Мазмұнға өту

Кенгуру-қосаяқ

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Кенгуру-қосаяқ
Қазбалық ауқымы: Late Pliocene – Recent

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Animalia
Жамағаты: Chordata
Табы: Mammalia
Сабы: Rodentia
Тұқымдасы: Heteromyidae
Кіші тұқымдасы: Dipodomyinae
Тегі: Dipodomys
Джон Эдуард Грей, 1841
Species

Dipodomys agilis
Dipodomys californicus
Dipodomys compactus
Dipodomys deserti
Dipodomys elator
Dipodomys elephantinus
Dipodomys gravipes
Dipodomys heermanni
Dipodomys ingens
Dipodomys merriami
Dipodomys microps
Dipodomys nelsoni
Dipodomys nitratoides
Dipodomys ordii
Dipodomys panamintinus
Dipodomys phillipsii
Dipodomys simulans
Dipodomys spectabilis
Dipodomys stephensi
Dipodomys venustus

Кенгуру-қосаяқ (лат. Dipodomys) – сүтқоректілер класы, кеміргіштер отряды, қалталы секіргіштер тұқымдасының бір тегі. Ол Америка Құрама Штаттарының батыс және оңтүстік-батысының далалық аймақтарында тараған.

Ордтық кенгуру-қосаяқ Канаданың оңтүстігі мен Мексикаға дейін созылатын Каска таулары мен Жартасты тауларда тіршілік етеді.

Кенгуру-қосаяқтың сыртқы келбеті де, мінез-құлқы да, ортаға бейімділігі де әртүрлі.

Сан Джоакиндік кенгуру-қосаяқтың басқа қосаяқтардан айырмашылығы – саусағында, оның төрт саусағы болса, басқаларында бес саусақтан бар.

Жылтыр жүнді, томпиған жұмсақ денелі, артқы аяқтары – ұзын, сопақша келген қара көздері мен кішкентай құлағы бар кенгуру-қосаяқтар сүйкімді болып көрінеді.

Арқа жүні – сары, қошқыл қоңыр түсті, құрғақ жағы – ақ түсті. Жалпақ ақ жолақтармен өрнектелген құйрығы – ұзын, алдыңғы аяқтары – өте қысқа. Сондықтан оны «екіаяқты» деуге де болады. Тепе-теңдікті сақтауы үшін толығымен түк жапқан ұзын құйрығын жерге тіреп, төрт саусақты артқы аяқтарымен секіріп немесе төрт аяқтап қозғалады.

Кенгуруден айырмашылығы – олардың азу тістерінің жақсы жетілгендігі. Кенгуру-қосаяқтың 32-34 тісі болады.

Дене тұрқы әр түрінде әр алуан: 22-ден 35 см-ге дейін. Салмағы – 1 – 3 келі. Ең ірісі – жалау құйрықты кенгуру-қосаяқ.

Кенгуру-қосаяқтың басты қорегі – дән. Кей түрлері суккуленттермен (тікенекті өсімдіктермен), барлық шөп атаулымен және жәндіктермен қоректенеді.

Жылына бірнеше рет көбейеді. Кенгуру-қосаяқтың баласы дүниеге тіссіз, жүнсіз, көзі мен құлағы ашылмағаң денесі әжімделген қызыл шақа күінде келеді.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Ж 27 ЖАНУАРЛАР. - Алматы: «Аруна» баспасы. - 208 бет. - Сер.: «1100 қызықты дерек».