Шара Баймолдақызы Жиенқұлова
Көрініс
(Жиенқұлова Шара бетінен бағытталды)
Шара Баймолдақызы Жиенқұлова | |
![]() Ш. Жиенқұлова "Театральная декада" журналында. 1936 жыл | |
Жалпы мағлұмат | |
---|---|
Туған күні | |
Туған жері | |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | |
Азаматтығы |
|
Мамандығы | |
Белсенді жылдары |
Шара (Гүлшара) Баймолдақызы Жиенқұлова (18 шілде 1912, Алматы — 21 мамыр 1991, Алматы) — биші, педагог. Қазақстанның халық артисі (1938; 1936 жылдан Қазақстанның еңбек сіңірген артисі).
Өмірбаяны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Арғын тайпасының Қаракесек руынан шыққан.[1]
- 1929 — 30 ж. ҚазПИ-дің тарих факультетінде оқыды.
- Өнер жолын Қазақ драма театрынан бастады.
Тұңғыш ойнаған рөлі — Б.Майлиннің “Майдан” пьесасындағы Пүліш. Бұдан кейін Еңлік, Қарагөз (М.Әуезовтің “Еңлік — Кебек” пен “Қарагөзінде”), т.б. рөлдерді сомдады.
- 1934 ж. Музыкалық драма театрына (қазіргі Қазақ опера және балет театры) ауысты. Мұнда Әуезовтің “Айман — Шолпан” музыкалық драмасында, Е.Г. Брусиловскийдің “Қыз Жібек”, “Жалбыр” және “Ер Тарғын” операларында ұлттық билерді орындады.
- 1936 ж. Мәскеуде өткен Қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысып, ұлттық би өнеріміздің әсемдігіне өзге халық өкілдерін тәнті етті. Қазақтың тұңғыш ұлттық балеті — “Қалқаман — Мамырда” (1938) Мамырдың партиясын орындады.
- 1938 ж. “Амангелді” фильмінде Балымның рөлін экранға шығарды.
- Балетмейстер Л.А. Жуковпен бірлесіп И.Н. Надировтың “Көктем” балетін қойды.
- 1940 — 1962 ж. Қазақ филармониясында қызмет етті.
- 1962 — 66 ж. Қазақтың ән-би ансамблін басқарды.
- 1966 — 75 ж. Алматы хореографиялық училищесінің директоры болды. Осы жылдары ұлттық би өнерін дамыту үшін ел аралап, халықтың әдет-ғұрпын, салт-дәстүрін, халық билерін зерттеді. Соның нәтижесінде “Тәттімбет”, “Айжан қыз”, “Қара жорға”, “Қырық қыз” билері дүниеге келді. Жиенқұлова — сахналық образдардың ішкі жан сұлулығын бидегі пластикалық шешіммен шебер шендестіре білді. Гастрольдік сапармен көптеген шет елдерде болды. 1958 ж. Мәскеуде өткен Қазақ әдебиеті мен өнерінің онкүндігіне қатысты.
2012 Қазақстан пошта маркасы
Шәкірттері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Қазақстанның халық артисі Г.Талпақова
- Қазақстанның еңбек сіңірген артистері
- Қ.Қарабалина
- Б.Байжұманова, т.б.
Фильмографиясы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- 1938 - Амангелді - Балым
- 1957 - Біздің сүйікті дәрігер - балетмейстер
Марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Қазақстан мемлекеттік сыйлығының лауреаты (1968).
- Ленин орденімен
- 2 рет Еңбек Қызыл Ту
- “Құрмет Белгісі” ордендерімен
- медальдермен марапатталған.[2][3]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Бір тамшы жас (орыс.) (16 декабря 2016).(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым. Мектеп жасындағы оқушылар мен көпшілікке арналған. Құрастырушы: Тоғысбаев Б. Сужикова А. – Алматы. “Алматыкітап баспасы”, 2009 ISBN 978-601-01-0268-2
- ↑ Қазақ мәдениеті. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2005 ISBN 9965260958
![]() |
Бұл — тұлға туралы мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Санаттар:
- Pages with image sizes containing extra px
- 18 шілдеде туғандар
- 1912 жылы туғандар
- Алфавит бойынша тұлғалар
- Алматыда туғандар
- 21 мамырда қайтыс болғандар
- 1991 жылы қайтыс болғандар
- Алматыда қайтыс болғандар
- Алфавит бойынша актрисалар
- КСРО актрисалары
- Қазақстан актрисалары
- Қазақстан бишілері
- Қазақстан музыка педагогтары
- Қазақстан халық әртістері
- Қазақстан мемлекеттік сыйлығының иегерлері
- Ленин орденінің иегерлері
- Еңбек Қызыл Туы орденінің иегерлері
- Құрмет Белгісі орденінің иегерлері
- Абай атындағы Қазақ ұлттық опера және балет театры әртістері