Инибалои
| набалои, ибалои | |
| Инибалои | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
140 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
|
дәстүрлі нанымдар |
Инибалои (набалои, ибалои)[1] — Филиппиндік тау халықтары тобынан шыққан Филиппиндегі халық.[2] Лусон аралының солтүстігінде, негізінен Багио қаласының аймағында тұрады. Жалпы саны 140 мың адам.[3]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тілі - инибалой (набалой)[4]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдар.[5]
Этнология[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Этнологтар инибалоидің шығу тегін Филиппиннің жазық тұрғындарынан алады. Бір нұсқаға сәйкес, олар бұрын Пангасинан провинциясында өмір сүрген. Кейінірек инибалойлардың ата-бабалары Лусонның солтүстік бөлігіне қоныс аударды. Ал бұл халықтың даму тарихына, кейбір ғалымдардың пікірінше, белгісіз себептермен испандықтар әсер етуі мүмкін. Мысалы, Малага тұрғындары басқа испан халықтары сияқты инаблоилармен тығыз байланыста болған болуы мүмкін, бірақ бұл жай ғана болжам.[6]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі кәсібі – суармалы егіншілік (өзен аңғарларында күріш, тауда тәтті картоп). Күріш мәдениеті 19-20 ғасырдың басында қабылданған. Инибалой жылқы, қарабао бұқалары, шошқа, ит өсіреді, алтын мен пайдалы қазбаларды өндірумен айналысады. Сауда және қолөнер (ағаш ою, тоқу, қыш жасау) дамыған.[7]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бұрын инибалойлар бас аулау дәстүрі болған. Қазір бұл қатыгез әдет жойылды, бірақ халық онымен байланысты рәсімдердің элементтерін сақтап қалды.
Ұлдар мен қыздар некеге дейін бөлек коммуналдық үйде тұрады. Қыздар үйлері улог деп аталады. Үйленгеннен кейін жас отбасы күйеуі мен әйелінің туыстарынан бөлек тұрады. Көп әйел алушылық бар, бірақ ол бірнеше әйелді асырай алатын бай инибалойлар арасында ғана кең таралған.[6]
Елді мекендер шағын, шашыраңқы. Тұрғын үйлері бір бөлмелі, төртбұрышты, қабырғалары ағаштан және төбесі сабаннан немесе жапырақтардан жасалған. Кішігірім үйлері - қабырғасы жоқ ағаш немесе сабаннан төбесі бар лашық.
Киім түрі басқа тау халықтарына тән. Татуировка, темекі шайнау (бетель) жиі кездеседі.[7]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ ИНИБАЛОИ https://slovari.net/term-1437368-inibaloi-znachenie-slova-inibaloi-v-enciklopedicheskom-slovarike(қолжетпейтін сілтеме)
- ↑ Значение слова инибалои https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B8
- ↑ Энциклопедический словарик. 2012 https://slovar.cc/enc/slovarik/1823157.html
- ↑ ИНИБАЛОИ https://rus-modern-enc.slovaronline.com/4380-%D0%98%D0%9D%D0%98%D0%91%D0%90%D0%9B%D0%9E%D0%98
- ↑ Современная энциклопедия Инибалои https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/200755-inibaloi/
- ↑ a b Народ Инибалои, Филиппины https://goturist.ru/narod-inibaloi/ Мұрағатталған 19 мамырдың 2022 жылы.
- ↑ a b народы мира / Инибалои http://www.etnolog.ru/people.php?id=INIB
