Кеден тарифі

Кеден тарифі – елдің кеден аумағы арқылы өткізілетін тауарларға қолданылатын кеден баждары мөлшерлемесінің жинағы, яки тауарлардың топтары бойынша елге әкелінетін және елден әкетілетін тауарлардан алынатын баждардың тізбесі. Онда тауарлардың атаулары, салық салу бірлігі және баж мөлшерлемесі мазмұндалады. Баждан басқа кеден алымдары да мазмұндалады. Кеден тарифітері елдің үкіметі заңнамалық тәртіппен белгілейтін дербес кеден тарифі, халықаралық келісімдерге сәйкес мемлекеттер белгілейтін конвенциялық (келісімшарттық)кеден тарифі түрлеріне бөлінеді. Кейбір елдер (Канада, Үндістан) кеден тарифінің екі түрін де бірге қолданады, яки бір елдерге дербес тарифті, екінші бір елдерге конвенциялық тарифті қолданады. Қазақстанда кеден тарифінің құралу және қолданылу тәртібі, сондай-ақ, ел шекарасынан алып өткізілетін тауарларға баж салу ережелері “Кеден тарифі туралы” Заңда белгіленген, бұл заңның күші елдің бірыңғай кеден аумағында қолданылады. Кеден тарифі елдің сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасына сәйкес жүйелендірілген тауарларға қолданылады. Кеден тарифі баж мөлшерлемесін, мөлшерлеме түрлерін, оларды белгілеу тәртібін; маусымдық және ерекше баждардың сипаты мен қолданылу тәртібін; тауардың кедендік құнын есептеу әдістері мен қолданылу тәртібін; тауардың шыққан жерін анықтау қағидаттарын; тариф жеңілдіктері мен артықшылықтарын айқындайды. Ішкі рынокты мемлекттік реттеу құралы болып табылатын кеден тарифінің негізгі мақсаттары: экспорттың құрылымын оңтайландыру; елдің экспорты мен импортының көлемін, резиденттерінің валюталық кірістері мен шығыстарын ұтымды арасалмақта ұстау; елдің өндірісі мен тұтынымы құрылымында үдерісті өзгерістерге жету үшін жағдайлар жасау; ұлттық экономиканы әлемдік рынок жағдаятының қолайсыз ықпалынан қорғау; елді әлемдік экономикаға тиімді түрде интеграциялау үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз ету.