Кеген жазбасы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
 Басқа мағыналар үшін Кеген деген бетті қараңыз.

Кеген жазбасы - Райымбек ауданындағы Қарқара өзені маңынан табылған балбал тас. Ежелгі ескерткіш орналасқан төңіректе Қазан революциясына дейін атақты "Қарқара жәрменкесі" өткізілген. Балбалдың биіктігі 190 см, ені 64 см, қалынд. 36 см. Үстіне шапан киген, оң қапталына қаңтарғы-қоржын, қанжардың қыны мен қорамсақ ілген (биіктігі 23 см, ені 5 см), малдас құрып отырған ер адам кеишнде сұр граниттен қашалған. Мүсіннің оң қолында — қыш құмыра, сол қолында қыныштың сабы бар. Арқасында үш талдап өрғен 9 бурым мықынынан төмен түсіп жатыр. Мүсіннің аяқ киімі дәстүрлі түркі әдіппен — биік өкшелі, үшкіл тұмсықты, "шоңқайма" етік түрінде қашалған. Балбалмүсіннің басы егістік алқапты тазарту кезінде жергілікті механизаторлар тракторға тіркеп, тартқанда жұлынып қалған. Оны кезінде жергілікті тұрғындар тауып, қасиетті нәрсе ретінде жерлеген. Қазірге кезде жұлынған бастың көмілген жерін білетін адамдар қалмаған. Сондықтан оның антропологиялық тұрпатын анықтау қиындық туғызғын. Балбал тастың тарихи және ғылыми құндынығы — 13 өріптен тұратын, "Қаған алты бөрік алаш ерті" (Қаған алты баулы ел басқарды) деген жазуы бар. Ғалымдар Ғ.Мұсабаев, АМахмүтов, Ғ.Айдаров ғылыми-акдараттық айналысқа "Кеген жазбасы" деген атпен енген ежелгі ескерткшггі ғүн дәуірінен бұрынғы кезеңте, б.з.б 4 ғасырға жатқызды, қ. Қарқара ескерткіштері [1] [2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Мұсабаев Г., Махмүтов ауылы, Айдаров Г . Эпиграфика Казахстана, вып. 1, ауылыА., 1971.
  2. Жетісу энциклопедия. - Алматы: «Арыс» баспасы, 2004 жыл. — 712 бет + 48 бет түрлі түсті суретті жапсырма. ISBN 9965-17-134-3