Жерқұлақ
| Жерқұлақ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 лат. Tuber melanosporum
| ||||||||||
| Ғылыми топтастыруы | ||||||||||
|
Жерқұлақ - (лат. Tuber melanosporum) - жейтін саңырауқұлақтардың ең қымбаты, 1 кг жерқұлақ Еуропа базарында 1000 еуро тұрады. Өте биік бағаланатын деликатес. "Дастарқаның қара бриллианты" деген атауға еге болған.
Биологиялық сипаттама
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Жерқұлақтың вегетативтік денесі жердің астында ораласады, қисық дөңгелекке ұқсас 3-9 см диаметрінде, 4-6 тегіс емес қыры болады.
Сыртының түсі қызыл-қоңырдан қараға дейін.
Іші қатты, ақшыл-сүр немесе ақшыл-қызыл мәрмәр суретті. Өскен сайын қарайып қара-қоңыр болады.
Өзіне сай қатты хош иісі болады. Дәмі өте жағымды, қышқылдау болады.
Споралары 35-25 мкм ұршық тәрізді сопақша келген, қисық.
Көбіне еменнің немесе басқа ірі ағзалардың өміріне байланыста болып ол қашан иесі тіршілігін жойып, қурап біткенге дейін онымен бірге тіршілік ете береді. Жер астыда 2-3 см-дан жарты метрге дейін тереңдікте өседі.
Жабайы шошқалардың ауес асы. Саңырауқұлақтың хош иісі жабайы шошқаларды тартып, солардың арқасында споралар таралады.
Адамдар асқа пайдалау үшін саңырауқұлақтарды қарашадаң наурызға дейін тереді.
Таралуы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ең кең таралған жері - Францияда, орталық Италияда және Испанияда. Әсіресе Фрацияның оңтүстік-батыс Дордонь, Ло, Жиронда департаменттерінде және Воклюз оңтүстік-шығыс департаментінде.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Сокровища Перигора — статья в журнале «Вокруг света»
- Таксономия на сайте www.mycobank.org