Жергілікті өкілді органдар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жергілікті өкілді органдар[1] 2001 ж. 23 қаңтарда «Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасы Заңы[2] қабылданды.

Заң басқару саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді,жергілікті өкілді және атқарушы органдардың құзіретін, қызметінің ұйымдастырылуын, тәртібін, сондай-ақ мәслихаттар депутаттарының құқықтық жағдайын белгілейді.

Қабылданған заңға сәйкес жергілікті өкілді орган (мәслихат) — облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) немесе ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) халқы сайлайтын, халықтың еркін білдіретін және Қазақстан Республикасы заңдарына сәйкес оны іске асыру үшін қажетті шараларды белгілейтін және олардың жүзеге асырылуын бақылайтын сайланбалы орган.

Мәслихаттарды тиісті әкімшілік-аумақтық бөлінісінің халқы жалпыға бірдей, тең, төте сайлау құқығы негізінде жасырын дауыс беру арқылы төрт жыл мерзімге сайлайды.

Тиісті мәслихат депутаттарының санын Қазақстан Республикасы Орталық сайлау комиссиясы мынадай шектерде: облыстық мәслихатта, Астана және Алматы қалалық мәслихаттарында — елуге дейін; қалалық мәслихатта —отызға дейін; аудандық мәслихатта — жиырма беске дейін белгілейді.

Мәслихаттың занды тұлға қүқығы болмайды.

Мәслихаттардың құзіретіне: тиісті аумақты дамытудың жоспарларын, экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларын, жергілікті бюджетті және олардың атқарылуы туралы есептерді бекіту, соның ішінде республикалықмаңызы бар қаладағы (астанадағы) ауданды, кентті, ауылды (селоны), ауылдық (селолық) округті ұстауға арналған шығыстар сметасын бекіту; тиісті аумақтарда қоршаған ортаны қорғау мен табиғатты пайдалану жөніндегі бағдарламаларды және қоршаған ортаны қорғау, сауықтыру жөніндегі шығыстарды бекіту,сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңдарға сәйкес өзге де мәселелерді шешу; әкімнің ұсынуы бойынша әкімшілік-аумақтық бөліністі басқару схемасын бекіту; өздерінің қарауына жатқызылған жергілікті әкімшілік-аумақтық құрылыс мәселелерін шешу және жергілікті қауымдастық ұйымының шекараларын айқындау; әкімнің ұсынуы бойынша мәслихат сессиясының шешімімен тиісті әкішілік дербес құрамын келісу;атқарушы органдар басшыларының есептерін қарау және тиісті орындарға мәслихат шешімдерін орындамағаны үшін мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарын, сондай-ақ ұйымдарды жауапқа тарту туралы ұсыныстар енгізу;ҚР зандарына сәйкес азаматгардың құқықтары мен занды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өкілеттіктерді жүзеге асыру;қүқық бүзғаны үшін әкімшілік жауаптылық белгіленетін ережелерді бекіту; тиісті әкімшілік-аумақтық бөліністі дамыту жоспарларының,экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларының, жергілікті бюджеттің атқарылуына бақылау жасау; мәслихаттың тұрақты комиссиялары мен өзге де органдарын құру, олардың қызметі туралы есептерді тыңдау мәслихаттың жұмысын ұйымдастыруға байланысты өзге демәселелерді шешу; халықтың жұмыспен қамтылуына жәрдемдесу мен кедейлікпен күрес бағдарламаларын бекіту; әкімнің сынуы бойынша ведомствоаралық сипаттағы мәселелер бойынша әкімшілік жанындағы консультативтік-кеңесші органдардың дербес құрамын бекіту; Қазақстан Республикасы жер зандарына сәйкес жер қатынастарын реттеуді жүзеге асыру;өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

Облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және Астана мәслихаттарының құзіретіне облыстың аудандық жоспарлану схемасын, облыс орталығын, республикалық маңызы бар қаланы және астананы салудың бас жоспары жобасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметіне ұсыныс енгізу әкімшілік аудандардың аудандық жос-парлануы жобаларын, облыстық (облыс орталықтарынан басқа) және аудандық маңызы бар қалаларды салудың бас жоспарларын бекіту де жатады.

Аудандық мәслихаттар құзіретіне қалалар, тиісті аудан аумағын-да орналасқан кенттер мен ауылдар салудың бас жоспарларын бекітуде жатады.

Мәслихат өз өкілеттігін сессияларда тұрақты комиссиялары мен өзге де органдары, мәслихат сессиясының төрағасы, мәслихаттың депутаттары мен хатшысы арқылы Қазақстан Республикасы заңдарында белгіленген тәртіпте жүзеге асырады.

Мәслихат сессиясының төрағасын мәслихат депутаттары арасынан сайлайды. Мәслихат сессиясының Төрағасы өз функцияларын босатылмаған негізде жүзеге асырады.

Мәслихаттың хатшысы тұрақты негізде жұмыс істейтін лауазымды тұлға болып табылады. Ол депутаттар арасынан сайланады және қызметтен мәслихат сессияда босатады.

Мәслихаттың хатшысы мәслихат өкілеттігінің мерзіміне сайланады.Мәслихат өз өкілеттігі мерзіміне тұрақгы комиссиялар құрады. Олар-дың саны жетеуден аспауы тиіс, Тұрақгы комиссиялардьщ төрағаларымен мүшелерін өз депутатгары арасынан тиісті мәслихат сайлайды. Тұрақгы комиссиялар өздері сайлаған мәслихат алдьшда жауапты.

Мәслихат аппараты мәслихат пен оның органдарын үйымдастыру, құқықтық, материалдық-техникалық және басқа қамтамасыз етуді жүзеге асырады, депутаттарға олардың өкілеттіктерін жүзеге асыруына көмек көрсетеді. мәслихат аппараты жергілікті бюджет есебінен қаржыланатын мемлекеттік мекеме болып табылады.

Қазақстан Республикасы 2001 ж. 24 желтоқсандағы Заңымен[3] Қазақстан Республикасы Салық кодексінің қабылдануьша байланысты Қазақстан Республикасы «Алматы қаласының ерекше мәртебесі туралы» Заңына өзгертулер енгізілді және Алматы қ. мәслихаттың өкілетгігінен занды және жеке тұлғалар өздерінің фирмалық атауларында, қызмет көрсету белгілерінде, тауар белгілерінде Алматы қаласының нышандарын пайдаланғаны үшін салымның тәртібі мен мөлшерінбелгілеуге қаланың өкілді органының құқығы алынып тасталынды.

Қазақстан Республикасы 2004 ж. 11 мамырдағы Заңымен[4], мәслихаттардың өкілеттіктеріне қосымша әкімнің ұсынысы бойынша облыстың (қаланың, ауданның) «Құрметті азаматы» атағын беру жатқызылды. Одан басқа, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары қоршаған ортаның ластануына лимиттер (аудандар мен қалалар бойынша алғанда) айқындауға, қоршаған ортаны ластағаны үшін Қазақстан Республикасы зандарына сәйкес төлемдер ставкаларын бекітуге мүмкіндіктер алды. мәслихаттың бірқатар өкілеттіктері жаңа, өзгертілген редакцияда мазмұндатүды. ҚР 2004 ж. 5 шілдедегі Заңымен[5] Алматық. мәслихаты қосымша құқықтарға ие болды: қала аумағын абаттандыру, санитарлық тазалау, тазалық сақтау және жинауды ұйымдастру тәртібін белгілеу; «Алматы қаласының құрметті азаматы» атағын белгілеуге және оны беру тәртібі мен шарттарын айқындау.

Қазақстан Республикасы 2004 ж. 9 шілдедегі Заңымен[6] мәслихатпың өкілеттігіне қосымша аумақтық, округтік және учаскелік сайлау комиссияларының мүшелерін сайлау туралы Қазақстан Республикасы заң шығару актілеріне сәйкес сайлау жатқызылды.

Қазақстан Республикасы 2004 ж. 20 желтоқсандағы Заңымен[7] 1998 ж. 20 мамырда қабылданған «Қазақстан Республикасы астанасының мәртебесі туралы» ҚР Заңымен белгіленген Астана қ. жергілікті өкілді органдарыныңөкілеттіктеріне қатысты мәселеге редакциялық сипаттағы өзгертулер енгізілді.

Осы қүжатпен Алматы қ. мәслихаты өкілеттігінің қатарынан «Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге өкілеттіктерін жүзеге асыру» алынып тасталынды.

3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдары (2001-2005 жж.)[8]:

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. ↑ 1991-2000 жж. кезеңдегі мемлекеттік органдар туралы мәліметтер: қараңыз-Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдары (1991 ж. 16 желтоқсан - 2001 ж. 1 қаңтар). Анықтамалық. Қазақстан Республикасы ПМ. - Алматы: БҮ «Эдельвейс», 2004. 90-96 б. (Құрастырушылардың ескертпелері).
  2. ↑ «Қазақстан Республикасында жергілікті мемлекеттік басқару туралы» Қазақстан Республикасы 2001 ж. 23 қаңтардағы № 148 Заңы (ҚР Парламентінің Жаршысы, 2001, № 3, 17-бап).
  3. ↑ «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексінің) қабылдануына байланысты Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы 2001 ж. 24 желтоқсандағы № 276 Заңы(ҚР Парламентінің Жаршысы, 2001, № 24, 338-бап
  4. ↑ «Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне жергілікті мемлекеттік басқару мәселелері бойынша өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы 2004 ж. 11 мамырдағы № 552 Заңы (ҚР Парламентінің Жаршысы, 2004, № 10, 56-бап).
  5. ↑ «Алматы қаласының ерекше мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы.
    Қазақстан Республикасы 2004 ж. 5 шілдедегі № 570 Заңы (ҚР Парламентінің Жаршысы,2004, № 14, 84-бап).
  6. ↑ «Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне сайлау заңдары мәселелері бойынша өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы»
    Қазақстан Республикасы 2004 ж. 9 шілдедегі № 583 Заңы (ҚР Парламентінің Жаршысы, 2004, № 17, 97-бап).
  7. ↑ «Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне мемлекеттік басқару деңгейлері арасында өкілеттіктердің аражігін ажырату және бюджеттік қатынастар мәселелері бойынша өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы».
    Қазақстан Республикасы 2004 ж. 20 желтоқсандағы № 13 Заңы (ҚР Парламентінің Жаршысы, 2004, № 23, 142-бап).
  8. ↑ Қазақстан Республикасының мемлекеттік билік органдары (2001-2005 жж.). Анықтамаламық: Екінші шығарылым./Қазақстан Республикасы Президентінің мұрағаты. – Жауапты редактор: В. Н. Шепель; Алматы: «Эдельвейс» Баспа үйі: 2007. ISBN 9965-602-37-9
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Жергілікті_өкілді_органдар&oldid=3269775» бетінен алынған