Зиат Шәкерімұлы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту



Зиат Шәкәрімұлы
Дүниеге келгені: 1903
Қайтыс болғаны: 1937
Мансабы: ақын, жазушы

Зиат Шәкәрімұлы (1903-1937)-ақын, жазушы. Абайдың немере інісі Шәкәрімнің баласы. 1931 ж. ел ішіндегі саяси жағдайға байланысты Қытайға көшіп кеткен. Қайғы-қасірет басына тұсіп, туған елден жырақта жүріп 3иат мұң-зарға, ой-толғанысқа толы өлеңдерін қағаз бетіне тұсірген. 1932 ж. Шәуешек қаласында жүргенде 3иат әкесінің қайғылы қазасын есітіп, ұзақ толғау өлеңін жазады.

...Артында өлген жанның ізі калды,
Жатталып ел аузында сөзі қалды.
Егер де ой толқыса жатпайтүғын,
Мұңлы зар - Қорқыт Қожағапөздің сазы бар-ды.

3иат 1934 жылдан Шыңжаң өлкесі Алтай аймағының оқу-ағарту бөлімінде, 1935 ж. Үрімші қаласындағы қазақ-қырғыз ағарту ұйымының ойын- сауық бөлімінің меңгерушісі, «Шыңжаң» газеті қазақ редакциясының әдебиет бөлімі меңгерушісі қызметтерін атқарған. Осы кезде Алтай аймағында тұңғыш рет «Аюбай үкірдай» деген атпен пьеса жазып, сахнаға қойғызған. Қазақ әдебиеті классиктерінің де бірқатар драмалық шығармаларының(«Қаракөз», «Шұға», «Қалқаман-Мамыр», «Жалбыр») сахнаға шығуына себепкер болады. Шыңжаң халқының Мамыр төңкерісіне арнаған Әнүранын Жәкеұлы Мұқашпен бірлесе отырып қазақ тіліне аударып, жастар арасына кеңінен таратады. Атақты Таңжарық ақынмен тізе қоса қайраткерлік танытып, сырлас дос болатыны да сол тұс. 1937 ж. Шыңжаң халқының басына зобалаң орнап, Шыңсысай диктатурасы нәтижесінде жаппай ұсталған зиялылардың қатарында Зиат та тұтқындалып, кейбір ел аузындағы деректерге сүйенсек, 3иат кеңес өкіметінің қарауына беріліп, Сібірге айдалып, ит жеккенде ауыр азаппен өлген. Ол Абай, өз әкесі Шәкәрім шығармаларын жатқа біліп, оларды Қытайдағы қазақтар арасына таратуға көп еңбек сіңіреді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9