Жасыл белдеу (Астана)
«Жасыл белдеу» — Қазақстан Республикасының бірінші президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев 1997 жылдан бастап жүзеге асырып келе жатқан, Астана қаласының іші мен оның маңайындағы аймақтарды абаттандыру жобасы. Мақсаты – қаланың өзінде және оған жапсарлас аумақтарда жасыл желек қалыптастыру және оны сақтау.
Жалпы сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Флорасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мемлекет басшысы бастамасымен Астанада 1997 жылдан 2013 жылға дейін отырғызылған ағаш көшеттерінің жалпы ауданы 70 мың гектарды құраған.
Олардың шамамен 15 мыңы қала аумағында, қалған 55 мыңы қала сыртында. "Астана – Бурабай" автожолының бойында 3,6 мың гектардан астам аумаққа ағаш егілді.
Орманның ішінде алғаш отырғызылған ағаштардың биіктігі 15-20 метрге көтерілді. Бұл, біріншіден, халықтың демалатын жері болса, екіншіден, жазда ыстықтан сая, қыста желден қорғайтын, қаланың климатын өзгертетін үлкен мүмкіндік.
Кәсіби орманшы болмаса ажырата алмайтын сүйелді қайың, ұсақ жапырақты шегіршін, кәдімгі қарағай, көде, боз жиде, терек секілді ағаштар жапа-тармағай өскен. Бұлардан өзге, неше түрлі жидектер де өсуде.
Астана қаласы маңындағы жасыл белдеудің жалпы аумағы 14 827 гектарды құрайды. Оның 11 502,2 гектарына екпе ағаштар отырғызылған. Бұл аумақта 9,6 млн.ағаш пен бұта жайқалып тұр. 1998-2004 жылдар арасында негізінен жапырақ тұқымдас көшеттер отырғызылыпты. Олардың ішінде сары қарқат, ақ көріктал, шие, татар бөріжидегі, қаужапырақты шегіршін және басқалар бар.
2014 жылы көктемде тамыр жүйесі жабық 398 434 дана сеппе көшет отырғызылған. Оның 57 мыңдайы қылқан жапырақты болса, қалғаны орман құраушы жапырақты ағаш тұқымдары болып саналатын емен, шегіршінді құрайды.
Мұндағы өсімдіктердің шамамен 9,6 миллионы ағаш және 1,9 миллионы бұталар.
Фаунасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұл жасыл белдеуде қояндар өсіріліп, шілдер тіршілік етуде. 2010-2011 жылдар аралығында 125 бас құс сатып алынған. Қырғауылдар тез көбейетіндіктен, үш жыл ішінде инкубация арқылы 2 333 құс өсіп шыққан.Орман ішінде одан да басқа неше түрлі аң-құс бар. Марал, елік, қоян, түлкі, тіпті, кейбір жойыла жаздаған аң түрлерінің басы көбейтілді.
Бағдарламаның алға қойған мақсаттары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- 2020 жылға дейін жасыл желек аумағын 100 мың гектарға дейін жеткізу.
- Қазіргі ағаш көшеттері арасындағы бос жерлерге ағаш отырғызу арқылы Астананың жасыл аймағын одан әрі тығыздау.
- Expo-2017 көрмесіне дайындық аясында демалыс аймағын құру.
- Астана – Бурабай автожолы бойын, Вячеслав су қоймасы мен «Қарабидайық» қалдық су жинақтаушы көлінің айналасын көк желекпен көмкеру.
Егер жоба толығымен жүзеге асса, Астана тұрғындары мен қонақтарының демалысына жайлы жоғары сәндік көшеттер қалыптаспақ. Бұл орман жолақты жасыл белдеу Орталық Азияда баламасы жоқ жасанды орман алқабына айналуына мүмкіндігі бар. Ресурс болған жағдайда,Астананың айналасындағы жасыл аймақты Бурабай бағытындағы орманмен қосуға болады.Жасанды орманның өсімдіктер дүниесін жандандыру хайуанаттар әлемін қоса дамытумен қатар жүрмек.