Ишпақай мен Партатуаның Таяу Шығыс еодеріне жорықтары

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ишпақай мен Партатуаның Таяу Шығыс еодеріне жорықтары – Қап тауын (Кавказ) асып келген сақтардың мидиялық көтерілісшілермен бірге б.з.б. 647 жылы Ассирияның патшасы Асарходдонға қарсы азаттық соғысына қатысуынан басталған жорық. Бұл соғысқа Ишпақай елінің алдында келген кемерліктер де қатысады. Бұл тегеурінді соққы Асархаддонды әлсіретеді де, ол енді одақтастар арасына жік салуға тырысады. Соғыста қаза тапқан Ишпақайдың ұлы Партатуаны Ассирия патшасы өз қызын беріп, туыстық жолмен сенімді одақтасына айналдырады. Партатуа енді өз туыстары мидиялықтар мен кемерліктер көтерілісін басып тастайды және осы еңбегі үшін қайын атасының келісімімен Мидия мемлекетінің билігін өз қолына алады. Партатуаның ұлы Мәди де Ассирия патшасы, Ашурбанипал (б.з.б. 689 – 633) мүддесін қорғап, өз жасағымен көтерілісшіл кемерліктер мен мидиялықтарды тас-талқан етіп жеңеді. Мәди тек оларды ғана бағындырып қоймай, Жерорта теңізінің бойын жағалап, Мысырға дейін жорық жасайды. Ежелгі гректердің сақтарды көріп, оларды атымен бірге жаратылған адамдарға, яғни кентаврларға теңейтіні де осы кез. Ежелгі еврейлердің сақтар жорығынан зәрелері ұшып, олар туралы діни кітаптарында жазатыны да осы тұс. Мәди сарбаздары бұл жорықтан Ассирияның айбынын асырып, бүкіл Таяу Шығыс халықтарының үрейін ұшырып оралады. Ишпақайға еріп, Қап тауынан әрі асқан ишкуз сақтардың жағдайы Мәди өлген соң күрт нашарлайды. Ақыры олар ата жұртына қайта оралуға шешім қабылдайды.

Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том