Инженерлік-геологиялық аудан

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Инженерлік-геологиялық аудан — инженерлік-геологиялық алқаптың басқа аудандардан өзіндік тау жынысытар кешенімен айрыкшаланатын ірі бөлігі.

Инженерлік-геологиялық жіктеме бойынша тау жынысытар тобы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Физикалық-механикалық қасиеттерінің ұқсастығы, әсіресе беріктігі, деформациялануы, орнықтылыгы мен суөтімділігі бойынша топтастырылган әр түрлі генетикалық және петрографиялық тау жынысытар типтері.

Инженерлік-геологиялық карта[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Топографиялық негізде белгілі бір масштабта аумақтың инженерлік-геологиялық жағдайларын бейнелейтін карта; бұл аумақта құрылыс жүргізу немесе шаруашылықта пайдалану мүмкіндігін көрсетеді. Инженерлік-геологиялық карта: шолулық (1:1500000 және үсақтау), ұсақ масштабты (1:500000 — 1:1000000), орта масштабты (1:100000 - 1:200000), ірі масштабты (1:25000 — 1:50000) және түбегейлі (1:10000 және ірілеу) типтерге бөлінеді.

Инженерлік-геологиялық кешен[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Инженерлік-геологиялық көрсеткіштерінің ұқсастығымен немесе зандылықты өзгергіштігімен сипатталатын тау жынысытар кешені.

Инженерлік-геологиялық құбылыстар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Табиғи жағдайда құрылыс пен әр түрлі инженерлік қондырғылар ықпалынан туындайды. Ең көп таралған инженерлік-геологиялық құбылыстар: қату және еру кезіндегі жолдың деформациясы, тау жынысытардың шаймалануы, кен (тау жынысы) қысымы, кен қазбаларының ісінуі мен жабындарының опырылуы, кентіректердің кирауы және т.б.

Инженерлік-геологиялық түсіру[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Арнайы геологиялық түсірудің түрі. Аумақтарды әр түрлі құрылыстар мен шаруашылық мақсатта пайдалану үшін олардың геологиялык құрылысын, геоморфологиялык ерекшеліктерін, геологиялық процестерді, сонымен катар тау жынысытардың физикалық-механикалық қасиеттерің зерттейді. Түсіру нәтижесінде инженерлік-геологиялық карта жасалады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Геология— Алматы: "Мектеп" баспасы", 2003.ӀSВN 5-7667-8188-1 ӀSВN 9965-16-512-2