Жолдыбай Нұрлыбаев
Жолдыбай Нұрлыбаев (1922, Мақтаарал ауданы – 20.2.1945) – соғыс ардагері. Кеңес Одағының Батыры (24.3.1945). Қызыл Армия қатарына 1941 жылы шақырылды. 5-Армияға қарасты 507-танкіге қарсы армиялық истребитель артиллериясының Кишинев полкі құрамында батарея командирі болып, Сталинград, Оңтүстік, 3 және 4-Украин, 1-Белорус майдандарында ұрысқа қатысты. Лукац-Крейц қаласының іргесінде болған кескілескен шайқаста капитан Жолдыбай Нұрлыбаев асқан ерлікпен қаза тапты. Ленин, Қызыл Ту, 2-дәрежелі Отан соғысы ордендерімен және медальдармен марапатталған. Мақтаарал ауданында оған ескерткіш қойылған.[1]
Соғыс жылдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Нұрлыбаев Ұлы Отан соғысының - Сталинград, Оңтүстік, 3 және 4-Украин, 1-Белорус секілді көптеген майдандарында ұрысқа қытысты. 1945 жылдың қантарының басында капитан Нұрлыбаевтың батареясы шабуылдаушы жаяу әскердің жауынгерлік сапында бола отырып, гитлершілердің поляк жеріндегі Скорневице мекеніне бекініп алған атыс ұясы жүйесіне күйрете соққы берді. Тура көздеп атқан артиллеристер бес пулемет ұясын, екі дзотты және ірі калибрлі пулеметті қиратып салған.
20 қантарда Коло қаласын алу кезінде капитан Нұрлыбаевтың батареясы тағы да көзге түсті. Біздің бөлімдер бұл жерде күшті қарсылыққа кездескен-ді. Ал Жолдыбайдың батареясы атқыштар батальонына қосылды. Батальон маневр жасап айналып өтіп, қалаға басқа тұстан кіруге, сөйтіп жаудың басты соққы бермек бағытының назарын басқа жаққа аударуға бұйрық алғанды. Командованиенің бұл жоспары ойдағыдай іске асырылды. Осы шайқаста артиллеристер кереметтей ерлік пен тамаша тапқырлық көрсетті. Олар гитлершілерді өңмендерінен түйрей атып, кенет болған соққыдан естерін жиғызбай тастады. Соның нәтижесінде біздің бөлімдер болмашы ғана шығынға ұшырап, жауды қаладан куып шықты. Вильчин қаласы ауданында батарея марш жасап келе жатып, 65 фашистен құралған топқа қарсы кезікті. Артиллеристер бірден шайқас бастап, жаудың бүкіл тобын кұрақтай ұшырды. Вонгровец үшін болған шайқастарда батарея жаяу әскердің ізінше қалаға кірді де, көшедегі ұрыстарда танкіге қарсы ататын екі зеңбіректі талқандап, біздің танктерімізге жол ашып берді. Кеңес әскерлері жау жеріне аяқ басты. Ұлы Жеңіс күні де жақындай түсті. Бірақ осы бір қуанышты күнді жауынгерлердің бәрі бірдей көре алмады. Капитан Жолдыбай Нұрлыбаев та ол күнге жете алмай кетті. Лукацк Крейц қаласының іргесінде кескілескен шайқас қызды. Нұрлыбаевтың артиллеристері жаудың миномет батареясын талқандап, қолма-қол жағаласта елудей гитлершінің көзін жойды. Осы ұрыста қазақ халқынын айбынды ұлы Жолдыбай Нұрлыбаев ерлікпен қаза тапты.
Мақтаарал ауданында Батырдың есімімен Ж.Нұрлыбаев атындағы ауылдық округ бар, А.Қалыбеков ауылдық округінде бюсті орнатылған және №15 мектеп осы Батырдың есімімен аталады.
Марапаттары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Кеңес Одағының Батыры (24.03.1945, қайтыс болғаннан кейін) (№8018).
- Ленин Ордені (24.03.1945).
- Қызыл Ту Ордені (25.01.1945).
- 2-ші дәрежелі Отан соғысы ордені (5-ші әскер армиясы артиллерия қолбасшысының 1944 жылғы 2 тамыздағы № 27/Н бұйрығы).
- “Сталинградты қорғағаны үшін” медалі.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы
| Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|