Келабиттер

Келабиттер
па лабид
Ең көп таралған аймақтар
Индонезия	170 000
Малайзия	85 000
Бруней	5 000
Тілдері
келабит тілі
Діні
дәстүрлі нанымдар, протестантизм

Келабиттер (өз атауы; «па лабид» - «Лабид өзенінің адамдары») — Индонезия аймағының Калимантан аралында, сондай-ақ Малайзия мен Брунейде тұратын халық. Жалпы саны 260 мың адам. Индонезия 170 мың, Малайзияда 85 мың адам, Брунейде 5 мың адам.

Тілі

Аустронезия отбасының батыс аустронезия тобының тілі. Жазуы латын әліпбиіне негізделген.

Діні

Дінге сенушілердің діни байланысы: дәстүрлі нанымдар, бір бөлігі – протестанттар (евангелисттер).

Тарихы

Келабиттер - Калимантанның ежелгі тұрғындарының тікелей ұрпақтары деген пікір бар. Бұрын Солтүстік және шығыс жағалауларды қамтыған этникалық аумақ XVIII ғасырда малайлар мен каяндардың кеңеюі нәтижесінде азайды.

Кәсібі

Келабит ұстасы 1896.

Халықтың дәстүрлі кәсібі – егіншілік. Негізгі дақыл – күріш. Тау беткейлерінің арасындағы аңғарлардағы суға толы егістіктерде өсіріледі. Келабит басқа да өсімдіктерді (жүгері, маниок) өсіреді, бірақ олардың маңызы соншалықты үлкен емес. Терушілік, аңшылық, балық аулау кең таралған. Келабиттер тұз өндірумен айналысады. Тұзға олар басқа халықтардан қажетті тауарларды айырбастайды. Мал шаруашылығының дамуы шектелген, олар кейінірек құрбандыққа шалу үшін ғана өсіріледі. Халықтың қолөнершілері қыш, темір бұйымдарын жасайды, ағашты өңдейді. Сәндік-қолданбалы өнер оларға үйлер мен тұрмыстық заттарды безендіруге қызмет етеді.

Өмір салты

Қауымдастық бірнеше патрилинейлік, бір өзеннің алабында орналасқан қауымдар аумақтық-тайпалық бірлестік құрайды. Неке қию билокалды. Дворяндардың, қауым мүшелерінің және құлдардың ұрпақтарының касталық эндогамдық топтарға бөлінуі сақталған. Көшбасшыны таңдау тектілікке және беделді байлыққа (ежелгі қытай фарфор вазалары, гонгтар мен моншақтар, олар сондай-ақ неке төлемі ретінде қызмет етеді) тиесілігімен анықталады.

Дәстүрлі баспаналары

Келабиттердің ауылдарына ауылдың барлық тұрғындары тұратын жалғыз үй кіреді. Бұл үйдің ұзындығы 75 метрге дейін жетуі мүмкін, ол бөлек бөлмелерге бөлінбейді.

Дәстүрлі киімдері

Келабиттердің еркектері жамбасқа таңғыш киді, әйелдер тападан (ағаш қабығының ішінен алынған материал) жасалған белдемше киді. Қазір олар еуропалық киімге ауысуда. Татуировка жасау және тісті егеу де азая бастады.

Дәстүрлі тағамдары

Негізгі тағамдары – қайнатылған күріш, сонымен қатар, жемістер, көкөністер, жүгері және қант қамысы. Ет – мереке күндері пайдаланады.

Сілтеме

• Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Келабиттер