Жүрегім менің- қырық жамау...

«Жүрегім менің- қырық жамау...» - Абайдың 1899 ж. жазған өлеңі. Әрқайсысы 4 тармақты 4 шумақтан тұрады. Адам баласы тірлігінде кіммен араласпайды, кіммен жақын болмайды. Солардың ішінде жаны сенімен бірге, көңілі жарасқан достық табу қиын. Дос - жолдас болып жүріп байғұс жүрегіңнің дал-дұлын шығарып кетсе, ол адам тірі жүрсе де өлі. Сондықтан Абай: «Өлді кейі, кейі -жау» дейді. Егер шынында өлген адам болса, ақынның аруақты қозғамасы белгілі. Өйткені ақынның «Қазақтың өлгенінің жаманы жоқ, сауының жамандықтан аманы жоқ»дейтін ұлағатты сөзі бар. «Жүрегім менің - қырық жамау» деген терең мағыналы, әрі бейнелі ғажап теңеуді Абайға дейін ешкім айтқан емес. Неге ол «қырық жамау» деген сұраққа ақынның өзі бір ғана сөзбен жауап береді: «Қиянатшыл дүниеден!» Расында мынау жарық дүниенің асты толған күнә, толған қиянат. Адам баласы өзімен бірге туған бауырымен, екінің бірі, егіздің сыңарымен келісе алмай, өмір бойы араз болып, бірімен-бірі араласпай, жат болып, бөтен болып өтері хақ. Себебі, Абай айтқандай, өмір зорлық пен зомбылыққа толы. Туынды 6-7 буынды шалыс ұйқаспен жазылған. Алғаш 1909 ж. Санкт –Петербургте жарық көрген «Қазақ ақыны Ибраһим Құнанбайұғылының өлеңі» деген жинақта жарияланды. Өлең басылымдарында аздаған текстологиялық өзгерістер ұшырасады. 1939 жылғы жинақта 1-шумақтыңЗ-жолы «Қайтып аман қаласың сау» делінсе, қалған басылымдарда бұл жол «Қайтып аман қалсын сау» болып алынған. 1909, 1939, 1945, 1954 жылғы басылымдарда 4-шумақ- тың 1-жолы «Қан жүректе қайғылы-ау» болып берілсе, 1957,1977 жылғы жинақтарда «Қан жүректі қайғылы-ау» түрінде алынған. Туынды ағылшын, араб, қарақалпақ, қырғыз, орыс, өзбек, тәжік, түрікмен, ұйғыр тілдеріне аударылған.