Жеткізуші канал

"Жеткізуші канал"

Жеткізуші канал— суқашыртқы немесе су жіберуші имаратқа, сорғы станцияларына және басқа да құрылымдарға су жеткізуші ашық канал. Мелиорациялық жүйелерде суару телімдеріне тікелей су беру үшін қолданылады. Өздігінен реттелетін және өздігінен реттелмейтін деп бөлінеді. Ойық, жартылай ойық — жартылай үйме түрінде, табаны тура, нөлдік жөне кері еңістікті болып келеді. Жеткізуші каналдың конструкциясы, ұзындығы және көлденең өлшемдері каналдың гидравликалық жүргісіне, оның қызметіне, қызмет ететін имараттың типіне төуелді. Трасса тік сызықты, қисық сызықты немесе құрамдас болады жөне қалыпты пайдалану жағдайын қамтамасыз ету кезінде ең аз қаржы шығыны бойынша қабылданады. Тасты грунтта каналдың беткейімен табанын бекітпейді, табаны тассыз жөне бекітілмеген грунттың мүмкін болған жылдамдығы суағар құрылысына құйылар сағасында артық болған жағдайда канал арнасын су өткізбейтін материалдармен қаптайды. Көлденең қимыл қимасы трапециялы жеткізуші каналдың жасалу беткейі тассыз грунтта 1,5-2,5, ал грунт тасты болса — 0,5 деген өлшеммен алынады. Каналдың су ағынының жылдамдығы орташа болуы шарт. Жеткізуші каналдың есебін жүргізген кезде олардың тиімді тереңдігімен коса, лай-шөгіндісіз жылдамдығымен және арнаны шайып кетпейтін жылдамдығын да есепке алады. Мелиорациялық жүйеде осы каналдар мен тоғандар арқылы суармалы алаптарға су жеткізіледі. Ағынды өзі реттегіш және реттейтін каналдар болып бөлінеді.