Жиен

Жиен— баланың нағашы жұртымен туыстық қарым-қатынасын білдіретін ұғым, қыздан туған баланы қыздың төркіні және рулас адамдары, яғни нағашылары “жиен” деп атайды.

Жиеннен туған баланы жиеншар дейді. Қазақ дәстүрінде нағашы мен Жиен арасында үлкен сыйластық үлгісі қалыптасқан. Олар бірін-бірі күндемейді, араларында бақталастық, қызғаныш болмайды, өзара әзілдесіп қалжыңдасады, “Жиенді ұрғанның қолы қалтырайды” деп, жиендерін барынша еркелетеді. “Балалығың ұстаса нағашыңа бар” деген мәтел соны меңзейді. Жиендік жасқа қарамайды. Жиен нағашыдан үлкен болуы да мүмкін. Мұның нағашы-жиендік рәсімдерге кедергісі жоқ. Жиен жасына қарай “жиен аға”, “жиен апа”, т.б. болып аталады. Жиен ерке, батыл болғанымен, “нағашымен күрескен жиен жығылады”, яғни нағашысы алдында әдепті, ізетті келеді. Ел ішінде Жиенді бөтен рудың өкіліне есептей отырып, нағашы жұртына үйлендіру салты да сақталған. Оны “жиен күйеу” дейді. Жиеншар тағайларына (әкесінің нағашысына) әкесі тәрізді Жиендік ғұрыпты жалғастырады.