Жаңалық (Ақсу ауданы)
| Ауыл | |
| Жаңалық | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Статусы |
Ауылдық округ орталығы |
| Облысы | |
| Ауданы | |
| Ауылдық округі | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
45°45′08″ с. е. 79°40′48″ ш. б. / 45.75222° с. е. 79.68000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 45°45′08″ с. е. 79°40′48″ ш. б. / 45.75222° с. е. 79.68000° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1962 |
| Бұрынғы атаулары |
Басқан совхозы |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
▼744 адам (2021) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Автомобиль коды |
19 |
Жаңалық шекарасы
| |
Басқа мағыналар үшін Жаңалық (айрық) деген бетті қараңыз.Жаңалық — Жетісу облысы Ақсу ауданындағы ауыл, Жаңалық ауылдық округі орталығы.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Аудан орталығы - Жансүгіров ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 47 км жерде, Басқан өзенінің жағалауында, бұта, ши аралас селеу, боз, жусан теріскен басым өскен сұр, шалғынды сұр топырақты қуаң шөлейт белдемде орналасқан.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| 1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 995 | ▼900 | ▼744 | 82,7 | 462 | ▼383 | 82,9 | 438 | ▼361 | 82,4 |
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Іргесі 1962 жылы “Басқан” қой өсіру кеңшарын құруға байланысты қаланды. Оның негізінде 1997 жылдан Жаңалықта шаруа қожалықтары жұмыс істейді.
Инфрақұрылымы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Орта мектеп, клуб, кітапхана, фельдшерлік-акушерлік пункт бар. Тұрғындары көрші елді мекендермен автомобиль жолы арқылы қатынасады.
Тарихи дерек
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жаңалық - 20 ғасырдың 30-40 - жылдары сталиндік саяси қуғын-сүргінге ұшырап, жазықсыз атылған адамдар жерленген азалы жер (Алматы қаласынан Іле станциясы арқылы Талдықорғанға қарай өтетін ескі жолдың бойы (қазіргі Жаңалық ауылы орналасқан жер)). 1937-1938 жылдары сталиндік жазықсыз жазалауға ұшырап, НКВД-ның жер асты қапастарында атылған мыңдаған адамдардың мәйіті түн қараңғысында осында тасып жеткізілген. Бұл қорымға жұмысшы, шаруа, малшы, әскерилер мен дін қызметкерлері, жазушылар мен әртістер, дәрігерлер мен ғалымдар, мемлекет қайраткерлері, тіпті оқушы жастар мен егде тартқан адамдар да жерленген. Олардың арасында қазақ халқының арасынан шыққан саяси және қоғам қайраткерлері, зиялы қауым өкілдері бар деп есептеледі. Сондай-ақ, мұнда жерленгендер арасында орыс, еврей, грузин, украин, корей, молдаван, ұйғыр және т.б. ұлттың өкілдері бар. Бұл жерден Ресей мен ТМД-да, Аустрияда, Болгарияда, Кореяда, Польшада, Иранда, Венгрияда, Сирияда, Голландияда, Францияда, Финляндияда, Германияда, Израильде, Қытайда, Түркияда, Чехияда туғандарға да топырақ бұйырған.[3]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| ||||||