Жүннің беріктігі
Жүннің беріктігі - (крепость шерсти) жүннің тоқыма өнеркәсібі үшін шикізаттық құндылығын анықтайтын қасиеттерінің бірі. Ж.б.-н абсолюттік беріктік көрсеткіштерімен сипаттайды. Абсолютік ж.б.-н жеке бір жүн талшығын немесе жүн тұлымын үзуге жұмсаған күшті г-күш, кг-күш бірлік өлшемдерімен анықтайды. Меншікті ж.б.-н жүн талшығы енінің (көлденең қиғандағы) әр өлшем бірлігіне шаққандағы абсолютік ж.б.-мен анықтайды. Жүн зерттеу ғылымы тәжірибесінде меншікті ж.б.-нің орнына жүн талшығының км- мен есептелінетін үзілу ұзындығын анықтау қолданылады. Үзілу ұзындығын арнайы құрал - динамометрмен анықтайды. Бұл көрсеткіш ж.б.-н басқа заттардың беріктігімен салыстыруға мүмкіншілік туғызады. Биязы жүннің үзілу ұзыңдығы - 6,5-7 км-ден, биязылау жүндікі - 8 км-ден, ұяң жүндікі - 9 км-ден, қылшық жүндікі - 10 км-ден кем болмаса Ж.б. қалыпты жағдайда деп есептелінеді. Шаруашылық жағдайында ж.б.-н қолмен жобалап анықтайды. Ол үшін жүннің шағын (бірнеше тал) тұлымын алып, екі шетінен басбармақ, сұқ саусақпен қосып ұстап, керіп, керілген тұлымның ортасынан бос саусақтың бірімен ұрып, шертеді. Егер тұлым үзілмесе, жүннің беріктігі қалыпты, үзілсе - жүн кемшін, ақаулы топқа жатады. Ж.б. қойдың тұқымына, жеке басының ерекшелігіне, азықтану қоректілігіне, күтіміне, денсаулығына байланысты өзгереді.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ә.Байжұманұлы, К.Бекболатұлы. Мал шаруашылығы сөздігі. Алматы-2011. ISBN 978-601-7254-21-6
 | Бұл мақаланың сәйкес санаты қойылмаған. |