Ирекжапырақ

Ирекжапырақ, иконниковия (Ikonnikovia) – қорғасыншөптер тұқымдасына жататын көп жылдық бұта.

Қазақстанда Іле Алатауының бөктерлері мен Кетпен (Ұзынқара) жотасының етегіндегі тасты шатқалдарда кездесетін 1 түрі – Кауфман ирекжапырағы (Ikonnikovia kaufmanniana) бар. Оның биіктігі 15 – 60 см, тамыры жуан. Қысқарған сабағы алдыңғы жылғы жапырақ сағақтарының қалдығымен жабылған. Етжең, қалың, қауырсын тәрізді иректелген жапырақтары тамыр түбінен шығады. Күлгін, қызғылт түсті гүлдері бір-бірімен тығыз орналасып, сабақ ұшында ірі шашақ гүлшоғырын құрайды. Тұқымынан көбейеді. Мамыр – маусым айларында гүлдеп (15 – 17 күндей), маусым – шілдеде жемістенеді. Жемісі ұзынша жіңішке, кішкентай дөңгелек қақпағы арқылы ашылады. Мәдени түр ретінде ашық грунтта 20-ғасырдың аяғынан бастап егіле бастады. Қазақстанда негізінен Бас ботаникалық бақта мәдени түрде өсіріледі.

Кауфман Ирекжапырағы – өте әдемі, сирек кездесетін эндемик түр. Жылдан-жылға таралу аймағы азайып бара жатқандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Сыртқы сілтеме

• Иконниковия Кауфмана