Инибалои

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Инибалои
набалои, ибалои
Бүкіл халықтың саны

140 000

Ең көп таралған аймақтар

 Филиппин

Тілдері

инибалой тілі

Діні

дәстүрлі нанымдар

Инибалои (набалои, ибалои)[1] — Филиппиндік тау халықтары тобынан шыққан Филиппиндегі халық.[2] Лусон аралының солтүстігінде, негізінен Багио қаласының аймағында тұрады. Жалпы саны 140 мың адам.[3]

Этнологтар инибалоидің шығу тегін Филиппиннің жазық тұрғындарынан алады. Бір нұсқаға сәйкес, олар бұрын Пангасинан провинциясында өмір сүрген. Кейінірек инибалойлардың ата-бабалары Лусонның солтүстік бөлігіне қоныс аударды. Ал бұл халықтың даму тарихына, кейбір ғалымдардың пікірінше, белгісіз себептермен испандықтар әсер етуі мүмкін. Мысалы, Малага тұрғындары басқа испан халықтары сияқты инаблоилармен тығыз байланыста болған болуы мүмкін, бірақ бұл жай ғана болжам.[4]

Тілі - инибалой (набалой) тілі. Диалектілері: бокод, даклан, кабаян, набалои, иваак.[5]

Сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдар.[6]

Негізгі кәсібі – суармалы егіншілік (өзен аңғарларында күріш, тауда тәтті картоп). Күріш мәдениеті 19-20 ғасырдың басында қабылданған. Инибалой жылқы, қарабао бұқалары, шошқа, ит өсіреді, алтын мен пайдалы қазбаларды өндірумен айналысады. Сауда және қолөнер (ағаш ою, тоқу, қыш жасау) дамыған.[7]

Өмір салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бұрын инибалойлар бас аулау дәстүрі болған. Қазір бұл қатыгез әдет жойылды, бірақ халық онымен байланысты рәсімдердің элементтерін сақтап қалды.

Ұлдар мен қыздар некеге дейін бөлек коммуналдық үйде тұрады. Қыздар үйлері улог деп аталады. Үйленгеннен кейін жас отбасы күйеуі мен әйелінің туыстарынан бөлек тұрады. Көп әйел алушылық бар, бірақ ол бірнеше әйелді асырай алатын бай инибалойлар арасында ғана кең таралған.[8]

Дәстүрлі баспаналары

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Елді мекендер шағын, шашыраңқы орналасқан. Тұрғын үйлері бір бөлмелі, төртбұрышты, қабырғалары ағаштан және төбесі сабаннан немесе жапырақтардан жасалған. Кішігірім үйлері - қабырғасы жоқ ағаш немесе сабаннан төбесі бар лашық.[9]

Дәстүрлі киімдері

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Киім түрі басқа тау халықтарына тән. Татуировка, темекі шайнау (бетель) жиі кездеседі.[10]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  2. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  3. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  4. Инибалои халқы. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  5. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  6. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  7. Әлем халықтары/Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  8. Инибалои халқы. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  9. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.
  10. Инибалои. Тексерілді, 19 тамыз 2024.