Жүздік

Қысқаша сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Жүздік – Түркі қағанаты кезінен орныққан әскери бөлімше атауы. Түркілер әскерінің құрылымы ондық, Жүздік, мыңдық, он мыңдық (Шыңғыс хан заманынан бастап – түмен), яғни он оқ жүйесінен тұрған. Жасақтың ең аз тобы – ондық. Бұлар үнемі алдыңғы шепте барлаушылық қызмет атқарған. Ал Жүздіктер белгілі аумақты, ұрымтал жерді, елді мекенді қорғаған. Ондаған Жүздік мыңдық деп, ал бірнеше мыңдық қосын аталған. Ал бірнеше қосыннан қол құралған. Жүздік – осы қалың қолдың тірегі саналатын негізгі әскери бөлімше. Алтын Орда кезеңінде Жүздік әскери бөлімше бірлігі ретінде түркілерден Русь князьдігіне ауысты. Осы жүйе Қазақ хандығы жасақтарының құрылымының да негізіне алынған. 16 – 18 ғасырларда Украинада әкімшілік-территориясы әскери бөлік те Жүздік деп аталды. Казак-орыс атты әскерлері де Жүздікке бөлінді. ^[1]