Жетісуда Кеңес өкіметінің орнауы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жетісуда Кеңес өкіметінің орнауы - 1918 ж. наурызда жергілікті билікті большевиктердің өз қолына алуы. 1917 ж. Петроградта Қазан революциясының жеңуі Жетісудағы большевиктер тобы күшейіп, соңғы саяси қарсыластары — жергілікті Уақытша үкіметтің органдарын жоюға кірісті. Бірақ, облыстағы барлық контрреволюциялық күштер оларға қарсы одақтасын, әскери диктатура орнатуға тырысты. 1917 ж. 1 қарашада Жетісу казак-орыс әскерінің атаман-офицерлері жергілікті байманаптардың қолдауымен большевиктер билігіне қарсы қарулы бүлік шығарып, облыста "әскери үкімет" деген органдарын құрды. "Әскери үкімет" большевиктерді кудалап, оларды жақтайтын әскери бөлімшелерді қарусыздандырды, ауылы П.Березовский мен К.В.Овчаров сынды большевиктерді азаптап елтірді. 1918 ж. ақпанның 2-жартысынан бастап Жетісу большевиктері "әскери үкіметке" қарсы қарулы кетерілісті әзірлеуге кірісті. Қызыл гвардия жасақтары ұйымдастырылып, қаруландырылды. Көтеріліске басшылық етуі үшін П.В.Виноградов, Л.П.Емелев, Т.Бокин, Т.Өтепов, Р.П.Маричек, С.М.Журавлев, т.б. адамдардан ревком құрылды. 1918 ж. наурыздың 2-сінен 3-іне қараған түні Верныйда жұмысшылардың Қызыл гвардия жасақтары мен 2-казак-орыс полкінің жауынгерлері қала еңбекшілерінің көмегімен "әскери үкіметке" қарсы қарулы көтеріліс жасады. Көтеріліс нәтижесінде Верныйда Кеңес өкіметі орнады. Бұл жеңіс облыстың басқа аудандарында Кеңес өкіметінің орнауын тездетті. Кеңес өкіметі 1918 ж. наурызда Жаркентте, Сергиопольде (Аякез), Гавриловкада (Талдықорғанда), сәуірдің бас кезінде Лепсіде орнады.[1][2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Елеуов Т., Установление и упрочение Советской власти в Казахстане, ауылы-Алматы, 1961; Покровский С.Н., Победа Советской власти в Семиречье, ауылы-Алматы,1961
  2. Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3