Исайя Александрович Браудо

Исайя Александрович Браудо (1896 жылдың 28 шілдесінде (9 тамызында), Киев губерниясындағы Боярка жерінде туылып, қазіргі Киев облысы —1970 жылдың 11 наурызында Ленинградта қайтыс болған) — әйгілі кеңес органисті, белгілі білгір, зерттеуші және органдық музыка мен органдық шығармашылықтың пропагандисті. РКФСР-ның лайықты өнер қайраткері (1957). Өнертану ғылымының докторы (1965).

Өмірбаяны

Александр Исаевич Браудо мен Любовь Ильинична Гаркавияның отбасында дүниеге келген.

1914—1915 жылдары Петроград консерваториясында органа классы бойынша Яков Гандшинде оқыған, фортепианоны үйренген; 1915—1918 жылдары —Мәскеу консерваториясының, Александр Гольденвейзердің фортепиано классында студент болған. (сол уақытта Мәскеу университетінде медицинаны оқыды). 1921—1923 жылдары тағы да Петроград консерваториясының орган классында, Николай Ванадзинияда оқыды, одан кейін, Ванадзинянің Латвияға кетуіне байланысты, сол жерде оқытушылықпен айналыса бастады (1935 жылдан бастап — профессор болған). Сонымен қатар Орталық музыкалық техникумда фортепиано классы бойынша сабақ берген. 1924 және 1926 жылдары өзінің шеберлігін Батыс Еуропада одан әрі қарай дамытты, Парижде - Луи Вьернде, Берлинде - Фриц Хайтманда, Гамбургте - Альфред Зиттарда және Лейпцигте Гюнтер Раминда оқыды.

1926 жылы өзінің концерттік қызметімен айналыса бастады.

Оның оқушыларының ішінде— бірнеше әйгілі ән орындаушылар бар, солардың ішінде Нина Оксентян және Ваагн Стамболцян, Владимир Нильсен және Арсений Котляревский.

Браудоның өнерге қатысты мақалалары «Артикуляция. Айтылған өлең туралы» (1961) кітабында жинақталған.

Исай Браудоға бірнеше шығармалар арналған, солардың ішінде Пассакалия Христофор Кушнарёваның шығармасы бар. Органисттің құрметіне Иосиф Бродскийдің «Профессор Браудо құрметіне» («Сирек мамандықтар адамдары сирек кездеседі, бірақ олар да өмірден озады…») атты өлең жолдары арналған.

Браудоның туылғанынан 100 жыл өткенде 1996 жылы Санкт-Петербургте органдық музыканың кең фестивальі түрінде аталып өтті.

2010 жылы Браудо 50 жыл бойы өмір сүрген Санкт-Петербургтегі Мойк өзенінің жағалауында оғн арналып мемориальды тақта орнатылды.

И. А. Браудоның әпкесі Надежда Александровна (1894—1976) суретші және сценограф, эгофутуризм теоретиктерінің бірі, Семён және Михаил Франктердің ағасы Леон Зак (1892—1980) атты адамға тұрмысқа шыққан.

Шығармашылығы

Браудоның есімімен кеңес музыкалық мәдениетінің бүкіл кезеңі байланысты. Оның Ленинград пен КСРО-ның мәдени өмірін байытып жіберген орындаушылық және оқытушылық қызметі, органдық орындаушылық тарихының жеке, бөлек және үлкен бөлімін құрады.

Бес он жылдық бойы Браудоның органдық концерттері Кеңес Одағы бойынша толық концерттік залдарын жинап келді.

И. А. Браудоның таң қалдырарлық өнер күші өте ерекше болатын. Ол органды толық меңгерді. Орган құрылысының тарихы мен техникасы саласындағы оның баға жетпес білімі оған кез келген музыкалық аспапта ойнауға мүмкіндік берді.

Браудоның өмір жолына қаталдық пен бостандықты жатқыза аламыз. Оның интерпретациясындағы романтикалық композициялар классикалық дұрыстылықты, ал классикалық шығармалары — импровизациялық бостандық пен романтикалық көтерілулерді сипаттады. Барлық құралдары — ритмикалық дем алу, орындаушылық қабылдаулар, агогика, динамикалық толқындардың қозғалысы, тіркелген жоспар — музыкалық форманың қалыптасуына әкелді.

И. А. Браудо сезгіш стилист болатын: түрлі кезеңдердің музыкасына тікелей түсінік беріп, оның интерпретациясы тыңдаушының бойында дәлділік сезімін туындатты. Муызканы оқыған кездегі эстетикалық сезгіштігі еш мінсіз болды. музыкалық стильдерді терең меңгеруі, оның тарихи және теориялық білімі арқылы негізделді, ол Браудоға музыканың тілі ретінде орындалып жатқан заттың мәнін ашуға мүмкіндік берді.

Дереккөздер

1. ↑ Мищенко М. Аңыз адам, парадокстық адам // «Коммерсантъ», 26 маусым 1996 ж.

2. ↑ В Петербурге увековечили память органиста эпохи // Росбалт, 16.11.2010.

3. ↑ Лев Васильевич Зак

4. ↑ Асафьев Б. В. Избранные труды. — Т. 5. — М., Изд-во АН СССР 1957. — С. 191.