай 130-дан астам «жасылдар» АҚШ-та сайланбалы лауазымдарға ие болды, бірақ негізінен жергілікті деңгейде, олардың көпшілігі партиялық емес дауыс беруде жеңіске жетті. Құрылғаннан бері оның 1000 нан астам мүшесі сайлауда табысқа жетті.[2]
Саяси бағдарламасы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Олар «жасыл саясатқа», «социал-демократияға», «популизмге» және «прогрессивизмге» негізделген солшыл-орталық көзқарастарды ұстанады. Барлық фракциялар арасындағы қайшылықтарға қарамастан, партия сөз сөйлейді:[3]
- Қоршаған ортаны қорғау үшін;
- Әлеуметтік әділеттілік үшін;
- Пацифистік сыртқы саясат үшін;
- Иерархиялық емес партисипативті демократия үшін;
- Абортты толық көлемде заңдастырғаны үшін;
- Бір жынысты неке үшін;
- Азаматтардың жеке атыс қаруын мемлекеттік бақылау үшін;
- Зорлық-зомбылыққа қарсы;
- Билік органдарын орталықсыздандырғаны үшін;
- Қоғамдық экономика үшін;
- Әйелдер құқықтары үшін.
Басқару комитеті
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Партияның бірде-бір көшбасшысы жоқ, оны 7 тең төраға басқарады, 2010 жылдың желтоқсанына — Тереза Эль-Амин, Майк Фейнштейн, Фархин Хаким, Джули Джейкобсон, Джейсон Набивейнс, Дэвид Стренд, Крейг Торсен.
Президенттік сайлауға қатысу
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| Жылы | Президенттікке кандидат | Вице-президенттікке кандидат | Дауыстар алынды | ұлғайту/азайту % |
|---|---|---|---|---|
| 1996 | Ральф Нейдер | Вайнона ЛаДак | 685 128 | ▬ |
| 2000 | Ральф Нейдер | Вайнона ЛаДак | 2 882 000 | ▲ 320,6 |
| 2004 | Дэвид Кобб | Пот ЛаМарт | 119 859 | ▼ 95,8 |
| 2008 | Синтия Маккинни | Роза Клементе | 161 195 | ▲ 34,5 |
| 2012 | Джилл Стайн | Шери Хонкала | 468 907 | ▲ 190,9 |
| 2016 | Джилл Стайн | Аджаму Барака | 1 213 103 | ▲ 258,07 |
| 2020 | Хауи Хокинс | Анжела Уокер | 405 034 | ▼ 199,51 |
| 2024 | Джилл Стайн | Бутч Уэр | 782 528 | ▲ 193,2 |
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Ballot Access News. October 2012 registration totals Мұрағатталған 31 қаңтардың 2013 жылы.. December 1, 2012. Volume 28, Number 7
- ↑ GP.org: Featured Green Officeholders Мұрағатталған 7 қыркүйектің 2016 жылы. (ағыл.)
- ↑ Использовался материал с «Обзор третьих партий и их кандидатов на президентских выборах-2008».(қолжетпейтін сілтеме)