Әбділхамит Жүндібаев

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
(Жүндібаев Әбдіхамит бетінен бағытталды)
Навигацияға өту Іздеуге өту

Жүндібаев Әбділхамит (белгісіз - 1924).Талантты журналист, шебер аудармашы Әбділхамит Жүндібаев (кейде Ғабділхамит) - Ақтөбе облысы, Қобда ауданының Талсай ауылында туған Алаш орданың белгілі қайраткері.

Бала кезінде Орынбордағы уездік орыс-қазақ мектебін бітіріп (1906), сондағы екі жылдық мұғалімдер мектебіне қабылданады. Бұл мектепті 1909 жылы бітіреді. Сөйтіп, мұғалімдік мамандық алған Жүндібаев Әбділхамит алғашында Ақтөбе уезінде ауылда мүғалім болып қызмет атқарады. Ол өз мамандығын сүйеді, мұғалімдік қызметтің мән-маңызын, халыққа тигізер пайдасын жақсы біледі. Бірақ заманның талабын да есінен шығармайды. Жай ғана мұғалім болып, балаларға білім беру арқылы ұлтты ояту мақсатына жете алмайтынын да түсінеді. Жүндібаев Әбділхамит ауылда мұғалімдік қызмет атқарып жүрсе де, ел ішіндегі ірі мәселелерге назар аударып, ұлттың болашағы туралы ойлайды. Қазақ халқын заманның қыспағынан құтқарудың жолын іздейді. А.Байтұрсынұлы редакторлық еткен «Қазақ» газетіне Ресейдің отаршылық саясатына қарсы үн көтерген мақалалар жазды. Қоғамның түйіні шиеленген мәселелеріне талдау жасайды. Сөйте жүріп ойы ұшталып, топшысы бекиді. Өзін саяси күреске осылай дайындаған Ә.Жүндібаев 1917 жылғы «ақпан төңкерісінен» кейін жалпықазақ съездерін шақыруға атсалысады. Бұл кезде ол елдің ықыласына бөленген, жұрт үміт күткен қайраткер ретінде таныла бастайды. Алаш орданың Торғай облыстық бөлімшесінің құрылуына көп күш салады. Алаш партиясын құру туралы бағдарламаға қол қойған жеті саяси қайраткердің бірі болды. 1917-1919 жылдары Торғайдағы алашордашылардың қатарында М.Дулатов , М.Есполов, А.Кенжин, С.Қаратілеуов т.б. қайраткерлермен бірге саяси қызметке араласады. Алаш милициясын жасақтаудың маңыздылығын жете түсінеді. Милиция жасақтау ісінде ол өзінің толысқан саяси қайраткер екенін көрсетеді.

Алаш орда таратылған соң ол қазақ халқының жуық арада тәуелсіздік ала алмайтынын, енді саяси күрестің нәтиже бермейтінін жақсы біледі. Сөйтіп, халықтың рухын сақтап қалу жолында күресуді жөн көреді. Кеңес үкіметі тұсында баспасөз саласында жұмыс істейді. Ол қоғамдық саяси әдебиеттерді аудару ісімен шұғылданады. Сөйтіп, әлеуметтік саяси мәдениеттің өсуіне, қазақ тіліндегі саяси терминдердің қалыптасуына ықпал етуді мақсат етеді. Адамның өмірі шекті болғанмен, сол шекті өмірінде ұтымды қимылдап, өнімді жұмыс істейтін адамдар болады. Жүндібаев Әбділхамит - дәл сондай адамдардың бірі. Ол 1924 жылы аурудан қайтыс болады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Алаш» қозғалысы. Алматы, 2008. ISBN 9965-32-715-7