Жүндес мүйізтұмсық

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Жүндес мүйізтұмсық
Қазбалық ауқымы: Кеш плейстоцен
Қаңқа
Қаңқа
Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Тақтұяқтылар
Тұқымдасы: Мүйізтұмсықтар
Тегі: Coelodonta
Bronn, 1831
Түрі: C. antiquitatis
Екі-есімді атауы
Coelodonta antiquitatis
(Иоганн Фридрих Блюменбах, 1807)

Жүндес мүйізтұмсық (лат. Coelodonta antiquitatis) – мүйізтұмсық тұқымдасына жататын жойылып кеткен сүтқоректі жануар. Плейстоцен (бұдан 1 млн. жыл бұрын) мамонттармен бірге солтүстік аймақтарда тіршілік еткен.

Қазақстанның солтүстік аудандарының төрттік кезең шөгінділерінде жиі кездеседі. Жүндес мүйізтұмсық осы кездегі тіршілік ететін мүйізтұмсықтардан ірілеу және терісін қара қоңыр, қалың түк басқан. Маңдайы мен тұмсық сүйектерінде орналасқан екі мүйізі болған. Тұмсығындағы мүйізін (1 м-ге таяу) қыста қарды сырып, шөпті аршуға пайдаланған. Тұмсық сүйектері жалпақ, алдыңғы шеті төмен иіліп келген. Желкесінде өркеш тәрізді майлы төмпешігі болады. Күрек тістері болмаған, ұрт тістері ірі әрі иректері жақсы дамыған. Аяқтары қысқа, жуан келеді. Жүндес мүйізтұмсық орманды жерлердің ашық алаңдарында тіршілік етіп, шөп, ағаш бұтақтарымен қоректенген. Шығыс Сібірдің тоң қабаттарынан мамонттармен, Сібір жылқыларымен бірге жүндес мүйізтұмсықтың сүйектері, тіпті қатып қалған денелері табылған. Жүндес мүйізтұмсықтың сүйектері Батыс Қазақстан, Қостанай, Шығыс Қазақстан, Қарағанды облыстары аумағынан да табылды.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ энциклопедиясы