Каупер

Каупер, домна ауа жылытқышы – домна пешіне жіберілетін ауаны жылытқыш аппарат. Кауперді ағылшын өнертапқышы Э.А. Каупер (1819 – 1893) жасаған (1857). Ауа қыздыруды ең алғаш 1829 жылы Дж.Нильсон Шотландияның Клайд зауытында қолданды. Кауперге үрленетін ауаның темп-расын 1150 – 1200С-қа, кейде 1385С-қа дейін қыздыру кокс шығынын едәуір үнемдеуге мүмкіндік береді. Каупердің ішкі қабаты отқа төзімді шамот немесе динас кірпіштерінен қаланады. Ауаны 1000С-тан жоғары температураға қыздыру үшін домна газына кокс газын не табиғи газ қосады. Домна газдары Каупер жүйесі бойынша үш қатарлы қондырғыларды қыздырады. Ал қондырғылармен пешке үрленетін ауа жүргізіледі. Мұндай Каупер Қазақстанда Қарағанды металлургия зауытының (қазіргі “Испат-Кармет ”) домна пештерінде қолданылады