Жаңаарқа ауданы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Қазақстан ауданы
Жаңаарқа ауданы
Әкімшілігі
Облысы

Ұлытау облысы

Аудан орталығы

Жаңаарқа

Ауылдық округтер саны

12

Кенттік әкімдіктер саны

2

Ауыл саны

34

Әкімі

Қанат Шубайұлы Қожықаев

Аудан әкімдігінің мекенжайы

Жаңаарқа кенті, Тәуелсіздік даңғылы, №5

Тарихы мен географиясы
Координаттары

47°14′10″ с. е. 69°52′32″ ш. б. / 47.23611° с. е. 69.87556° ш. б. / 47.23611; 69.87556 (G) (O) (Я)Координаттар: 47°14′10″ с. е. 69°52′32″ ш. б. / 47.23611° с. е. 69.87556° ш. б. / 47.23611; 69.87556 (G) (O) (Я)

Құрылған уақыты

1928

Жер аумағы

50,9 мың км²

Уақыт белдеуі

UTC+6:00

Тұрғындары
Тұрғыны

31 119[1] адам (2023)

Ұлттық құрамы

қазақтар (93,53%), орыстар (4,49%), украиндар (0,45%), татарлар (0,41%), немістер (0,24%), беларустар (0,2%), басқа ұлт өкілдері (0,68%)[2]

Сандық идентификаторлары
Пошта индексі

100500-100510

Автомобиль коды

20

Жаңаарқа ауданының әкімдігі

Қазақстан картасындағы Жаңаарқа ауданы

Жаңаарқа ауданыҰлытау облысының шығыс бөлігінде орналасқан әкімшілік бөлік. Аудан 1928 жылы құрылды. Аудан аумағы 50,9 мың шаршы километрге тең. Орталығы Жаңаарқа кенті.

Географиялық орны[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Аудан батысында Ұлытау ауданымен, солтүстігі мен шығысында Қарағанды облысының Нұра, Абай, Шет, оңтүстігінде Түркістан облысының Созақ және Жамбыл облысының Сарысу аудандарымен шектеседі.

Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

1939 1959 1970 1979 1989[3] 1999 2009[4] 2021
 22973 62015 54099 36637 38664 32184 30818 34612

Тұрғындары 34 462 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (92,93%), орыстар (4,93%), украиндар (0,48%), татарлар (0,46%), немістер (0,26%), беларустар (0,19%), басқа ұлт өкілдері (0,95%).

Әкімшілік бөлінісі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

34 елді мекен 2 кенттік әкімдік пен 12 ауылдық округке біріктірілген:

Ауылдық округ Халқы (2009) Елді мекендері
Айнабұлақ ауылдық округі 381 Айнабұлақ ауылы
Ақтау ауылдық округі 800 Ақтау, Айшырақ, Қылыш ауылдары
Ақтүбек ауылдық округі 1990 Ақтүбек, Атасу, Өркендеу, Мыңадыр ауылдары
Байдалы би ауылдық округі 965 Атасу ауылы, №117-темір жол айрығы
Бидайық ауылдық округі 1606 Бидайық, Ақтайлақ, Қарамола ауылдары және №69-темір жол айрығы
Ералиев ауылдық округі 2060 Ералиев, Ақбастау, Жомарт, Кезең ауылдары және №189-темір жол айрығы
Жаңаарқа кенттік әкімдігі 14265 Жаңаарқа кенті
Жұмажанов ауылдық округі 987 Мұқажан Жұмажанов, Байғұл ауылдары
Қараағаш ауылдық округі 1214 Ынталы, Қараағаш ауылдары
Қызылжар кенттік әкімдігі 1620 Қызылжар кенті
Орынбай ауылдық округі 705 Орынбай, Бидайық ауылдары
Сейфуллин ауылдық округі 998 Ынтымақ, Кирово ауылдары
Талдыбұлақ ауылдық округі 1029 Талдыбұлақ, Ақтасты, Алғабас ауылдары
Түгіскен ауылдық округі 2198 Түгіскен, Кенжебайсамай ауылдары

Ірі елді мекендері[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Атауы Халқы
(2009)
Жаңаарқа 14265
Түгіскен 1882
Қызылжар 1620
Ералиев 1328
Ынталы 1106
Бидайық 988
Ынтымақ 863
Атасу 887
Ақтүбек 781
М. Жұмажанов 731
Талдыбұлақ 714
Мыңадыр 695
Ақтау 638
Орынбай 520

Шаруашылығы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2006 жылы ауыл шаруашылығы өнімнің айтарлықтай бөлігін мал шаруашылығы құрады. Аймақта ауыл шаруашылығы өнімін өндіруге 540,1 мың гектар ауыл шаруашылық жерлер пайдаланылады, оның ішінде 40,5 мың га егістік алқаптар. 2006 жылғы астыққа 34,1 мың га ауыл шаруашылық дақылдары егілетін егістік жерлер пайдаланылды, оның ішінде 23,0 мың га дәнді дақылдар, картоп – 0,2 мың га, көкөніс – 0,1 мың га.

  • 2006 жылы: 14,4 мың тонна дәндер; 3,9 мың тонна картоп; 2,9 мың тонна көкөніс дақылдары; 9,7 мың тонна ет (тірі салмақта); 28,3 мың тонна сүт; 1923,0 мың дана жұмыртқа өндірілді.
  • 2007 жылғы 1 қаңтарда: ірі қара мал саны 37,5 мың бас; қой мен ешкі – 106,0 мың бас; шошқа – 0,6 мың бас; жылқы – 24,0 мың бас; құс – 30,8 мың басты құрады.
  • Өндірілетін өнеркәсіптік өнімнің негізгі түрлері: нан мен нан өнімдерін, ұн, өсімдік майы, металл кендерін шығару, электр энергияны тарату, локомотивтерді жөндеу.

2006 жылғы өндірістік өнім көлемі (үй шаруашылық есебінсіз) 1344,5 млн. теңгені құрады.

Әлеуметтік құрылымдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

• 34 күндізгі жалпы білім беретін мектептер жұмыс істейді, онда 6159 оқушы оқиды; • 1 кәсіби-техникалық оқу орнында - 121 оқушы оқиды; • 20 кітапхана; • 9 клуб типті мекеме; • 1 мұражай жұмыс істейді; 2006 жылғы ауданның ірі және орта кәсіпорындар жұмыскерлерінің тізімдік саны 2356 адамды құрады, орташа атаулы еңбекақы - 32621 теңге. Жылдық деректер бойынша 2006 жылы негізгі капиталға инвестициялар 6016,1 млн. теңге сомасында игерілді, бұл 2005 жылғы көлемінен 48,8% -ын құрады. Кәсіпорындардың өз күштерімен орындаған мердігерлік жұмыстар көлемі 2006 жылы 905,7 млн. теңгені немесе 2005 жылғы көлемінен 51,8%-ын құрады. 2006 жылғы бөлшек тауар айналым көлемі (қоғамдық тамақтандыру қызметің есепке алмағанда) 239,9 млн. теңге шамасында құралды, қызмет көрсету көлемі (мемлекеттік басқару қызметінсіз) – 70,9 млн. теңге.

  • Бірінші ұлттық ауылшаруашылық санағының алдын ала қорытындылары бойынша[5]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]