Йайпан
| Қала | |
| Йайпан | |
| өзб. Yaypan/Яйпан | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Облыс | |
| Аудан | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Координаттары |
40°22′33″ с. е. 70°48′56″ ш. б. / 40.37583° с. е. 70.81556° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 40°22′33″ с. е. 70°48′56″ ш. б. / 40.37583° с. е. 70.81556° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Құрылған уақыты |
1926 |
| Қала статусы |
1975 |
| Орталығының биiктігі |
446 м |
| Уақыт белдеуі | |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны |
24 900 адам (2016) |
| Сандық идентификаторлары | |
| Телефон коды |
8-10-998-7353 |
Йайпан шекарасы
| |
Йайпан (өзб. Yaypan/Яйпан) — қала, Өзбекстанның Ферғана облысы Өзбекстан ауданының әкімшілік орталығы.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Йайпан қаласы оңтүстік Ферғана алқабында, аттас теміржол стансасынанн 12 км қашықтықта (Қоқан-Қанибадам желісінде) орналасқан. Қаланы бірнеше облыстық маңызы бар жолдардың қиылысы кесіп өтеді.[1]
Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Йайпан — шағын қала. Ол халық саны бойынша өз елінде (Өзбекстан) 105-ші орында және өз аймағында (Ферғана облысы) 9-шы орында. Оның жаһандық рейтингі шамамен 17 529-шы орында.
Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық: Шорсу (10 км), Бесарық (19 км), Қоқан (20 км), Даңғара (24 км), Үшкөпір (27 км), Исфара (32 км, Тәжікстан), Ибрат (34 км), Қанибадам (35 км, Тәжікстан), Бағдат (35 км), Баткен (36 км, Қырғызстан), Риштан (39 км), Шураб (44 км, Тәжікстан), Советский (47 км, Қырғызстан), Шайдон (49 км, Тәжікстан), Рауан (51 км), Пап (60 км), Тыныштық (63 км), Айдаркен (65 км, Қырғызстан), Жамашой (76 км), Адрасман (76 км, Тәжікстан).[2]
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қаланың этимологиясына қатысты бірнеше теориялар бар. Бірі бойынша, қала атауы «төгілген су» (түрікше йай — «төгілу», санскритше панд — «су») тіркесінен шыққан. Басқа бір теория бұл сөздің юэбань тайпасынан шыққанын айтады. Ең кең тараған теория, Яйпан сөзі түркі-моңғол тілдерінде «жазық» немесе «жазықтық» дегенді білдіреді. 1958 жылы Йайпан ауылы қала үлгісіндегі елді мекен мәртебесін алды. Қала мәртебесі 1975 жылы берілді.
Экономикасы және инфрақұрылымы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Қалада жеңіл өнеркәсіп (мақта және тігін фабрикалары) және шағын бизнес (жөндеу, құрылыс, қызмет көрсету және сауда) дамыған. Жергілікті тұрғындар бос уақытын саябақ пен стадионда өткізеді. Қалада сауда, мәдениет және қызмет көрсету орталықтары, төрт жалпы білім беретін мектеп, музыка мектебі, аудандық орталық кітапхана, клуб, мәдениет үйі орналасқан.
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Өзбекстан. Ферғана облысы. Өзбекстан ауданы. Тексерілді, 2 қазан 2025.
- ↑ Йайпан. Тексерілді, 2 қазан 2025.
| ||||||
